Katalog

İki çift gözle görmek için… Rundell’ın “kendimle konuşmalar” sıcaklığıyla kaleme aldığı “Neden Çocuk Kitapları Okumalıyız” çağrısını okuyacak herkesin kişisel okuma yolculuğunu yeniden gözden geçireceğinden, kitaplarla sohbetinin varsıllaşacağından hiç kuşkum yok. Yapıtın bir solukta okunuşunda Şiirsel Taş’ın bu değerli denemeyi dilimize aktarmaktaki özeni de çok etkili, bunu da kayda geçirmeliyim. okumalıyız ona ilişkin kimi notları paylaşayım. “Ama sadece çocukların okuyabileceği iyi kitap di- Y. BEKİR YURDAKUL On yılı aşkındır çocuk kitabı yazdığı halde bu alanı ye bir şey yoktur.” tanımlarken hâlâ ikirciklendiğini vurgulayan Rundell, Yazının burasına gelince fark ettim ki neredeyse atherine Rundell’ın, “Ne Kadar Büyük ve Bilge bu türdeki yazma yolculuğunu iki kişi adına yaptığını tüm kitabı anlatacağım size. Burada duruyorum. Ve Olursak Olalım” alt başlığıyla sunduğu değerli ça- söylüyor: “Biri on iki yaşındaki ben ve diğeri de şim- noktayı Rundell’in kitabına ad yaptığı sorusuna ver- K lışmasından bu denli geç söz etmemin bir nede- diği uzun, değerli, her satırının altını eminim sizin de diki ben.” ni belki de Türkçemizde ilk kez 2020’de, o büyük sal- Çocuklar için yazanların bugün de birçoğu “onları kalın kalın çizeceğiniz seslenişinden can alıcı bir bö- gının ortasında yayımlanmış olmasıdır. Belki bir nede- bildiğimiz bütün doğrularla donatarak önlerinde uza- lümle koyuyorum: ni de şu ya da bu şekilde gözümden kaçmış oluşudur. nan hayata hazırlamaya çalışıyorlar”. Bu yaklaşımın “Çocuk kitapları okumanızı aptalca bir kaçış ola- Rundell; yaşımıza, okuma yolculuğumuza, işimize, vardığı istasyonsa haliyle öğreticilik (parmak salla- rak görenleri yok sayın. Çünkü çocuk kitabı okumak, mesleğimize, uğraş alanımıza bakmaksızın hepimize malar) oluyor. kaçmak değil bulmaktır. Çocuk kitapları bir saklan- yöneltiyor sorusunu. Rundell’ın ısrarla altını çizdiği başka bir tavır da ma yeri değil, bulma yeridir. (…) İmkânsız ve -bel- Bana sorarsanız kendisine soruyor bu çağrı yüklü, çocuk edebiyatının çocukça bir şey olduğunun sa- ki imkânsız- olmayan şeyleri istemenin neye benzedi- kışkırtıcı soruyu… Ve yalnızca 74 sayfalık bir cep ki- nılması… ğini hatırlamak için çocuk kitabı okuyun. Çocuk ede- tabına sığdırıyor kendisiyle o coşkulu hasbıhalini… biyatına dönün ki dünyayı iki çift gözle görebilesi- NEDEN VAZGEÇİYORUZ? İKİ KİŞİ ADINA niz: hem kendi gözlerinizle hem de çocukluk halini- Okuma edimini okul yıllarıyla sınırlı tutmayanlarımız Bugün “çocuk kitabı” sınıfına sokabileceğimiz ilk zin gözleriyle.” için bunun hep ileriye doğru ve düz bir çizgi izleye- yapıtın tarihini (İngilizce için) 1475 olarak veriyor. De- Rundell’ın bu yapıtını okuyacak herkesin kişi- ceği yaklaşımı da yaygın bir kanı. mek ki dünyanın bir yerlerinde yaklaşık 550 yıldır ço- sel okuma yolculuğunu yeniden gözden geçirece- Kendi payıma her ortamda, işimin yanı sıra anla- cuklar için kitaplar ya da çocuk kitapları düşünülü- ğinden, kitaplarla sohbetinin varsıllaşacağından hiç yışım gereği de çocuklar için yazılmış kitapları hiç- yor, hazırlanıyor, yazılıyor, konuşuluyor… kuşkum yok. Dahası çocuklar için yazan, yayımlayan Haydi, Rundell’ın kendisine ilk sorularını size de bir şeye aldırmadan okuyorum. Büyüdük diye çocuk dostların bu dünyaya açılan pencerelerinin çoğala- edebiyatını “ıskartaya çıkarmak” da tez elden vaz- yöneltelim: Okuduğunuz ilk çocuk kitabı hangisiydi? cağından da eminim. n Ve kaç yaşında çıktı karşınıza bu yapıt? Bir kütüpha- geçmemiz gereken bir tavır olmalı. neye ilk gidişinizi söyleseniz bir de… Rundell, “Yalnızca yetişkinlerin okuyacağı kitaplar Neden Çocuk Kitaplarını Okumalıyız / Katheri- var, doğru çünkü kimi kitapları okumak yetişkin tec- ne Rundell / Çeviren: Şiirsel Taş/ Domingo / 74 s. Siz buradan başlayıp kendinizle sohbeti koyulta- durun, ben Rundell’ın derdi ne ve bu kitabı neden rübesi gerektirir” dedikten sonra ekliyor: / 14+ / 3. Baskı: 2022. Direnç, kararlılık ve hayat! Kurtların dilinden anlar mısınız ya da kaç çeşit soğuk vardır, bilir misiniz? Terbiye edilmiş kurtları yeniden özyurtlarına döndürmek yani vahşileştirmek desem… “Çocuklar yeryüzündeki en sağlam yaratıklardır…” diyen Katherine Rundell’ın bir solukta okuyacağınız “Feo ve Kurt”unda hepsini, daha da fazlasını bulacaksınız. etmeye uğraşırken ka- la gecikmeyin. Uçsuz bucaksız Rus- ları, kör ezberlere yenilmemiş hayat- Y. BEKİR YURDAKUL lanlar “dünyanın güzelliği ya steplerinde derme çatma bir evde lar, zorun ve paranın asla elde ede- insana dost olmayı” annesiyle yaşayan Feo, kurt vahşi- meyeceği küçük “zaferler”, daha da ki tür insan var: sürdürsün, yalnızca leştiriyor. Bildiğimiz hayvan terbiye- önemlisi kuşaktan kuşağa aktarılan Erki (iktidarı) elinde bu- “canlılar” diye sınıflandı- ciliğinin tersi bir iş. kadim bilgi… İlunduranlarla bir gün rılanlar değil taşın topra- Hikâyelere gereksinmemiz var. o fırsatı yakalarım hevesin- TERSİNE YOLCULUĞA ÇAĞRI ğın, havanın ve suyun da Rundell’ın anlattığı türden; hepimizi dekiler ve güç ya da hük- Rundell, tasarladığı bu tersine dilini unutmayalım uğraşı düşünmeye çağıran, sarsıp harekete metme beklentisi/ tasarımı yolculukla aslında kısacık süren o içindeler. geçiren hikâyelere… olmayanlar… sahici ilkçocukluk çağımızın; erişkin- Katherine Rundell’ın, Feo ve Kurt sarsmakla, çağırmak- Günümüz dünyasında hiç lerin ezber edilmiş, doğadan uzak, “İnsan nasıl yapacağı- la kalmıyor elimizden kayıp gidenleri de doğal olmayan yüzler- dilleri yitik dünyasına hapsoluşunu nı bilirse karla da arka- tersine işlerimizi de anımsatıyor. n ce sınırla ayrılmış olsalar da anımsatırken bu zora dayalı kirli gi- daş olabilir…” diyen on neredeyse bütün ülkeler- dişi de tersine döndürmenin düşünü Feo ve Kurt / Katherine Rundell / iki yaşında sıra dışı bir de bu iki tür birbirinin kop- kurmaya çağırıyor. İllüstrasyonlar: Gelrev Ongbico / Çe- kahramanın öyküsü ola- yası gibi… rak kurguladığı Feo ve Kurt’la bugü- Fonda kendini derinden duyumsa- viren: Duygu Dalgakıran / Domingo Birinciler yakmaya, yıkmaya, yok ne değin tanışmamışsanız daha faz- tan zorba Çarlık yönetiminin son yıl- / 278 s. / 13+ / 6. Baskı: 2023. 25 Nisan 2024 14