Katalog

ngiliz çizgi roman yaratıcısı Barry Windsor- İ Smith’in çizerliğinin yanı sıra usta bir yazar olduğunu da gözler önüne serdiği Monsters’ın (Canavarlar / Çeviren: Emre Yavuz / Karakarga Yayınları) hikâyesinin ortaya çıkışı 1985’te yazdığı bir Hulk hikâyesine dayanıyor. 2022 Eisner Ödülleri’nde en iyi grafik roman, en iyi yazar / çizer ve en iyi kaligrafi ödüllerini toplayarak yıla damgasını vuran Monsters kesinlikle bir süper kahraman hikâyesi değil, yıllar içerisinde grafik romana evrilmiş, klasikler arasında yerini almaya aday, gerek anlatımı gerekse çizimiyle özgün bir başyapıt. BARRY WINDSOR-SMITH’TEN ‘MONSTERS’ Gerçek canavar kim? Gerçek canavar kim? Gerçek canavar kim? sarlanıp yıllar içerisinde grafik romana evrilmiş bir yapıt. Sadece savaşa katılan EMRE YAVUZ Yıllar içerisinde From Hell gibi, Maus gibi, Çizgi Ro- insan değil tabii ki ko- manı Anlamak gibi klasikler arasında yerini alacak, gerek nu, onu bekleyen yakın- MONSTERS HİKÂYESİNİN ÇIKIŞI anlatımı gerekse çizimiyle son derece özgün bir başyapıt. larının yaşadığı travma- WINDSOR-SMITH’İN 1985’TE YAZDIĞI 2022 Eisner Ödülleri’nde En İyi Grafik Roman, En İyi Ya- lar da yine sinematik bir BİR HULK HİKÂYESİNE DAYANIYOR! zar / Çizer ve En İyi Kaligrafi ödüllerini toplayarak şimdi- dramayla, gayet derin ürk çizgi roman okurunun Barry Windsor-Smith ile den yıla damgasını vurdu bile. Eminim ki alacağı ödüller bir duygu yoğunluğuyla tanışması, 1970-1973 yılları arasında Marvel Co- bunlarla sınırlı kalmayacaktır. anlatılıyor. T mics için çizdiği Conan serilerinin 80’li yıllarda Al- fa Yayınları tarafından yayımlanmasıyla başladı. Roy Tho- SÜPER ASKER HAYALLERİ VE MARRY SHELLEY’NİN FRANKESTEIN’INI mas tarafından yazılmış olan bu hikâyeler, sonraki yıllarda ÇELİMSİZ BİR GENÇ: BOBBY BAILEY! ÇAĞRIŞTIRAN DOKUNUŞLAR başka yayınevleri tarafından da derlendi. Kendisi de uzun Monsters, Bobby Bailey adında çelimsiz, içine kapanık bir Etkilenen diğer aile ise bu deney için gönüllü alımları ya- yıllar boyunca Marvel için birçok başka karakterin çizgi ro- gencin 1964’te ABD ordusunun Prometheus Programı için pan ofiste teğmen olarak görev yapan Elias McFarland’ın, manlarını yazıp çizmeye devam etti. gönüllü olmasıyla başlıyor. Burada tertemiz bir Captain Ame- Bobby Bailey’i projeye dahil ettikten sonra yaşadığı kor- Monsters hikâyesinin ortaya çıkışı da aslında 1985’te rica göndermesi var aslında. Steve Rogers adlı cılız gencin, kunç vicdan azabı da eşzamanlı olarak hikâyenin içinde süper asker serumu için nasıl gönüllü olduğunu anımsayın. kendine yer buluyor. yazdığı bir Hulk hikâyesine dayanıyor. Bruce Banner’ın geçmişindeki baba travmalarına dayalı Ama Prometheus Projesi’nin başın- Teğmen McFarland, bu hatasını telafi etmek için kariyeri- da Nazi artığı bir bilim insanı olan Al- ni, ailesini ve hayatını riske atmaktan kendini alıkoyamıyor bir köken hikâyesi yazıp Marvel edi- törlerine götürüyor Windsor-Smith. bay Friedrich var ve işler Marvel ev- ki burada da Mary Shelley’nin ünlü Frankenstein romanını Bu tek sayılık Hulk hikâyesinde Bruce renindeki gibi iyi gitmiyor. Amerikan çağrıştıran dokunuşlar öyküye bambaşka bir lezzet katıyor. Banner’ın babası Tom Banner, 1950’li ordusunun soğuk savaş yıllarında sü- Tıpkı Frankenstein öyküsünde olduğu gibi gerçek cana- yıllarda alkolik ve paranoyak bir savaş per asker geliştirme hayalleri denekle- varın kim olduğunu sorgulamamızı istiyor bu kitap. Gerçek re yapılan korkunç işkenceler ve orta- canavar kim? gazisi. Hem karısına hem de o yıllar- da henüz küçük bir çocuk olan Bruce’a ya çıkan bir hilkat garibesiyle birlikte Gönüllü olarak bu projede kobay olan Bobby Bailey mi, büyük bir başarısızlığa uğruyor. onu bu ruh haline sokacak travmaları yaşatan babası mı, sürekli psikolojik ve fiziksel şiddet uy- guluyor ve adeta Bruce Banner’ın içine Kitapta, bu deneylerin etkilediği iki bunlara engel olamayan Şerif Powell mı, üzerinde deneyler yeşil devin tohumlarını ekmiş oluyor. ailenin dramı politik, psikolojik, sos- yapan bilim insanları mı, buna aracılık etmiş olan Teğmen Windsor-Smith, bu fikrin yazılıp çi- yolojik, psişik ve kurgu da olsa tarihsel McFarland mı, yoksa bu başarısızlığı örtbas etmek için zilmiş bir taslağını Marvel editörü Jim açıdan gayet etkileyici bir şekilde işlen- onu yok etmeye çalışan ABD ordusu mu? Yoksa bu say- Shooter’a götürüyor. Shooter çok beğe- miş. Yine burada Marvel tarihine gön- dıklarımızın her biri, içinde, az ya da çok, bir parça canavar niyor. Hemen sözleşme yapmak istiyor dermelerle karşılaşıyoruz. barındırıyor mu? Gerek anlatım gerekse bazı karele- ama Windsor-Smith bu çizgi romanı ta- FİLM GİBİ! mamladıktan sonra sözleşme yapmak is- rin çizimiyle Barry Windsor-Smith, Barry Windsor-Smith, bize bunları sorgulatırken bu grafik tiyor. Editörlerden biri, bu taslağın bir yine kendi yazıp çizdiği 1991 tarihli romanda yer alan karakterlerin hemen hemen hepsinin özüne fotokopisini alıp çekmecesine koyuyor. Wolverine: Weapon X hikâyesine ko- derinlemesine inmiş. Teğmen McFarland’ın psişik büyükan- Bill Mantlo, bu fotokopiyi bulup caman bir selam gönderiyor. nesinden deneyleri yapan Nazi profesörüne ve hatta Bailey Windsor-Smith’in hikâyesini sorgusuz SAVAŞIN YIKICI ETKİLERİ ailesini koruyup kollamayı kendine görev edinmiş kasaba şe- sualsiz The Incredible Hulk #312’nin içine yerleştiriyor. Bobby Bailey, II. Dünya Savaşı gazisi olan babası Tom rifi Jack Powell’a kadar bütün karakterleri ince ince işlemiş. Tabii doğal olarak kıyametler kopuyor. Bu konunun ayrın- Bailey ile ancak savaş bittikten sonra tanışabiliyor. Büyük İşin daha da büyüleyici olan tarafı, bunları anlatırken ka- tılarını merak edenler www.cbr.com sitesinden araştırabilir. hayallerle savaştan dönmesini beklediği babası, onun için releri de adeta bir yönetmen edasıyla çizerek, kamera açıla- 35 YILLIK BİR EMEĞİN ÜRÜNÜ büyük bir hayal kırıklığına dönüşüyor. Ailesine sürekli zul- rını muhteşem kullanarak okurlara görsel bir ziyafet çeker- Barry Windsor-Smith ise özünde kendi yazıp çizmiş oldu- meden paranoyak bir alkolik olan Tom Bailey yüzünden ken, sanki sinemada film izliyormuş hissi yaratması. ğu bu Hulk hikâyesine inancını ve tutkusunu hiç yitirmiyor annesiyle birlikte korkunç günler geçiriyorlar. Bu grafik roman, ilk bakışta yoğun balon trafiğiyle göz kor- ve 35 yıllık bir emeğin sonucunda ortaya Monsters çıkıyor. Windsor-Smith, burada neredeyse hiç savaş sahnesi çiz- kutucu olsa da, ki doğrusunu söylemek gerekirse çevirmeni meden, daha doğrusu sadece birkaç anekdotla, savaşın in- olarak gözümü biraz korkutmuştu, gereksiz tek bir diyalog Ama burada bir yanlış anlaşılmanın da önüne geçmek adı- na şunu belirtmem gerekiyor: Bu, kesinlikle bir süper kahra- san psikolojisi üzerinde ne kadar yıkıcı etkileri olduğunu içermemesiyle hayranlığımı kazandı. Bazı kitaplar vardır, man hikâyesi değil. Bir süper kahraman hikâyesi olarak ta- sinematik bir estetikle anlatıyor. hiç bitmesin istersiniz. İşte Monsters da o kitaplardan biri. n 12 3 Ağustos 2023