Katalog

14 GEZİ Sokakları parfüm kokan ada: Komor Komor'un bütün adalarında hem yoksulluğa tanık olup, hem de dünyanın bütün sorunlarından uzakmış gibi yaşayabilirsiniz. Balayı için önerilen otellerin olduğu Komor, kadınları, tarihi ve rengârenk pazarı ile sizi büyüleyebilir. Süha Derbent üyük Komor Adası'nın MoroniHahaya Havaalam'na indikten sonra dünyanın burada farklı döndüğünü ve insanlara cenneti yaşarken sunduğunu farketmemek imkansız. Fransızca konuşulan Komor'da en büyük otel Le Galawa Beach. Otelegirergirmez, resepsiyonda otantik bir karşılama töreni ki bu, meyve kokteyli ve yerli müzisyenlerin parçaları eşliğinde oluyor... Konuklar "hoşgeldiniz" kokteyli alırken odalannda nasıl bir manzara üe karşılaşacaklarını asla tahmin bile edemiyorlar. Kısaca, bir balayı oteli Le Galavva Beach. Bir deefsanesivar: îsterinanın,isterinanmayın ama Hazreti Süleyman ve Saba Melikesi Belkıs balayına, Büyük Komor Adası'nagelmişler...Resepsiyondakişıkkarşılamadan sonra geçilen odalar ve odaların balkonlarından görünen manzara inanılmaz. Yemyeşil bir bahçe, sahilde devasa palmiyeler, bembeyazkumlar, camgöbeği rengindekisularıylaHintOkyanusu... Bu arada balkona çıktığınızda dünyanın en güzel papağanlarıyla karşılaşacaksınız, şaşırmayın. B bi tropik meyveleryetiştiriliyor. Ada yaşayanları, geçimini tarımdan sağlamaya çalışıyor. Kozmetik sanayiinde kullanılan ve "ylangylang" adı verilen bitkinin üretimi de; vanilya ve karanfille birlikteadadakiönemligeçimkaynakları arasmdayeralıyor. Ylangylang, karanfil ve vanilya üretiminin esas merkezi An jouan Adası, ancak Büyük Komor Adası'ndadaekiliyor. Moroni'degezerkenkimi zaman küçük izbe görünümde kulübeler görünüyor. Buraları Moroni'inin köyleri. Komor'da yaşayan insanlar aslında çok fakirler. Yoksulluk, Moheli'de daha da yoğun olarak görülüyor. Ada halkı hâlâ su, elektrik, okul ve hastane gibi olanaklardanyoksun. Işsizlik de büyük sorun. Komor'un tüm adalarında kadınlar neredeyse doğanın tüm renklerini üzerlerinde taşıyorlar. Komor kadınlan alımlı ve hoş! Günün her saati yüzlerine sürerek gezdikleri bir maske var ki; sandal ağacını toz zerdeçal ve suyla karıştırarak yapılıyor. Bu karışım onları giineşın zararlı etkilerindenveböcekısınklarındankoruyor, ciltlerini güzelleştiriyor. Kentpazarları Komor'da gezmek için özel aracıntz yoksa taxibrousse dedikleri otobüs gibi araçlardaadayıgezmeyeyardımcı oluyor. Sabah sekizle akşam dört buçuk arası, anayolda istediğiniz yerden bir taxibro usse'abinebilirsiniz. Fiyatı ucuz. Yalnızca Büyük Komor'da değil, Anjouan ve Mayotte'ta da taxibrousse'abinmekmümkün. Sırada kent pazarı var. Bu adada gerçektenbütün renklerçokgüzel. Pazaryerindeneararsanızbulabilirsiniz. Koskocaman okyanus balıkları, kabuklu kabuksuz her çeşit deniz canlısı, çeşit çeşit meyve, kot pantolonlar, ucuz tişörtler, incik boncuk,çiğetvs... TuzGölü (LacSale) adada mutlaka görülmesı gereken bir yer. Komor'u keşfederken Komor'u tanımak için otelden bir rehber alıp gezebilirsiniz. îki yanda okyanus kadar sonsuz görünen yeşillikler uzanıyor. Tropik ağaçların yoğıın olduğıı Komor'da mango, muz.portakal, ananas gi Artık aktif olmayan birkraterin ağzında yer alan Tuz Gölü, günde iki kez renk değiştiriyor: Sabahları koyu yeşil, akşamları ise parlak mavi. Komorjular, teınmuz ve ekim aylarıarasındagölün renginin kahverengi, hatta beyaza bile dönüştüğünü söylüyorlar. Gölün suyunun iyileştirici etkileri olduğu da söyleniyor. Ama kıyıya inmek.epeyzor. Komor Adaları'nın hepsinde denizi ve kumsalı kimseyle paylaşmak zorunda kalmayacağmız enfes koylar var. Bu koylardan biri de Büyük Komor'daki Beyaz Kum Plajı (Plage aux Sable Blanc)... Bir mercan resifinin çevrelediği koyda haftasonları piknik yapan adalılarla karşılaşabilirsiniz. Bouni'den bir balıkçı teknesiyle ulaşabileceğiniz Kaplumbağa ya da Toto Adası (Ile aux Tortues) ise kendinizi ıssız bir adada, tek başınıza hissetmek istiyorsanız mutlaka gitmeniz gereken bir yer! Yerliler, eskiden adada dört tane hindistancevizi ağacı olduğunu, ama referandum sonucu Mayotte Fransız sömürgesi olarak kalmayı tercih edince, ağaçlardan birinin o gece ölüverdiğini söylüyorlar. Toto'ya gidin, beyaz kumların üzerinde kaplumbağaların izlerine bakın ve eğer adayı eylülkasım arası ziyaret ediyorsanız, küçücük kaplumbağa yavrularının yumurtalarından çıkıp denizekoşuşmalarını gören şanslı kişilerden biri olursunuz belki... Komor'da halk, yaşamını tarımdan sağlamaya çalışıyor... Fotoğraflar: Süha Derbent Darbe, göç ve lav... uyük Komor Adası 71 km. boyunda, 34 km. eninde, 250 bin kişinin yaşadığı bir ada. Başkent Moroni'yeyüksekbir yerden bakıldığında uzaklarda zirvesı sisler arasından belli belırsiz seçilen Karthala Volkanı, dört yanı yeşilin binlerce tonuyla çevrili başkent Moroni ve Hint Okyanusu! îşte Komor... Afrika'nın güneydoğusunda, Madagaskar'ın kuzeybatısında yer alan Komor Adalan, çok ilginç bir geçmişesahip. Büyük Komor, Anjouan, Moheli ve Mayotte olmak üzere dört adadan oluşan Komor'a yerleşen ilk insanların 2000 yıl önce, Polinezya'dan geldiği tahmin ediliyor. Bazı tarihçiJerse adanın Ortadoğu'dan gelenler tarafından keşfedildiğineinanıyor. 620yılında Arap denizcilerin akınına uğramış Komor. Halkın Müslüman olmasının nedeni de bu. Başlangıçta sultanlaryönetmiş adalan. 1843 yılında, ilginç bir anlaşma sonucu Fransızlara geçmiş. Mayotte'la başlayan Fransız egemenliği, kısa sürede diğer adalan da etkisi altına almış ve yüzyıldan uzunsürmüş. 1974 yılında yapılan referandum sonucu, dört adada yaşayan halkın yüzde 92'si bağımsızlık için oy vermiş. Yalnızca Mayotte, Fransız sömürgesi olarak kalmayı tercih etmiş. B skar Nasıl gidilir? Emirates Airlines ile önceJohanesburg'a uçulup oradan South African Airlines ile Komor'a geçilebilir. Emirates tel: 0212 293 5050 Konum: Afrika'nın güneydoğusunda, Madagaskar'ın kuzeybatısında yer alan Komor Adalan; Büyük Komor, Anjouan, Moheli ve Mayotte olmak üzere dört adadan oluşuyor. Toplam nüfusu 600 bin civarında olan ülkenin en büyük adası Büyük Komor'da 250 bin kişi yaşıyor. Kasımmayıs arası sıcakveyağışlı, haziranekim arası da serin ve kuru bir ik limin hüküm sürdüğü adada ortalama sıcaklık25 derecedolaylarında. Ülkede geçerli para birimi Komor frangı, ama kimi yerlerde Fransız frangı dakullanılıyor. Telefon: Komor'da az sayıdaki telefon kulübelerinden ya da otelin santralinden telefon konuşması yapmak, pek mümkün değil; ama Moroni'debüyük postanenin yanındaki ACTEL ofislerini deneyebiürsiniz. Ülkenin uluslararası telefon kodu 269. Sağlık: Komor'a gitmeden önce, mutlaka aşı olmanız gerekmiyor. Ama önlem almak adına tüberküloz, hepatit A, çiçek, tetanoz, tifo aşıları yaptırabilirsiniz. Belli bölgeler için difteri, hepatit B ve menenjit aşıları tavsiye ediliyor. Adalarda sıtma ve kuduz hastalığı hâlâ görülüyor. Flora ve Fauna: Okyanus, canlılar açısından çok zengin ama kara hayvanları kuş, yarasa, koyun, ve inekle sınırh. Domuz vebukalemun da görebileceği niz türler arasında yer alıyor. Komor'da uçan tilki ve Livingstone meyve yarasasıda yaşıyor. Adadan herhangi bir deniz kabuğu çıkartmanın kesinlikle yasak olduğunu, bir kez daha hatırlatalım. Eğer suçüstü yakalanırsanız, hapiste bir iki gün geçirme riskiniz var. Ylangylang, yasemin, hanımeli ve gardenya bolluğu nedeniyle Parfüm Adalan olarak da anılan Komor'daki bitki örtüsü çok güzel. Köylülerin anız yakma alışkanlığı yüzünden gitgide yok olan yağmur ormanlarının yanı sıra vahşi orkide, yaban inciri, hindistancevizi, ylangylang ağaçları da görebilecekleriniz arasında. Vanilya, en sıkgörülen bitki türü. Ülkedeki vahşi yaşamın ve tropikal yağmur ormanlarının korunması için destek vermek için: WWF (World WÜdlife Fund) PO Box 738, Antananarivo Madagascar Internet adresi: http://www.panda.org Dört askeri darbe, Fransızların her tür yardımı tamamen kesmesi, Madagaskar'da yaşayan 20 bin Komorlu'nun ülkelerinegeri dönmeye zorlanması, 1977 yılında Karthala Volkanı'nın lav püskürtmesi; durumu Komorlular için daha da güçleştirmiş. Bugün Birleşmiş Milletler, Komor Adaları'na katılmasını desteklese de Mayotte, Fransız egemenliğini tercih ediyor. Ülkede demokratikbirrejimvar. Komor Adalan Afrika ile aynı kaderi paylaşıyor. Müslüman nüfusun yüzde 65'i Fransızca okuyup yazabiliyor, Kuran kursları sayesinde tümü Arapça biliyor. Adada 700 cami var. PAZARIN PENCERESİNDEN Tümevarım Y Selçuk Erez eryüzünün bazı köşelerinde, birtakım illetler daha fazla görülür: Mesela, bebekleri ana rahmindeyken besleyen, onlar doğduktan sonra da yerinden atılan plasenta ya da çocuksonu 'ndan oluşan birtümörünyeryüzündegenelbelirmeolağanlığı lOOOgebelikte l'dir. Bu illete, Endonezya'da 77 gebelikten birinde rastlanır. Bu konuda her ülkedeki meslektaşlarından daha fazla deneyim sahibi olan Endonezyalı doğum uzmanları arasından Acosta Sison (18871970) adlı bir hanım.molgebeliği olarak anılan bu hastalığın çeşitli niteliklerini saptamış ve yaşamı bo yunca da Batı'da yayımlanmış kadmdoğum kitaplarının ilgili bölümü bu nedenle hep ona yazdırılmıştır. 20. yy.başlarındaManchesterşehri, dokuma endüstrisinin geliştiği bir yerdi. O tarihlerde, bu kentte birçok kadın işçi, dokuma tezgâhlarmda sağlıkla bağdaşmayan koşullarda çalıştırılırdı. Bu kadınların çoğu gençti ama kötü beslenmekteydiler vede uçuşan kumaş vb. tozlarını içeren bir ortamda soluk alıp vermek onlarda çeşitli akciğer rahatsızlıklarının belirmesine yol açardı. Genç yaşta doğum yapan bu kadınlarda bir rahatsızlık daha sıkça görülürdü: Rahim sarkması.. Ge Endonezya'da her 77 kişiden birinde mol gebeliğine rastlnnıyor. nellikle menopoz sonrası yaşlarda ve nadiren görülen bu durum, kötü beslenen, doğumlarda rahim bağları gevşeyen kadınlarda sık görülürdü. Sonuçta, Manchester'h' doğum uzmanları, genç yaşta gerçekleşmiş rahim sarkmalannı tedavi için bugün bile Manchester ameliyatı olarak bilinen bir ameliyat tekniği geliştirdiler. Bir yerde sık görülen illetin çaresinin o bölgede yaşayan ve çalışan uzmanlarca bulunacağını yansıtan bir örnek daha sunalını: 1866'daBismark yönetimindeki Prusya ordusu, AvusturyaMacaristan güçlerini, Sadowa'da, feci bir mağlubiyete uğratmıştı. Bu tarihten önce LouisNapoleon tarafından da yenilmiş olan AvusturyaMacaristan'ın halkı ve yönetimi, bu yenügiden sonra imparatorluğun çöküş devrinin başladığını, eski devirlerin zenginliğinin, parlaklığının artık sona erdiğini ve bir daha geri gelmeyeceğinikavradılar. Böylekasvetlibirortamda Adler, "aşağılık duygusu"nun varhğını saptadıve bu konuda önemli çalışmalar yaptı, Sigmund Freud da çeşitli ruhsal bunahmlar geçirmekte olan Avusturyalı hastalannın sağaltımı için psikanaliz yöntemini geliştirdi. Yani yine, bir yerde bir illetin sık görülmesi, obölgenin uzmanları tarafından çarelerin bulunmasına yol açmıştı Bu sadece hastalıklar için geçerli bir şeymidirr'Ekonornikvesosyalsıkıntıların sık görüldüğü ve çok uzun sürdüğü yerlerde ekonomi uzmanları, sosyal bilimciJer ve doğal olarak bunlara danışarak doğru stratejiler geliştirebilecek siyasetçiler akılcı yaklaşımlarla doğru ve hatta başka yerlerde görülecek sıkıntılarla karşılaşanlara esin kaynağı olacak çözümler iletmezler mi? Öyleyse niçin son 25 yıldır ekono mik açıdan büküleduran belimizi bir türlü doğrultamıyoruz? Bu, palavra larla boyanan, çıkar karşılığı parlak gösterilen çökkünlükten çıkmamızı sağlayacak ekonominin, siyasetin AcostaSison'ları,Manchester'lileri, Adler'leri, Freud'lan neredelerr" Neredeler mi? Bir illetin, bir bozukluğun çaresinin bulunması için sadece o durumla sık karşılaşılması yetmez; o yerde yeterince çağdaş bil* gilerle donatılmış uzmanların bulunması da gerekir. Siz, bu kuşa çevrilmiş eğitim sistemimizin eksiklikleri yetmiyormuş gibi Türkiye'nin ciddi sorunlarının imam eğitimi görmüş ilkortayüksek eğitimli kimselerce qöl zülmeceğine inananların yönettiklerî bir yerde AcostaSison 'ların, Ad! ler'lerin, Freud'ların vb. yetişebilece' ğine inanıyor musunuz?# .