Katalog

“ÖLÜM KORKUSU BENİ DERİNDEN ETKİLEDİ. ‘SANKİ BABAMIN ROMANI’NIN GÜLTEKİN EMRE: YAZILMASINA NEDEN OLDU!” “İlk şiirim ‘Sevinin Öyküsü’, 1977’de 1970’li yılların n Bir de romanınız var, Sanki Ba- etkili dergisi Türkiye Yazıları dergisinde yayımlandı. bamın Romanı (Alakarga 2020). Ba- Giderek derginin yazı kurulunda yer aldım. Pek çok banızı üç buçuk yaşında kaybettiğinizi şiir, yazı yayımladım. Derginin sahibi Ahmet Say şiir biliyorum. Babanızı aradığınız bir ro- kitabı yayımlamaya başlayınca benden de dosya istedi. man mı ya da babanıza gitmeye çalış- Berlin’e gelmeden çok kısa bir süre önce yayımlanan tığınız bir roman mı bu? Kurşunî Bir Siperde’den on kadar alıp çıktım gurbete. Roman yazmayı ara ara düşünsem de cesaret edememiştim. Şiire, sonra son- Geliş o geliş!. ra öyküye yoğunlaşmışken roman aklı- Berlin’den ulaşmaya çalıştım ülkemizdeki edebiyat- ma ara ara geliyordu. Ama günün birin- sanat-şiir dergilerine. Ankara’daki Toplum Kitabevi de Floransa’daki uluslararası bir etkinli- sahibi öykücü Remzi İnanç ağabeyin sayesinde 30 ğe davet edilmemle başladı roman bende. yıl boyunca yeni şiir, öykü, romanlara, dergilere hep Üç gün süren etkinlikten dönerken per- ulaştım. vaneli uçağımızın bir pervanesi bozuldu. Ülkemizin edebiyatından hiç kopmadım. Çok yakından Ve Pisa’ya inmek zorunda kaldık. Ölüm izledim. Hemen hemen her sayı Cumhuriyet Kitap’a korkusu beni derinden etkiledi. Uçak de- yeni şiir kitapları üzerine yazdım. Toplumsal sorunların, ğiştirip Zürich üzerinden Berlin’e döndüm. İşte o kaza olasılığı beni babama gö- insanın çektiği acıları, sevgiyi dile getirmeye çalıştım türdü. İtalyanların önemli şairi Mario şiirlerimde. Luzi’nin Simone Martini’nin Dünyevî ve Gurbeti de yazdım, yazıyorum yakınmadan. Semavî Yolculuğu (YKY, 1997) kitabın- Gözlemlerimi, yaşadıklarımı şiirin gövdesine yayarak.” daki şiirler de elimden tuttu. Şiir alıntıları da denk düştü babamı düşünürken, babama doğru geriye sa- ran bir yolculuk yaparken. Kaza olası- sanları çizdiği eskizlere, o insanların dünyasını sözcükler- Tematik şu antolojiler: Yol, Yolcu, Yolculuk Şiirleri Anto- lığı, ölüm romanın yazılmasına neden oldu. le ele almaya çalışarak eşlik ettim. Onların iç dünyalarını lojisi (1986), Yarım Damla, Almanya’daki Türk Şiiri Anto- yansıtmayı denedim. Gazze savaşının ilk birkaç ayının gün- lojisi (1993), Türk Edebiyatında Berlin (2003), Posta Şiirle- ‘ÇEVİRİ DİLİMİ KESKİNLEŞTİRDİĞİ İÇİN lüğüdür Barış Günlüğü. “Barış barış” diye çabalayan zey- ri Antolojisi (2003), Şiir Yazma Araçları (2008), Kadın Öy- ARA ARA YAPIYORUM.’ tin ağaçlarının diline tercüman olmaya çalıştım savaşı lanet- külerinde Avrupa (2010), Yasaklar Kitabı (2014). n İlk çevirinizin, 1974’te ressam Fahir Öngör’ün çıkardığı leyerek. Savaşa karşı bir tavır bu desenler, metinler, zeytin Yayımlanmayı bekleyen Giyim Kuşam Şiirleri Antolojisi var. Köken dergisinin ilk sayısında yayımlanan, Maksim Gorki’nin ağaçları. Yüreğim dayanmıyor okulların, hastanelerin, köy- “Kız ve Ölüm” destanı olduğunu biliyorum. Son olarak da ‘KARDEŞ SÖZCÜĞÜNÜN VERDİĞİ lerin, mahallelerin bombalanmasına, onlarca ölüme! Goethe’nin Günlük’ü. Arkası nasıl geldi çevirilerinizin? SICAKLIK, DERİNLİK, BİRLİKTELİK Rus Filolojisi’nde okurken üçüncü sınıfta dil stajı için gitti- ‘YEMEK VE SOFRA KÜLTÜRÜ YANSIMASIDIR VURGULAMAK İSTEDİĞİM’ ğim Seydişehir Alüminyum Tesisleri’nde bir Rusun çevirme- GÜNLÜKLERE YANSIDI HEP’ n Deneme, eleştirilerinizi de unutmayalım. Kardeş Fırtına- ni olarak üç ay çalışırken “Kız ve Ölüm” destanını çevirdim. n Şiirli Sofralar Antolojisi (Oğlak, 2015) yeme içme şiir- lar (2007), Kardeş Alevler (2009), Kardeş Günlükler (2011), Erzincan’da askerliğimi yaparken de Mayakovski’nin lerini içerdiği için bir ilki oluşturuyor. Kardeş Resimler (2012), Kardeşim Gurbet (2015). Başka Amerika’yı eleştirdiği 150 000 000 (1976) destanını çevir- Sonra Yeme-İçme Günlükleriniz yayımlanmaya başla- “kardeşler” gelecek mi? Ve neden hep “kardeş” diyorsunuz? dim. Yeni Ülke dergisi için makaleler çevirdim. dı art arda: Yiyelim İçelim, Okuyalım, Yazalım (2016). Ek- Yazın türleri bana göre birbirleriyle kardeştir. Denemeler, Sonra, Arif Gelen’le Goethe’nin Roma Ağıtları’nı (1993), mek, Tuz, Kitap ve Şekere Saygı (2018). Yediğimiz Bir Di- eleştiriler, günlükler, öyküler... Kardeş sözcüğünün verdiği Tarık Seden’le Hermann Hesse’nin Ressamın Şiirleri’ni lim Ekmek Gibi Yaşadığımız Bir Dilim Zaman (2019). sıcaklık, derinlik, birliktelik yansımasıdır vurgulamak iste- (1994), Menekşe Toprak’la Arseni Tarkovski’den Seçme Günlük yazmayı sürdürüyorsunuz Kardeş Günlükler’den diğim. Tüm yazın türleri birbirleriyle dirsek temasındadır. İç Şiirler’i (1999) çevirdik. (2011) başlayarak. Var mı günlüklerinizi içeren yeni bir kitap? içedirler çoğu zaman. Bu kitaplardan sonra yazdığım dene- Sonra Goethe’nin 24 şiirden oluşan Günlük’ünü (Alakarga Yemekle ilgili her şey ilgimi çekiyor. Okuduğum şiir, öy- me, eleştiri yazılarımı topladığım yeni dosyamın adı “Kar- 2024) Hayriye Yerlikaya-Manzel’le ilk kez dilimize kazandırdık. kü, roman kitaplarındaki sofra, yemek betimlemeleri hep ilgi- deş Bumeranglar”. Bakalım ne zaman yayımlanacak. Bir de Arif Gelen’le Goethe’nin Doğu Batı Divanı var mi çekti yemek yapmayı seven biri olarak. Şiirimizi geçmiş- ama o yayımlanmadı, öylece duruyor. ‘12 EYLÜL FAŞİST ASKERİ DARBESİNDEN ten günümüze hep yeniden okuduğumda pek çok yemeği, iç- Arada şiirler de çevirdim Rusçadan, Almancadan. Ama ÖNCE YURT DIŞINA ÇIKMAK ZORUNDA meyi ele alan şiirleri görüp, toplayınca işte bu antoloji çıktı. çeviriye sık sık dönemedim. Çeviri dilimi keskinleştirdiği KALANLARDAN BİRİYİM.’ Sonra andığınız kitaplardaki günlükler. Bu günlükleri için ara ara yapıyorum. Ayrıca çeviri bir ekip işi olunca da- n Yitik Kent Ankara (2008) 1980 yılında Berlin’e göçene Ayvalık’ta yaşayan değerli ressam Gülseren Kaya’nın de- ha doğru oluyor bana göre. kadarki yaşamınızı ayrıntılı ele alıyor. Sizi tanımak isteyen- senleri zenginleştirdi. Bu yıl, bu desenlerini Ayvalık’ta ser- lerin, Ankara’nın değişemeden önceki halini merak edenle- “GAZZE SAVAŞI’NIN İLK BİRKAÇ AYININ giledi, büyük ilgi gördü. Dürdüncü kitap hazır, yayınevinde. rin başvuracağı bir kitap. Berlin anılarınıza başladığınızı bi- GÜNLÜĞÜDÜR ‘BARIŞ GÜNLÜĞÜ’” Beşinci kitabın günlükleri yazılıyor. Unutmadan ikinci kita- liyorum. Hatta yanılmıyorsam bazı bölümleri yayımladınız. n Kardeş Resimler (2012) resim, ressam, sergi yazılarınız- bın başlığı Sennur Sezer’in bir şiirinden, üçüncü kitabınki Sa- Yanılmıyorsunuz. Gurbet Ansiklopedisi’ne çalışıyorum. 8 dan oluşan denemeleri içeriyor. Ressam Arif Buz’un desen- bahattin Kudret Aksal’ın dizeleri. Yemek ve sofra kültürü ne- lerine yazdığınız Eskiz’i (2023), ressam Ataç Elmış’ın Gazze Şubat 1980’den sonraki Berlin yaşamımı anlatmaya çalışı- reye gitmişsem, neyi öğrenmişsem günlüklere yansıdı hep. yorum anılara, izlenimlere yaslanarak. savaşının başladığı gün yapmaya başladığı zeytin ağaçları de- TEMATİK ANTOLOJİLERİYLE GÜLTEKİN EMRE! Ülkesinden 12 Eylül faşist askeri darbesinden önce yurt- senlerine gün gün yazdığınız metinlerden oluşan Barış Gün- lüğü (2024) kitabı izledi. Son iki kitabı biraz açar mısınız? n Tematik başka antolojileriniz de var biliyorum. Peki ya- dışına çıkmak zorunda kalanlardan biriyim. 45 yıldır Arif Buz’un Ayvalık’ın At Arabacılar Meydanı’ndaki in- yımlamayı düşündüğünüz yeni çalışmalarınız da var mı? Berlin’de sürdürüyorum yaşamımı. >> 2 Ocak 2025 9 BERRİN ÖZKAN