Katalog

dünyaya, üsluba ilişkin bir fikir edinmek Bir gün bütün hareket planlarının Bu durumda, Agnès bilinç ise Fabienne bilinçdışıdır, için arka kapağa da alınan şu paragrafa mimarı olan Fabienne yeni bir plan- Agnès konuşansa Fabienne gölgede duran ve susandır, göz atmakta yarar var: “Bir yarım porta- la çıkagelir; bir kitap yazacak ve kitabı Fabienne yazdırır Agnès yazar. Bu yüzden Kazkafanın Agnès’in adıyla yayımlatacaklardır. Kitabı, The New York Times’ta yayımlanan kitap inceleme- kalla bir başka yarım portakal birleşse bir tam portakal etmez. İşte benim hikâyemin Kazkafanın Kitabı okuyucuları küçük sinde çok yerinde bir şekilde işaret edildiği üzere “hikâyeler çocukların türlü korkularla yüzleşip so- yazmamızın ardındaki sebep ve dürtülere ışık tutan varoluş- başladığı yer burası. Kendini bıçağa layık nuçta büyüdükleri ve başlarına gelenler- sal bir masal”dır. görmeyen bir portakal ve kendini bıça- den ders çıkardıkları, masallarınkine ben- “…Bir hikâyeyi bilmekle onu yazmak arasındaki fark ğa dönüştürmeyi asla hayal etmemiş bir zer bir dünyaya konuk ediyor. Portakal- nedir? Biz çocukken sormam gereken ama o zamanlar nasıl portakal. Kesmek ve kesilmek; o zaman- ların, bezelyelerin, ekmek kırıntılarının, soracağımı bilmediğim sorular şunlardı: Bir hikâyeyi bilmek lar ikisi de ilgilendirmezdi beni.” flütlerin ve aynaların dünyasına. yeterli değil midir? Onu yazmak için zaman harcamak neden? Kazkafanın Kitabı’nda 1952’ye, İkin- Cevabı şimdi buldum, hem Fabienne hem de kendim için. Bi- ci Dünya Savaşı’ndan sonra yaraları- JUNG’UN ‘GÖLGE ARKETİPİ’ zim kim olduğumuz ve ne bildiğimiz dünya- nı sarmakta olan Fransız taşrasına odak- En azından hikâyesini nın umurunda değil. Hikâyelerin yazılma- lanılıyor. Fakat bu sefer orada kalınmı- bu malzemeleri kullana- sı gerek. Başka nasıl intikam alabiliriz?” yor, “Benim hikâyem” diyerek anlatıcı- rak kurduğunu gizlemi- lığa soyunan Agnès’in çocukluğuyla bu- yor. Konu masallar ve ‘ÇALINAN’ günü, yazdıklarıyla yazamadıkları ara- mitler ise elbette bu mer- Çağdaş Dünya Edebiyatı Dizisi’nin sında mekik dokunuyor. ceğe bir psikanaliz şab- son üyesi, Ann-Helén Laestadius’un ger- Aslında okunan Agnès’in hikâyesi de- lonu yerleştirmek de ola- çek olaylardan yola çıkarak yazdığı ödül- ğil, paragrafın ipuçlarını içerdiği üze- naklı: Burada tam etme- lü romanı Çalınan, İsveç’te ulusal bir re ayrılmaz bir ikili olan, bir elmanın (bu- yen iki ayrı, iki zıt yarıdan çoksatar olmanın ötesine geçerek 24 di- radaki benzetmeyle portakalın) iki yarısı olan Fabienne ile bahsedilirken aklımıza kaçınılmaz olarak le çevrildi. Agnès’in hikâyesi. Jung’un “gölge arketipi” geliyor. Çalınan, küçük bir kızın sancılı bü- Agnès okula devam ederken - ailesine destek olmak için Nedir “gölge arketipi”? Jung, karanlık yüme öyküsünden yılın büyük bir bölü- olduğu kadar ele avuca sığmazlığından da olacak - Fabien- özelliklerini reddeden insanın, onları bas- münü karlar altında geçiren coğrafyada- ne dağlarda çobanlık yapmaktadır. tırdığını ve farkında olmadan sürekli ola- ki zorlu yaşam şartlarına; iklim krizinin İkilinin kendilerine ait bir dünyası vardır, gerçek yaşam- rak çevresine yansıttığını ifade etmekte- etkilerinden Sami halkının yıllardır ya- dan koptukları, kendi gerçekliklerini yarattıkları bir dünya. dir. Bu karanlık özelliklere “gölge arke- şadığı baskı ve ayrımcılığa, birbirlerine Bu dünyaya yetişkinler yabancı hatta düşmandır, o yüzden tipi” adını vermiştir. Jung’a göre yaratıcı sıkıca bağlı aile üyelerinden bireylerin girişlerine çoğu zaman izin verilmez. Onlar bu dünyanın an- ifade, gölge yönleri ifade etmenin yolla- hayatta kalma savaşına dek pek çok ko- cak figüranları, kızların oyunlarında kullanacakları araçları - rından biri olabilir. nuyu zarafet ve ustalıkla ele alıyor. belki de bıçakları - olabilirler. Sanat ve yaratıcılık bastırılmış duygula- Financial Times’ın “açık yürekli ve İkiliden Agnès isyan etmeyen, uyumlu, göze hoş görünen, rı ve düşünceleri anlama ve ifade etmenin cezbedici bir roman” olarak yorumladığı el yazısı kusursuz ama Fabienne’e sorulacak olursa aklı bir zemini olduğundan, kişinin yaratıcılığı ile iletişimde ola- yapıt, Yonca Mete Soy çevirisi ile okuyucuyla buluştu. Çağ- pek çalışmayan bir kızdır. Fabienne ise Agnès’in gözünde bilmesi için önce gölgesini fark etmesi ve onunla barışma- daş Dünya Edebiyatı Dizisi’nden, yaşadığımız zamanların sı gerekir. Zira onu harekete geçiren güçlü arzuların, yaratı- her şeydir, hayran olunacak kadar akıllı ama bir o kadar da ruhunu yansıtacak ve hem klasik hem de yeni biçemlerle ele korkutucudur. cı dürtülerin kaynağıdır gölge. aldıracak kitapları okuyucularla buluşturmayı sürdürecek. n ANTHONY BEEVOR’DAN ‘Rusya: Devrim ve İç Savaş (1917-1921)’ İngiliz tarihçi Antony Beevor, Kronik Kitap tarafından yayımlanan Rusya-Devrim ve İç Savaş: 1917-1921 adlı ayrıntılı araştırmasında, Ekim Devrimi’ne uzanan süreci, devrim günlerini ve izleyen 4 yıl boyunca Rus topraklarının her bir köşesini kasıp kavuran iç savaş yangınını çok çeşitli yönlerden ele alıyor. neredeyse tamamının aslında şubat sonrası durumu ka- yer paylaşılan ista- ARİF KAPLAN bullenmiş olduğunu düşünmemdir. tistikler de adeta bir Zira Lenin’in “Mühürlü Tren” ile Petrograd’a gelir belgesel deneyimi BİR GECEDE SOLA gelmez derhal parti yönetimini toplayarak aktardığı “Ni- yaşatıyor. KAYAN (!) RUSYA! san Tezleri” olarak bilinen ilkelerinden ve bu sırada ser- Devrim öncesinde 1905 yılında Rusların ken- gilediği rivayet edilen tavırdan anlaşılan budur. saray ve çarlık baş- dilerinden çok daha zayıf gör- kentindeki soylu sı- dükleri Japonya’ya beklenme- LENİN, ‘NİSAN TEZLERİ’ VE ‘TEMMUZ GÜNLERİ’! nıfı ile halk arasın- dik şekildemağlup olmalarının Ona göre çarın tahttan indirilmesinin ardından iktidara daki uçurumu, İn- ardından aynı yıl gerçekle- burjuvazi gelmiştir ve destek vermek şöyle dursun bun- giltere ve Alman- şen devrim, Çar 2. Nikolay’ın larla mücadele edilmelidir. ya başta olmak üze- tahtını sallamaya başlamış, Lenin, güçlü hitabet ve ikna yeteneği ile zekâsı saye- re Batı’lı güçlerin “Teffi” takma adını kulla- sinde, arada “Temmuz Günleri” diye bilinen adeta bir ca- devrimdeki ve iç sa- nan güldürü yazarı Nadejda dı avı mevsimi de yaşanmasına ve bu nedenle geçici ola- vaştaki rolünü, dev- Lohvitskaya’ya göre “Rusya rak Finlandiya’ya kaçmak zorunda kalmasına karşın kı- rim sırasında sü- bir gecede sola kaymıştır”. sa sürede rakiplerini alt etmeyi ve beraberindekileri yeni ren Birinci Dün- Bu, abartılı bir ifade olmakla birlikte 1905 Devrimi, devrime inandırıp harekete geçirmeyi başarmıştır. ya Savaşı’nın Rus- Çar’ın tahtını hafifçe sallamış, Bolşevikler ve özellikle İngiliz tarihçi Antony Beevor’un Rusya - Devrim ve İç ya’daki durumdan yaklaşık 10 yıl sonra güçlenerek Rus muhalefetinde etkili Savaş: 1917-1921 (Çeviren: Arif Kaplan / Kronik Kitap) nasıl etkilendiğini, bir lider olarak öne çıkacak, 100 yılı şekillendirecek olan adlı ayrıntılı araştırması Ekim Devrimi’ne uzanan süreci, dünyanın belki de Lenin için önemli bir prova olmuştur. devrim günlerini ve izleyen dört yıl boyunca Rus toprak- en karmaşık etnik 1917 Şubatı’nda gerçekleşen bir başka devrim ile larının her köşesini kasıp kavuran iç savaş yangınını çok yapısına sahip imparatorluğunun ardında bıraktığı top- Çar’ın bu defa tahttan indirilmesi ve geçici bir hükümet çeşitli yönlerden ele alıyor. raklarda Beyazlar ve Kızıllar arasında sıkışıp kalan sıra- kurularak kimilerine göre çarlık armasındaki çift başlı Çalışma, özenle seçilmiş görseller ve özellikle savaşın kartal misali, iki meclisli bir cumhuriyet kurulması fikri farklı cephelerinde yaşanan muharebeleri sadelikle açık- dan insanın dramını, Kafkasya, Kırım ve Baltık bölgesi Bolşeviklerin lideri Lenin’i tatmin etmemiştir. layan haritalarla destekleniyor. gibi günümüzde dahi küresel çatışmaların odak noktaları Olaylara bizzat tanıklık eden kişilerin anıları veya bu olan bölgelerin iç savaşla nasıl şekillendiğini titiz bir as- Burada Lenin’i vurgulamamın nedeni, yaklaşık dokuz ay sonra gerçekleşecek Ekim Devrimi’ni planlayanların anıların derlendiği çalışmalardan yapılan alıntılar ile yer keri tarihçinin penceresinden gösteriyor. n 18 25 Nisan 2024