Katalog

CESARE PAVESE’DEN ‘Ay ve Şenlik Ateşleri’ Cesare Pavese intiharından birkaç ay önce bitirdiği ve kendisiyle karakterleri arasındaki filtreyi giderek incelttiği, yer yer anılarıyla canlandırdığı son romanı Ay ve Şenlik Ateşleri’nde (Çev: Yelda Gürlek / YKY), 32 kısa bölümde 1920’lerin başında faşizmin İtalya’da kontrolü ele geçirmesinden sonra Amerika’ya giden ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra memleketine dönmeye karar veren başarılı bir işadamı olan Anguilla’nın öyküsünü anlatıyor. dostlukları hep içinde. Söküp atamıyor on- Z. DOĞAN KORELİ ları. Oranın insanlarının, bitkilerinin, top- rağının onu beklediğine inanıyor. EVE DÖNMEK! Yaşadıkları, T. S. Eliot’un “Tüm ara- Bir İtalyan atasözü, “Bir çocuğu doğ- yışların sonu, başlanılan yere varmak ve duğu topraklardan çıkarabilirsin ama o orayı yeni baştan anlamak olacak” sözü- çocuğun içinden o toprakların izini çıka- nü akla getiriyor. ramazsın” diyor. Cesare Pavese intiha- izlerini aramak tek tutkusu. rından birkaç ay önce bitirdiği ve kendi- KÖKSÜZLÜK DUYGUSU Ayın konumu ve biçimiyle ilintili şenlik ateşlerini, siyle karakterleri arasındaki filtreyi gide- Bir de romanda köksüzlük duygusunun köy eğlencelerini soruyor Nuto’ya. Artık bereketli ha- rek incelttiği, yer yer anılarıyla canlandır- yarattığı acı gerçekler var. Anguilla bu sat ve bağ bozumu sonrası yakılan kutlama ateşleri- dığı son romanı Ay ve Şenlik Ateşleri’ni duyguyu toplanma kamplarına benzetti- nin yerini, dağları döven silahların ormanları kavuran (Çeviren: Yelda Gürlek / YKY) benzer bir ği Amerika’da aşamayacağını anlıyor. Sı- ateşlerine bıraktığını görünce çaresiz kalıyor. duyguyla başlatıyor. ğıntı insanları sömüren Amerika’daki pa- Savaşın yıkıcı sonuçlarıyla ve zamanın tahribatıyla 32 kısa bölümde, 1920’lerin başında ra hırsı, zengin olma arzusu, çıkar ilişkileri içtenlikli başkalaşmış köyünün 25 yıl sonraki görünümü hayal faşizmin İtalya’da kontrolü ele geçirmesinden sonra “yuvasına” itiyor onu. kırıklığına uğratıyor Anguilla’yı. Amerika’ya giden ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Bir zamanlar terk etmek için nice hayal kurduğu, Bu melankolik romanın belki de en acı gerçekle- memleketine dönmeye karar veren başarılı bir işadamı şimdiyse kavuşmak için can attığı Piedmont tepeleri- rinden biri anılardaki “ev” fikri ile gerçek dünyadaki olan Anguilla’nın öyküsünü anlatıyor Pavese. nin kirletilmediğine inandığı havasını çekiyor kendi- “yer” fikrinin örtüşmeyebileceği. Anguilla bir zamanlar evim dediği topraklarla ye- ne. Ne var ki köksüzlük, özlem duyduğu topraklarda Romanda, zamanın durağanlığı, iç içe olaylar ara- niden bağlantı kurmaya karar veriyor çünkü iç sesi da peşini bırakmıyor. sı gelgitler ve yer yer ana düşüncenin fazlaca tekra- “eve” çağırıyor onu. Fonda Mussolini faşizminin yı- Amerika’dan dönünce çocukluk arkadaşı marangoz rı okuyucuyu yoran unsurlar olsa da İtalyan kırsalının kıntılarını, Pavese’nin de bir zamanlar içinde yer aldı- Nuto ile beraber Gaminella’nın, Belbo’nun, Mora’nın güzelliğine dokunaklı bir saygı duruşunda bulunan; ğı antifaşist mücadelenin izlerini de görmek olanaklı. tarlalarında, üzüm bağlarında ve daha çocuk yaşlar- nostaljinin, aile bağlarının, aidiyet duygusunun, genç- Roman, bir katedralin kapısına terk edilen ve koru- da çalışmaya başladığı efendisinin evinin karo zemin- liğin kaybolan masumiyetinin ve savaşın ölüm ritim- yucu aile tarafından büyütülen, çocukluğundan başla- lerinde çıplak ayakla geçirdiği günlerin izini sürerken yarak çalışmak zorunda kalan, katlandığı acıları başka lerinin çağrıştırıldığı bir ağıt Ay ve Şenlik Ateşleri. yerel halkın ona sürekli “Amerikalı” deyişinden ra- şehirlerde kök salarak, büyük hayallerin peşinden ko- Nitekim Cesare Pavese, 1950’de Mario Camerino’ya hatsız oluyor. şarak aşacağına inanan mücadeleci ve tutkulu bir ada- yazdığı mektupta “Bu roman, uzun süredir içimde taşı- dığım ve yazmaktan en çok keyif aldığım kitap. O kadar mın psikolojisiyle açılıyor. GELENEKLERİN GÜCÜ! ki bir süreliğine - belki de sonsuza kadar - başka hiçbir Ne var ki bu adam, bir süre sonra bir zamanlar kaçmak Bu durum, bu topraklardan da dışlandığını fark etti- istediği kasabanın aynı “deliğinde” buluveriyor kendi- riyor. Köylüye göre o artık bir yabancı. Yine de yetiş- şey yapmayacağım” diye yazması bu dünyaya bıraktı- ni. Çünkü yetiştiği vatanının pastoral güzelliği, kokusu, tiği dünyanın ve ona kimlik kazandıran geleneklerin ğı son imzanın itirafı olsa gerek. n MIKKEL BORCH-JACOBSEN’DEN ‘FREUD’UN HASTALARI: MODERN PSIKOLOJININ KURUCUSU FREUD’UN DANIŞANLARIYLA ARASINDA GEÇEN DIYALOGLAR’ reud’un olgu öykülerinde bahsedi- vakaları da okuyacaksınız. len ana karakterleri pek çok kişi ta- Mikkel Borch-Jacobsen bu çalışmasın- F nır: Dora, Küçük Hans, Sıçan Adam, da, Freud’un divanında geçen yaşamları Kurt Adam… Peki, bu takma isimlerin ar- anlatırken, psikanalizin gelişim sürecini de dındaki gerçek isimler ve gerçek yaşamlar kaynaklara dayanarak çarpıcı bir şekilde hakkında ne biliyoruz? ortaya koyuyor. Mesela Italo Svevo’nun, edebiyat ta- Kimi komik kimi trajik ve doku- rihine damga vurmuş Zeno’nun Bilinci naklı olan bu öyküler Viyana’nın tari- romanını, Freud’un çalışmalarına olan ilgi- hi atmosferini, Avusturya-Macaristan sinin yanı sıra eşinin erkek kardeşi Bruno İmparatorluğu’nun son günlerini, Birinci ve Veneziani’nin psikanaliz sürecinden hare- İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıcılığını akta- ketle kaleme aldığını duymuş muydunuz? rırken bambaşka bir Freud’u da tanımanızı Freud’un Hastaları- Modern Psikolojinin sağlıyor. n Kurucusu Freud’un Danışanlarıyla Ara- sında Geçen Diyaloglar (Çeviren: Seda Sevinç / Nora Freud’un Hastaları: Modern Psikolojinin Ku- Kitap) adlı kitapta, tanıdık öykülerle birlikte analistinin rucusu Freud’un Danışanlarıyla Arasında Geçen binasından kendini atan Pauline Silberstein, ünlü mimar Diyaloglar / Mikkel Borch-Jacobsen / Çeviren: Seda Karl Mayreder, milyoner Carl Liebmann gibi az bilinen Sevinç / Nora Kitap / 376 s. / 2023. 6 24 Ağustos 2023