Katalog

MERHABA Yazılakalanlar 9-10 akın dostu, ölümsüz yazarlarımızdan Nezihe ERAY CANBERK YMeriç’in anlatıcılığına içerden bir bakış sunduğu, “1950 Kuşağı”nın 2023 / 1 bu öncü kimliğinin anlatı evrenine, İnternet (ya da enternet) kullanımı yaygınlaşalı beri n edebi dünyasına, yaratıcılığının kitabın ve ansiklopedinin pabucu dama atıldı; herkes internet kaynaklarına dönük okumalar aracılığıyla bilgiye ulaşır oldu ya da ulaştığını sanıyor, düşünüyor. için bir başlangıç kitabı olarak da İnternet sayesinde giderek yeni bir tür “entelektüel” ortaya Fusûsü’l Hikem’i şerh eden Abdullah Bosnevî (1584-1644)… nitelenebilecek monografik çalışması çıktı. Bu durumda artık “entelektüel” yerine “internetüel” (ya Bosna Tarihi (Tarih-i Bosna der Zaman-ı Hekimzade da enternetüel) dememiz gerekecek! Gül Kokusunun Sesini Duyan Nezihe Ali Paşa) yazarı Ömer Bosnavî (18. yüzyıl)… Tekke şairi Ortamın çağrıştırdıkları: Kim vurduya gitmek… Ne Meriç ile usta yazar ve çevirmen n Bosnavî (19. yüzyıl)… kokmak ne bulaşmak… Esmayı üstüne sıçrat(ma)mak… Ülker İnce kapağımızda. Fransız matematikçi, filozof ve yazar D’Alembert n Çelişki: İki şey arasında var olan tutarsızlık veya zıtlık; Ülker İnce’nin yazıları, tanıklıkları n (1717-1783) “Siyaset insanları aldatma sanatıdır” demiş. karşıtlık, tenakuz (Ötüken Türkçe Sözlük)… Çelişkinin ve anılarıyla bileşen Gül Kokusunun Fransız oyun yazarı Beaumarchais (1732-1799) “Siyaset yararlısı ya da zararlısı olur mu acaba? Sesini Duyan Nezihe Meriç, gelince mi?... Ah! Olaylara ve insanlara, eylenerekten ege- Hızla gelişen teknik / teknoloji karşısında şairin n “gerçek edebiyat ürünü vermiş bir men olmanın, olgular yaratmanın sanatıdır” demiş. durumu? Bu durum şairi nasıl etkiler ya da şairin bu kadın yazar olarak, Cumhuriyet Fransız şair Paul Valéry ise “Siyaset fethetme istemin- durum karşısındaki tutumu, tavrı?... Tuğrul Tanyol’un Döneminin 60’larda bir patlama den ve iktidarın elde tutulmasından ibarettir” demiş… İyi Şiir Koalisyonu (Mühür Kitaplığı, 2015) adlı kitabına yapan, günümüzde de sayıları “Konuşmaktan çok dinlemeyi severim” dersem yan- n yeniden göz atarken… “Şair Teknoloji ve İnternet” başlıklı her gün giderek artan çağdaş lış olur. “Konuşmayı severim ama daha çok da dinlemeye yazıdaki sorular ve yanıtları, değerlendirmeler edebiyat kadın yazarların öncüsü” olarak gayret ederim” demem doğru olur. Yoka söyleyecek sözü dünyasında gündem oluşturmalıydı… nitelediği Nezihe Meriç’in Türk olmayanlar mı konuşmayı sevmezler?… Osmanlı Müellifleri’nin yazarı Bursalı Mehmet Tahir n Genç yaşta ölmüş bir İtalyan yazar İginio Ugo Tarchet- öykücülüğündeki ya da öncü kuşak n (1861-1925) asker kökenli bir tarihçi. 1913’te emekli olduktan ti (1839-1869)… XIX. yüzyıl ortalarında, İtalya’nın kuzeyin- içindeki yeri ve önemini ortaya sonra Çengelköy’deki köşkünde bütün zamanını araştırarak de ortaya çıkan “Scapigliatura” diye adlandırılan resim sa- koyan kaynak niteliğinde yetkin ve yazarak geçirmiş. Oğlu Bedri Tahir Şaman ( ? -1956) natı-edebiyat hareketinin üyelerinden biriymiş. “Scapiglia- bir inceleme. Gamze Akdemir’in diplomat ve yazar. Amerika Kültür Tarihi / Yeni Dünyanın tura” (sözlük anlamı “darmadağınık saç” olmakla birlikte) söyleşisi... Eski Medeniyeti (1949) adlı ilginç bir kitabı var... edebiyatta “bohem” anlamında kullanılmış. Üçüncü sayfamızda 1985’ten bu Numan Ağa (1750-1834) besteci ve tamburi. n Misi köyü (şimdiki adı Gümüştepe Mahallesi), Bursa’nın n yana kaleme aldığı değinmeler ya da Bestelerinin bazılarında dönemdaşı Enderunlu Vâsıf’ın Nilüfer ilçesinde. Tarihi 2000 yıl öncesine kadar gidiyormuş. eskilerin deyişiyle “derkenar”lardan şiirlerini güfte olarak kullanmış. Mysia diye biliniyor. Köyde arkeolojik kalıntılar varmış… seçip derlediği “Yazılakalanlar”la Bir film: “Barbarları Beklerken” (2020).Yönetmen: Ciro n Bursa’nın Mudanya ilçesinde bir de Misebolu (Aydınpı- Eray Canberk yer alıyor. Guerra. Senaryo: J. M. Coetzee (2003’te Nobel alan yazarın nar) köyü vardır. Misebolu doğumlu şair Süleyman Şahin M. Sadık Aslankara, “Cumhuriyetle aynı adlı romanından...Romanın ilk kez 1980’de çevirisi Tar (1913-1990) aklıma düştü. Kaynaklarda Adana do- gelişen deniz toplumu…” başlıklı çıkmış. Beril Eyüboğlu, Seçkin Selvi, Dost Körpe çevirmenler... ğumlu gösterilir nedense! Kavafis’in şiir kitabı Barbarları Beklerken (Çev. Erdal Alova- yazısında Halikarnas Balıkçısı’nı Adana’da öğretmenlik yaparken solcu diye mimlenmiş. O Barış Pirhasan)… Barbarları Beklerken / Edward W. Said merceğe alıyor. sıralar, öğrencisi olan Yaşar Kemal’i yazması için yüreklen- Anısına (Ortak kitap, Haz. Müge Gürsoy Sökmen-Başak Erdür. Doğan Torun, Tolga Aydoğan’ın dirmiş. Öğretmenlikten uzaklaştırılınca İstanbul’da, Yenica- Çev. Doğan Şahiner-Sona Ertekin)… Barbarlarla Beklerken Orhan Veli’nin Ankara’daki günlerine mi arkasında uzun yıllar arzuhalcilik yaparak hayatını kazan- (Mehmet Mahsum Oray)… ışık tuttuğu, bilinmeyen fotoğraflarına mış. Arzuhalciler arasında papyon kravat takan tek kişi olma- Ortamın çağrıştırdıkları: Yavuz hırsız ev sahibini bastırır… n ve Ankara’daki yaşantısına ilişkin lı… 1970’li yıllarda kendisini tanıdım. Şiir kitaplarından baş- Dışı kalay, içi alay… Rabbena hep bana… bilinmeyen birçok ayrıntıya yer ka bir de Misebolu Hikâyeleri (1981 ?) diye bir kitabı var… Tuncer Erdem’in İstanbul’u… İstanbul Zamanın Suya n verdiği incelemesi Orhan Veli’nin “Cep telefonu” icat edilmeden önce insanlar, iyi kö- n İzi (Şiir-Desen) (YKY, 2009). 45 mekân… Bizim Feneryolu Ankara’daki İzleri’ni tanıtıyor. tü, kitap okurlardı… Şimdilerde, cep telefonu konuşmak- İstasyonu bile var! Erdal Atıcı, Halil Genç ile 12 Eylül’ü tan çok okunur oldu, kitap okumak yerine!... Geçenlerde “Bir asırda geldik ki bu bazâr-ı fenaya/Sermâye-i irfânı n arka planına aldığı, her devrin genç Marmaray’da yolculuk yaparken tanık oldum; oturan yol- olanlar zarar eyler” demiş Nef’î (1572 ?-1635). Hicivleriyle devrimcilerinin onurlu direnişlerine, cuların neredeyse tümü, ayakta yolculuk yapanların da tanınan bir Divân şairi. Bir daha hiciv yazmayacağına dair mücadelelerine ve askeri darbe ezici çoğunluğu “cep telefonu” okuyordu! padişah IV. Murat’a söz vermesine karşılık sözünü tutmayınca Oğuz Demiralp “Zübükistan” başlıklı yazısını şöyle nok- günlerinde yaşananlara dinamik bir n boğdurulup cesedi denize atılmış… talıyor: … Tanpınar’ın sözü de aklınıza gelmez mi şimdi? kurguyla ışık tuttuğu romanı Senden Başaran (1926-2015) Kocakent (1963) adlı şiir n “Her şeyin bir çaresi vardır. Fakat insan bozuldu mu bunun Bir Ben’i konuşuyor. kitabında, yeni yaşamaya başladığı İstanbul’u anlatır. çaresi yoktur.” (Virüs dergisi, Ocak-Şubat-Mart 2023)… Kemal Resneli, Deniz Berktay’ın Şairin “kocakent” dediği İstanbul yıllar sonra “megakent” Max Horkheimer’in Akıl Tutulması adlı kitabını, deyim Fener Rum Patrikhanesi ve Ortodoks n diye nitelenmeye başlanır! yerindeyse üstünkörü okuduğumu hatırladığım için, ye- dünyasının tarihi hakkında Türkçe Erkekler, sevdikleri kadına “Senin için ölürüm!” derlerdi n niden okumam gerektiğini düşünüyordum ne zamandır. kaleme alınmış en kapsamlı eskiden. Gazete ve televizyon haberlerine bakılırsa şimdilerde Gelgelelim kitaplığımda bir türlü bulamıyordum. çalışma niteliğindeki kitabı Rusya- “Seni öldürürüm!” diyorlar demek ki… (Şu “kentsel dönüşüm” furyası yüzünden evden eve ta- Batı Çatışmasında Fener Rum “Derinlikten yoksun olan konuşmacıları uzunlamasına n şınma çilesi bir yana bir de yarattığı karmaşa, yeni yapılan Patrikhanesi’ni inceliyor. anlatmalarından anlarsınız” demiş Montesquieu (1689-1755). apartmanlarda dairelerin metre karesinin küçülmesi sonu- Y. Bekir Yurdakul, İbrahim Metin’in “Gerici, geri geri yürüyen bir uyurgezerdir!” demiş, ABD’nin n cu kitapların / kitaplıkların yeni daireye sığmayışı, yer kal- otuz ikinci cumhurbaşkanı Franklin Roosevelt (1882-1945). sözcüklerin zaman içerisinde nasıl mayınca da kitapların koliler halinde bodrum katına “sürül- “İlahi adalet” dendiğinde Allah’ın adaleti söz konusu değişip dönüştüğünü de birbirinden n meleri”, sığdırılabilen kitapların diziliş düzenin bozulması… olduğu hemen anlaşılır. Biz ölümlülerin adaletinin ilginç, çarpıcı örneklerle ortaya Bunlardan yakındığın zaman da “Mis gibi yeni daireye sonuçları ise çoğu zaman “İlahi, adalet!” dedirtir. koyduğu kitabı Dil’in Bilgisi’ni taşındın, daha ne istiyorsun! Sığmayan kitapları da elden merceğe alıyor. 2023/2 çıkarıver gitsin!” diye lâf işitmek.) … Vitrindekiler, Emek Yurdakul’un Boşnak Divan şairleri: Nihadî (öl. 1587), Derviş Paşa Bla- Geçenlerde söz konusu kitabı tesadüfen buldum… n hazırladığı Güncel ve Mustafa jezidagiç (1560-1603), Mecazî (öl. 1610), Lâmekanî (öl. 1624), 1986’da yayımlanmış olan kitabın önsözü (ki 52 say- Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile de Nergisî (1592-1635), Hersekli Ârif Hikmet (1839-1903)… fa) Orhan Koçak tarafından kaleme alınmış. Önsöz dahil düşün trafiği sürüyor! Din adamları: Tefsir âlimi Musa el-Bosnevî (öl. 1636/37), “mesai” gerektiren bir kitap… n İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş, Ulaş Kurul l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l KITAP Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.