Katalog

Şiirler, kitaplar, meydanlar ve şair işçi: Vladimir Mayakovski! “Şiir yazmalı” diyor kendisine, yazmalı da ama elinden can alıcı imgeler kıyımların, ölümlerin iç yüzünü göstermek için vardır. İnsanların güçlerine, akıllarına, iradelerine, dünyayı gelmiyordur ki. Yaptığı denemeler başarısızdır, içler acısıdır. O da şiiri bir yana bırakıp resme yönelir. Resim yapmaya başlar. yeniden kurma yeteneklerine gönülden inanır. Sonra yine şiire başlar. Çünkü o şairdir. “Şiir yazmalı” der Şiirlerinde “aşk” ve “öfke” iç içedir. Ekim Devrimi’ni kendisine, “Şiir yaz”. Bir gün, bir şiirin “hakkından” gelir. Gece... “Marşımız”, “Devrime Övgü”, “Sol Marşı” şiirlerinde kucaklar. Sokakta... Arkadaşı şair David Brlyuk’a birkaç dize okur. Bir “İnsan” (1916) “Ben, Kendim” (1922-28) ses getiren, kendinden arkadaşının şiiri olduğunu söyler. Arkadaşı durur, “Sizsiniz bunu yola çıkan yapıtlarıdır. Mayakovski yenilikçi, direnişçi, yazan!” diye bağırır. Sonra da “Dâhi bir şairsiniz siz!” der. sosyalizme yürekten inanmış, onun için savaşan bir şairdir. Bu yargıya pek sevinir Mayakovski O, toplum için yazan bir şairdir. “Ben” derken (19 Temmuz 1893/ 14 Nisan 1930). O akşam “şair olup” çıkar. “biz” diyordur. “Sokaklar fırça, alanlar paletimizdir” diyerek “Lal rengi ve beyaz”, “meslekte” basılan ilk şiiridir. sanat ordusuna çağrıda bulunur. En bilineni “Vladimir Mayakovski” trajedisi almaya başladığı yolun en güzel Nâzım Hikmet olmak üzere pek çok şairin yolunu örneğidir. Bir isyan trajedisidir bu. Şiirlerindeki açmış, esin kaynağı olmuştur. GÜLTEKİN EMRE ütürist şairlerin arasına katılan Vladi- mir Mayakovski’nin (19 Temmuz 1893/ F 14 Nisan 1930) ilk şiirleri Kamu Zevkine Bir Şamar (1912) antolojisinde yayımlanır -“Lal Rengi ve Beyaz”, “meslekte” basılan ilk şiiridir. Simgeci ve akmeist şairlerin şiir anlayışlarına saldırır. Başkaldıran, yenilikçi şiirlerini meydan- larda okur. Meydanlar hınca hınç dolar. İsyancı tavrı, burjuvaları yerden yere vuruşu, özel mül- kiyete karşı duruşu şiirlerinde büyük yer tutar. İlk şiir kitabı Ben’i (1913) çok ses getiren Pantolonlu Bulut (1915) izler. Şaşırtıcı imgele- ri, devrime gönül verişi, direnişçiliği, samimili- ği, tutkulu söylemi, geniş mi geniş şiir ufkunun ortaya konuşu; edebiyat akşamlarında, meydan- larda okuduğu şiirler onun küfürlü, atasözlerini farklı biçimde yorumlayışı, kullandığı sözcükler ve çarpıcı dil ününü giderek artıran öğelerdir. İLK ŞİİRLERİNDE ‘KENT’ ÖNE ÇI- KAR. DÜNYAYA HEM ŞAİR HEM DE BİR RESSAM GÖZÜYLE BAKAR! 30 Mart 1908 Mayakovski’ye Moskova Güvenlik Departmanı’nda verilen kayıt kartı. İlk şiirlerinde “kent” öne çıkar. “Külrengi ev yığınları, tabelaların demirden harfleri, alaca cerelerin/ Pırıl pırıl yanan son kartlar dağıtıldı” (Gece). İş- ğildir. Şairin ödevi, yaşamdaki yeri üstünedir. Bir isyan tra- bulaca, karmakarışık bir kalabalık, hızla geçip giden oto- te bu dörtlükler yaklaşan akşamı görüntülüyor sözcüklerle. jedisidir bu. Onun şiirlerindeki can alıcı imgeler kıyımların, mobiller, telefon tellerinin ilmekli kapanına takılmış kuğu Doğa betimleniyor gün biterken soluk bir biçimde. İşte bu ölümlerin iç yüzünü göstermek için vardır. Şair, insanların boyunlarına takılmış çan kuleleri, gazla yakılan sokak fe- kentte Mayakovski var kılıyor kendini. güçlerine, akıllarına, iradelerine, dünyayı yeniden kurma ye- nerleri, yağmur olukları, tüm bunlar, alacalı bulacalı bir bi- teneklerine gönülden inanır. çimde birbiriyle” iç içedir onun şiirlerinde. Moskova”dır ‘VLADİMİR MAYAKOVSKİ TRAJEDİSİ’ Onun şiirlerinde “aşk” ve “öfke” iç içedir. Ekim “Vladimir Mayakovski” trajedisi almaya başladığı yolun burası. (Mayakovski, Çeviren: Ataol Behramoğlu). Devrimi’ni “Marşımız”, “Devrime Övgü”, “Sol Marşı” en güzel örneğidir. Trajedinin “Birinci Perde”sinde şunla- Yani, şair dünyaya hem şair hem de bir ressam gözüyle şiirlerinde kucaklar. “İnsan” (1916), “Ben, Kendim” (1922- bakar. “Kırmızı ve beyaz mıncıklanıp atıldı/ Avuç avuç düka rı paylaşıyor seyircilerle: “Yontma dizelerin yalınayak el- altını saçıldı yeşilliklere/ Ve kara avuçlarına silikleşen pen- masçısıyım ben”. Bu trajedi şairin bire bir yaşamöyküsü de- 28) ses getiren, kendinden yola çıkan yapıtlarıdır. >> 8 11 Nisan 2024