Katalog

Yüzyıl sonra Ankara: ‘Beethoven Club’ Bülent Tanör, “Kurtuluş-Kuruluş” kavram çiftiyle boşuna ışık düşürmedi; öyle ya ortada yokken BMM’yi kurup Türkiye’yi doğuran sonra da cümbür cemaat Türkiye olan bu halk değil mi? Yoksa niye “Gazi Meclis” densin? Doğumda ebeliği yapan Ankara. Ankara’yı Ankara olarak dokuyansa Atatürk, yanında adları altın harflerle tarihe kazılı atlılar… aç gün kaldı 23 Nisan’a, “bahtımız” Şimdi anlatıcıya geçelim. Ankara’nın 1920’li günlerine? Selim Esen, Kim o? Yazar Fatih Atila’nın K sıcak duygularla okunan “anı-biyografi” ki- kendisi. Nitekim başta me- tabı Açık Çekmece’nin (Evrensel, 2010) zarlık çıkışında, “Otomo- “Sunu”sunda şöyle diyor Ankara için: “Pek çok bildeki adam bendim ve şey yazılmış, pek çok şey söylenmiştir ardından hikâyenin merkezine yol alı- Ankara için, ama hâlâ söylenecek söz, çekilecek yordum” der, yaşamöykü- fotoğraf, yapılacak resimleri vardır bu kentin. Cilt- süne bire bir denklikle doğ- ler dolusu yazılsa da yine yazılacaktır…” rudan kendisini katar. Doğru, Ankara üzerine yazılanlara, her gün ye- Böylelikle hikâyeler akta- nileri ekleniyor, buna karşın kent belleği daha ran bir romancı, müzisye- başka metinler arka arkaya gelmeyi sürdürüyor. ne eşlik eder, sonuçta An- Cumhuriyet kenti Ankara’ya, Ankara’da yapılan kara aracılığıyla Cumhuriyet yazınsal etkinliklere, Ankara’yı odaklayan öykü- tarihi aydınlanmasında ya- romanlara aralıklarla yer açtığım biliniyor. şanan yükseliş denli özellik- Yeni bir Ankara romanı daha geldi yakın za- le 12 Mart-12 Eylül sonrası manda. ODTÜ’lü bir romancının, Fatih Atila’nın yaşanan toplumsal çöküş, imzasıyla: Beethoven Club (KeKeMe, 2023). anlatı aracılığıyla kurgudaki omurgaya yerleştirilir. Yapıtlarını “Kitaplar Adası”na alacağım Bu çerçevede Anadolu’nun hatta Asya’dan ODTÜ’lü birkaç yazar daha var, belki notlar ha- Anadolu’ya uzanan kültürler tarihinin önünü açar linde ama kapsayıcı nitelikte. Bunu da kitap-lık’ta yazar bize ancak bunların yapıtta berkitilmiş yo- yaparım herhalde. ğun örgüyle değil yumuşak ele alışlar halinde iş- Fatih Atila’nın kimi romanları üzerine Cumhu- lendiğini de ekleyelim. Fatih’in doğrudan kendisi- riyet Kitap dergimizle kitap-lık’ta durmuştum za- ni katması, romanda sanat odaklı sorunlara farklı ten. Bu kez Beethoven Club var artık. açılardan yaklaşımın da önünü açıyor. Toplumsal çözülüşe eş özellikle 12 Eylül son- FATİH ATİLA, ‘BEETHOVEN CLUB’ rası sanatın hemen her alanıyla dalında yaşa- Fatih Atila, ana gövdeye birkaç koldan sarmal bi- nan bozunum, anlatıcı yazarın altını çizerek işledi- çimde dolandırdığı bir yapılandırmayla geliyor önü- ği önemli bir sorunsal boyutunda ele alınıyor. Bu müze. Romanın çatısı, yapıt adıyla da göndermeli bi- arada öykü sanatına, öykülemeye değgin ele alış- leri, yaşantısı öne çıkarılır, “Beethoven Club” bu- çimde “Club” bağlantısıyla “Conzertmeister”, “Baş- lar da yoğun işleniyor. luşmalarında ölümündeki giz perdesine dönük kemancı”, “Hoca” olarak anılan “adsız” sanatçının, paylaşımlar yapılır. anlatıcıda yarattığı derin etkime üzerine kuruluyor. ROMANCI FATİH ATİLA’NIN Anlatı, hızlı tartımlı bir akışla sürerken Anlatıcı, mezar ziyaretindedir sonrasında bir ge- YAZINSAL KUMAŞI... “Maiandros’un Gizemi” bölümüyle “Conzertmeis- ri dönüşle müzisyenin gizemli ölümüne dek geçen Yazar, anlatısında “Fatih Atila” olarak kendisi- ter” geri çekilip yerine anlatıcı geçer. süreyi, bu gövdeye sarmaladığı hikâyelerle aktarır. ni müzisyenle birlikte alıp sanat odaklı sorunsalla- Bu, “Güle Güle Conzertmeister” bölümüne dek On kadar müzisyenden oluşan Beethoven Club, ra yönelirken bir kentin, bir toplumun yükselişten böyle sürecektir. Bu durumda yapıtın dörtte birini büyük saygıyla andıkları müzisyenin ölümünü, çöküşe nasıl itildiğini, bunun için yaşama biçimin- oluşturan giriş, bitiş bölümleri Conzertmeister et- son beş yılını hocalarına yakın geçirmiş anlatıcı- de sanata, bütün kültürel etkinliklere uzanan ağır kimesiyle akar ama arada kalan dörtte üçlük bö- dan dinlemek için onu aralarına davet etmiştir. yüklemeler bindirildiğini, bu açık biçimli roman lüm anlatıcı, başkarakter yapılarak götürülür. Gö- Böylelikle anlatıcının her seansta, romandaki evreninde önümüze getiriyor. rece bir aks yarılması diyebiliriz buna. çatılamayla uyumlu yapılandırması yönünde pay- Yazarın alabildiğine dolu, ille bir şeyler söyle- Hoş, Club üyeleri, kimi aktarımlarına bakarak laştığı hikâyelerden öğreniriz olup bitenleri. mek, paylaşmak isteğiyle kıvrandığını hatta kimi bunun Binbir Gece Masalları’na benzediğinden Ne ki başlangıçta doğrudan büyük müzisyenin bölümlerde bunları üst üste duvar çıkarcasına ro- şikâyet ettiğinde anlatıcı, “Karşınıza bir öykü an- çevresiyle kilitli gidiyor anlatı. Anlatıcının küçük kızı man evrenine katmakta tereddüt etmediğini görü- latıcısını oturtmayacaktınız. Hatayı orada yaptınız. da keman sanatçısı olmaya dönük tutkunun “ruhu- yoruz okurken. Biraz katlanacaksınız” (27) demekten çekinmez. na, aklına yerleşmeye başladığı” (50) bir süreçtedir. “Club” yazılmış, buna söz etmiyoruz ama Beet- Ne var ki Başkemancıdan anlatıcıya yapıtta ka- Gelişimi açısından Hoca, idealdir ancak Başke- hoven Club’daki “kulüp”ü Fatih’in neden ille “kı- rakter değişimi yaşansa da roman çatısında- mancı, eşinin ölümü sonrasında dünyadan elini lab” olarak okutmak istediğini anlamak güç. He- ki bütünlüğün zedelenmediği de söylenmeli çün- eteğini çekmiş görüntü sergiler. le Conzertmeister bile Beşiktaş için “gençliğinde, kü müzisyenden anlatıcıya geçiş, anlatıcının mü- Anlatıcı, onu kızıyla buluşturmak için çabalaya- Ankara’dan İstanbul’a çok maça gitmiş”ken (275) zisyenle ilgili öğrendiklerinden kendi yaşamına cak, Hoca’yla aralarında bağ kurmayı başaracaktır. BJK’deki “K”yi bilmemesi olası mı? Onca kullanım kayan, derken tanıklıklarına yer açan aktarımlar, Cumhuriyetin simgesi, Aydınlanmanın başkenti yaygınlığına sahip, kendimizin kılmışız artık “ku- önümüze bir cumhuriyet tarihi bütünlemesi çıka- Ankara, konservatuvar aracılığıyla, buna 1930’lar- lüp” sözcüğünü. racaktır sonuçta. dan 40’lara eklenen hamlelerle baştan bu yana Ankara’yla Türkiye’nin yanı sıra dünyayı da ku- Bu iki karakterden kalkıp cumhuriyetin kültür üretip yarattığı, yayıp yaşattığı kültürel mayalan- caklayan Beethoven Club, bu yapısıyla yine de il- başkenti Ankara’yı öne çeken, onu doğrudan ana mayla öne çıkacaktır böylelikle. ginç okuma serüveni, farklı okuma hazzı sunuyor. karaktere dönüştüren yapıt belgesel romana ev- ‘BEETHOVEN CLUB’DA ÇINLAYAN ANKARA rilmekte de gecikmiyor. Cumhuriyetin Aydınlan- www.sadikaslankara.com, her perşembe Romandaki ana gövdeye girişte, ma tarihine dönük belgeseli olarak da okunabilir öykü-roman, tiyatro, belgesel alanlarında gün- “Conzertmeister”ın odağa alındığı bölümler, ilişki- o halde yapıt. cellenerek sürüyor. 14 18 Nisan 2024