Katalog

MERHABA “Sevmekten ve sormaktan korkmayan”, bir vazgeçilmezlik olduğuna inandığı şiirlerini “yaşamın her kesiminde etkisini sürdüren de- rin acılar karşısında ayakta kalma istenciyle” yazarak gürül gürül aktı şiir okyanusuna. İzmir’in İçinde Amerikan Neferi (1965) ve Halk Orduları (1969) kitaplarındaki şiirleri top- Kitapla bütünleşme… lumsal ve siyasal kavgayla buluştu. Antiem- peryalist coşkularla dolu bu şiirleriyle yükse- Arjantinli yazar Jorge Luis Borges’e göre “İnsanın türlü araçları arasında en şaşırtıcı olanı, hiç kuşkusuz len toplumsal muhalefetin saflarında, önle- kitaptır. Mikroskop ile teleskop, görme yetimizin uzantısıdır; telefon, sesin uzantısıdır; saban ile kılıç rindeydi. Çoğu hapishanede yazılmış olan bu insan kolunun uzantısıdır. Kitap ise bambaşka bir şeydir: İnsan belleği ile düş gücünün uzantısıdır. (...) şiirler, onun şiirindeki biçim-içerik birlikteliği- Bundan dolayı, geliştirici, aydınlatıcı, ilerletici nitelikteki okuma türü, kitap okurluğudur.” nin de ilk ürünleriydi. Eğitbilim konusunda aydınlatıcı kitaplarıyla, okuma kültürünü eğitimin temel konusu sayan Prof. Dr. Edebiyatımıza katkıları 1970’lerde öyküle- Sedat Sever, 1919’da dünyada, 1947’den bu yana da bizde kutlanmaya başlayan Çocuk Haftası’na denk riyle de sürdü. Öykülerinde, emeğin yüceliği- ni savunan, emekten yana bir düzenin özle- getirerek Cumhuriyet gazetesinde, aileleri, öğrencileri, öğretmenleri, okuma tutkunlarını yakından miyle yanan ve böyle bir düzenin gerçekleş- ilgilendirecek “Çocuk ve Kitap” başlıklı önemli bir yazı yayımladı. mesi için savaşım veren bir yazarın izlenimle- Yazısında, Borges’in belirlemesiyle, “insan belleği ile düş gücünün uzantısı” olan kitabın insan ri ve tanıklıkları vardı. yaşamındaki yerini bilimsel boyutuyla belirliyor Sever. Şairler ve Yazarlar Sözlüğü’nde (1972), siya- sal iktidarlara ters düşen, anlayışlarından dola- yı daha önce yer almayan edebiyatçılarımızın OKUMA SORUNU natların, edebiyatın duyguyu ve yaşamöykülerini, yapıtlarını “sansürsüz” sundu. Prof. Dr. Sedat Sever’in, düşünceyi uyaran, besleyen ile- Bir başka ölümsüz, İlhan Selçuk ağabeyi- Cumhuriyet gazetesinde ya- tileriyle çocuk ve gençlerin ileti- miz onu “Pencere”sinden şu sözlerle uğur- yımlanan “Çocuk ve Kitap” şim kurmasına olanak sağlaya- lamıştı: “Toplumculuk elbette bireycilik de- başlıklı yazısının ana düşün- cak koşulları yaratmak olmalıdır. ğildir; ama bireyin toplumculuğu, en çaresiz cesini oluşturan açıklaması, Çocuklar, kendi gerçeklikle- koşullarda bile insana umut aşılayan bir soy- okuma sorununu tüm boyut- rine seslenen, düzeylerine uy- luluğun göstergesidir... Toplumculuğu sa- larıyla yansıtıyor: gun nitelikli kitaplarla etkileşi- de ve gösterişsizdi; tenindeki gözenekleri gi- “Demokratik ve yaratıcı me girerek görsel ve dilsel an- biydi, bedenini sarmış, içine işlemiş, yüreğine bir toplumun, okuma kültürü latıların içinde bulur kendini. aşılanmıştı… İnsanın insan gibi yaşamasında edinmiş öznelerle yapılandırı- Bu süreç, doğal bir ortamda, herkese örnek göstermek gerekiyorsa, onun labileceği bir gerçekliktir. Be- kendiliğinden, çocukların du- heykelini yapıp kentin en kalabalık meydanına beklik evresiyle birlikte, ço- yu algılarının, düşünce güçle- dikmeli…” (Cumhuriyet, 17 Aralık 2004). cuk ve gençlere okuma kül- rinin gelişmesini sağlar.” Büyük ustamız Şükran Kurdakul (23 Mart türü edindirme, toplumsal öl- Çocuklar, bu aşamada öz- 1927 / 15 Aralık 2004) kapağımızda. Anısına çekli bir kültürlenme ve eğitim gün kurgularla kendini düş ve sonsuz saygıyla... Öner Yağcı’nın yazısı... sorunudur. Çocuk edebiya- düşünce evreninin içinde bulur. Üçüncü sayfamızda, eğitbilim konusunda tı kültürünün yaygınlaşması ve Böylece kitaplardaki karakter- aydınlatıcı kitaplarıyla okuma kültürünü kökleşmesiyle koşut bir süreci içerir.” lerle eşduyum kurarak kişiliğini geliştirir. Sever’in belirtti- eğitimin temel konusu sayan, kitabın yaşam- Yıllar önce bir yazımda, Prof. Dr. Sever’in kitap dünya- ği gibi, “Bunun için ailelerin ve okulun temel sorumluluğu, daki yerini bilimsel boyutuyla belirlediği sındaki köklü çalışmalarına değinmiş, ailelere, öğretmen- güzel sanatların, edebiyatın duyguyu ve düşünceyi uyaran, “Çocuk ve Kitap” başlıklı yazısından hareket- lere daha çok da öğrencilere yönelik çalışmalarından ya- besleyen iletileriyle çocuk ve gençlerin iletişim kurmasına le Prof. Dr. Sedat Sever’i merceğe aldığı rarlanmıştım. Onlardan da yararlanarak Prof. Dr. Sever’in olanak sağlayacak koşulları yaratmak olmalıdır.” “Kitapla bütünleşme...” başlıklı yazısıyla “Çocuk ve Kitap” başlıklı yazısını temel alarak bu alana BİLİMSEL YAKLAŞIM Adnan Binyazar yer alıyor. verdiği emekleri üzerinde duracağım. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde Feridun Andaç, “Anlamın, anlatının peşin- Prof. Dr. Sedat Sever ancak devletçe gerçekleştirebi- ÇOGEM’in kurulmasında büyük emeği geçen Prof. Dr. de” başlıklı yazısında, yeni kitabı Kenet baş- lecek bir girişimde bulunarak uzmanların, çalışma arka- Sedat Sever’in, “Okuma kültürü edinmiş birey” yetiş- ta olmak üzere Hakan Akdoğan’ın romanları- daşlarının, yazarların, çizerlerin, öğretmenlerin ve öğren- tirmek, eğitim sistemimizin ulaşması gereken en temel nı irdeliyor. cilerin okuma kültürü sorununa odaklanmasını sağlaya- amacı olmalıdır” önerisi, kitapla bütünleşmenin ne denli cak bilimsel etkileşim ortamları yaratmıştır. Necdet Neydim, “Bir eğitimcinin gözünden önemli olduğunu somutlamaktadır. Eğitsel, kültürel ve sanatsal paylaşımlara olanak sağlayan yaşam deneyimleri!” başlıklı yazısında, eği- Prof. Dr. Sever’in düşünce dünyasında yer alan şu gö- toplu buluşmalar düzenleyerek yazarlara, öğretmenlere, ko- timci yazar Müjdat Ataman’ın deneyimlerini, rüşler, bebeklikten başlayarak kitapla bütünleşmenin, nuya emeği geçenlere, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri gözlemlerini ve akademik çıkarımlarını ortaya okuma kültürü edinme süreci ile demokratik kültürün iç- Fakültesi’nin kapılarını açmıştır. Prof. Dr. Sever’in bu giri- koyduğu yapıtlarını inceliyor. selleştirilmesi ilişkisi üzerine odaklanmaktadır: şimi, bin kişide ancak birinin kitap okuduğu bir toplumda, Y. Bekir Yurdakul, Tiny Fisscher’ın, “Hayatı, “Okuma isteği uyanmış, yazılı kültür ürünlerinin dünya- çocuk yazınına yönelik yazarların çoğalmasına yol açmıştır. dünyayı nasıl algılıyor, yakın ve uzak gelece- sıyla tanışmış; tanıştığı bu dünyanın kendine sunduğu ile- ği nasıl görüyoruz?” gibi soruların yanıtlarına ÇOCUĞUN KİTAP DÜNYASI tileri paylaşma, sınama, sorgulama yeterliğine ulaşmış; ulaştırdığı Çadırda Bir Yıl’ını merceğe alıyor. Prof. Dr. Sedat Sever şu açıklamasıyla, “Dünya Ço- bu dünyanın kendine sunduğu olanaklarla yaşamayı alış- Rıza Kıraç, usta yönetmen Semir cuk Kitapları Haftası”na armağan ettiği “Çocuk ve Kitap” kanlık haline getirmiş bireylerin edinmiş olduğu kültürdür Aslanyürek’in unutulmuş bir toplumu ve eko- başlıklı yazısında çocuğun kitapla bütünleşmesini bilim- okuma kültürü.” nomik-toplumsal yapıyı yazının perdesine sel bir temele oturtuyor: “Demokratik toplumların gereksinim duyduğu düşünen uyarladığı Rüya Gibi ve Kâbus Gibi adlı anı “Çocuklar, kendi gerçekliklerine seslenen, düzeylerine duyarlı bireylerin kazanması gereken en temel beceriler- kitaplarını merceğe alıyor. uygun, nitelikli kitaplarla etkileşime girerek toplumsal iliş- den de biridir okuma kültürü.” Tarık Dinç, Alper Bilgili’nin evrim tartışma- kilere yönelik deneyimler edinir, görsel ve dilsel anlatımın “Okuma kültürü, temelleri okulöncesi dönemde atılan larının Osmanlı’da ve Dünya’da nasıl karşı- gücünü tanır. Bu süreç, çocukların duyu algılarının ve dü- beceri ve davranışlar kümesidir. Bu kültürün edinilme- landığını işlediği Darwin ve Osmanlılar adlı şünce güçlerinin gelişmesine olanak sağlar. si ve geliştirilmesindeki temel uyaranlar da yazılı ve görsel çalışmasını inceliyor. (...) Çocuklar, kitapların sunduğu özgün kurgularla düş kültür ürünleridir. Okuma kültürünün yerleşik davranışlara Kısa tanıtımlar, Emek Yurdakul’un hazırla- ve düşünce evrenini zenginleştirir, kitaplardaki karakterlerle dönüşebilmesi için, okulöncesi dönemde kurulan kitap- eşduyum kurarak nice yaşam deneyimlerine tanıklık eder. dığı Güncel ve Mustafa Başaran’ın hazırladığı çocuk-sanatçı etkileşiminin, ilk ve ortaöğretim dönemin- Bulmaca ile de düşün trafiği sürüyor! Bunun için ailelerin ve okulun temel sorumluluğu, güzel sa- de de duyarlı çabalarla desteklenmesi beklenir.” n İyi okumalar... lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. KITAP No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.