Katalog

‘Dil’e geldik, hoş geldik!’ İbrahim Metin, merakının yıldızlarına sahip çıkan, onlara iyi bakan dostlardan biri. Onun hayatla, yazınla, düşünle yolculuğunu, dünyanın işlerini daha yakından tanıma ve bilme çabasını az çok bildiğim için bu yeni yapıtı Dil’in Bilgisi’ni görünce hiç de şaşırmadım böyle bir çaba içinde yuvarlanıp gitmesine. Ne ki yine de merak etmedim değil şu “dil’in bilgisi”ne sakladıklarını… mendil’e bırakmasıyla ‘mendil’ çevresin- Y. BEKİR YURDAKUL de oluşan bütün çağrışımsal anlamların na- sıl boşluğa düştüğünü” bugüne değin na- e zaman işi “dil” olan, “dil” üzerine yo- sıl olup da fark etmediğinize şaşırıp kala- rulan bir yapıt çıksa karşıma ya da caksınız. N“dil”i konu alan bir kitabı karıştırmaya “Gerçeğin ne olduğuyla değil, onun nasıl dursam aklıma neredeyse ilk gelen koca bir söylendiğiyle ilgilenen” dilin bahçesine gir- ömrü bir “dil”in içinde geçirip bunun bir an diğinizde bir terim ya da kavramın “yerin- olsun ayırdında olmayan / olamayan binler, de” gülümserken kimi yerde nasıl da surat milyonlar olur. astığına hiç de şaşırmadığınızı da yine şa- Hele bunların arasında işi “dil”le ya da şırarak görüyorsunuz. doğrudan “dil” olanlar vardır ki o zaman du- “Dil”le düşünmek aslında daha “ince” gör- rum daha da anlaşılmaz olur benim için… meyi de sağlıyor. Bu bölümde yer alan ör- Sonra o “bir daha ele geçmez” cennet ül- nekler de hiç kuşkum yok, ilginizi çekecektir. ke çocukluk sonrası süreçlerde yaşadıkları- mız; genel kabul görmüş, alışılmış tutum ve YURT GEZİSİ davranışları düşününce merak duygumuzun “Dil”den açılınca söz, bugün bize alabil- nerelerde ve nasıl yittiğini de anımsar döne- diğine karmaşık ve bir o kadar da büyülü rim kendi içime… gelen bu dünyanın sözcüklerle sınırlı olma- Sahi kaç ressam düşünür ki kullandığı bo- dığı da başka bir gerçeğimiz. yanın, şovalenin, tuvalin hangi aşamalardan Seslerin nasıl söze / sözcüklere dönüştü- KARDELEN UYSAL geçip onun atölyesinde buluştuklarını? ğü, yazının nasıl olup da ortaya çıktığı, jest O araç gereçlerde emeği olan ustaları ka- ve mimiklerin iletişimdeki yeri, harf-ses ilişkisi, ad çımız anımsar, merak eder ve anarız? merakı da öğrenme isteğini de… vermenin taşıdığı anlam / değer… Kısacası kimi bölümlerine ilişkin anılar dinledi- MERAK HER ŞEYDİR DİL’İN DÜNYASINA ASIL ÇAĞRI ğiniz, fotoğraflar gördüğünüz, düşler kurduğunuz Galiba Chomsky’nin yaklaşımıyla “dil”i edinme İbrahim Metin’in, “12-70 yaş” için kaleme aldı- bir yurt gezisi sizi bekliyor. sürecinde / o ilk çocuklukta kendimizi içinde bul- ğı bu yapıtı önemseyişimin başka bir nedeni da- “İnsanın doğadan gelen birtakım seslerin-gürül- duğumuz merak denizinde gönlümüzce yüzerken ha var: hepimiz için bu farkındalığı yaratan, koru- tülerin taklidiyle başlayan büyük yolculuğu”nun il- çok geçmeden ve çoğun yazık ki ayırdında bile yup kollayan aslında bu türden çok özel emek ve ginç, farklı, şaşırtıcı kilometrelerinde dolaşmak, olmadan o ışıltılı merak kıvılcımları birer ikişer git- yaklaşımlardır. gezinmek, soluklanmak, kısacası merak etmeleri- tikçe artan bir hızla kırılır, yiter gider… Değilse ders kitaplarının katı kuralcı, kuru, so- mizin ardını arkasını getirmek için de hoş bir yol- İşin tuhafı, bizi saran çevrede de bu hal olağan ğuk ve donuk duruşları neredeyse hiçbirimizi culuk vaat ediyor bize Dil’in Bilgisi. / normal karşılanır. Üstelik bu “normal”e boyun “‘dil’in bilgisi”ne, aslında onun “ne”liğine taşımaz, Yaşadığımız gerçek “yurt”tan uzaklara savrul- eğmeme, merakının yıldızlarını her geçen gün / an - öğretmenimizin özel / fark yaratan çabası da malarımız, onun ayırdında bile olamayışlarımıza çoğaltma hal ve çabaları da yadırganır. yoksa - hiçbirimizde o heyecanı uyandırmaz. bir de edebiyattan / sanattan uzak kalışları ekle- İşte İbrahim Metin, o merakının yıldızlarına sa- “Dil”in o sonsuz denizinde kendi acemi yol- yince neler olup bittiğini / biteceğini de yakından hip çıkan, onlara iyi bakan dostlardan biri. culuğuma da ders kitaplarıyla değil, Ömer Asım görmeye bir çağrı diye de okuyabileceğimiz bu Onun hayatla, yazınla, düşünle yolculuğunu, Aksoy’un dergilerde “bulduğum”, bir süre ge- yapıtıyla İbrahim Metin alçakgönüllü bir seslenişle 1 dünyanın işlerini daha yakından tanıma ve bilme çince kitaplaşan Dil Yanlışları’yla çıktığımı hep hepimizi o güzelim merak durağına çağırıyor. çabasını az çok bildiğim için bu yeni yapıtı Dil’in anımsarım… Şunu bilmenizi isterim ki “Dil’e geldim, hoş gel- 2 Bilgisi’ni görünce hiç de şaşırmadım böyle bir Sonrası Öner Ünalan’ın Dil Günlüğü’ne uzanan dim!” sevinciyle kapatacaksınız kitabın kapağını çaba içinde yuvarlanıp gitmesine. bir yapıtlar geçididir. ve elinizin her an erişeceği bir yerde koruyacaksı- Ne ki yine de merak etmedim değil şu “dil’in Şimdi bu kısa etkilenim, değerlendirme çabası nız onu. bilgisi”ne sakladıklarını… içinde kitapta size nelerin gülümsediğini, sizi han- n “Dil’de yaşıyoruz…” diye giriyor söze Metin. gi şaşırtıcı korulara, su başlarına çıkardığını açık Dil’in Bilgisi / İbrahim Metin / Resimleyen: Daha doğrusu bu incecik keçiyolunda yürüyüşü- edecek değilim. Ne ki birkaç küçük anımsatma Gencer Özdamar / Sanat Bellek Yayınları / 84 ne buradan başlıyor. olsun yapmadan da geçmeye gönlüm razı olmaz. s. / 10+ / 2022. Elimizi de sıkıca ama sevecenlikle tutarak… Ve İbrahim Metin, “varlıklar, eylemler, nesneler ve pat diye de dil’de yaşamanın dil’i bir yer’e, yurt’a, şeyler”le bunların karşılıkları olan sözcükler arasın- 1 Dil Yanlışları, Ömer Asım Aksoy, eleştiri, de- ev’e dönüştürdüğüne getiriyor sözü. da “nedensiz” bir ilişkiden söz açarken o sözcükle- ğini, TDK Yayını, 1980 (4. Baskı: Adam Yayınla- İşte, sözün başında sözünü ettiğim “farkındalık” rin zaman içerisinde nasıl değişip dönüştüğünü de rı 1991, 362 s.). tam da bu işte! O “yer”in, yurt”un, “ev”in farkında birbirinden ilginç, çarpıcı örneklerle ortaya koyuyor. 2 Dil Günlüğü, Öner Ünalan, günlük, Evrensel olmak. Çünkü o farkındalıktır ki sevgiyi de besler, “Örneğin zaman içinde ‘mendil’in, yerini ‘kâğıt Basım Yayın, 2012, 200 s. 13 Temmuz 2023 12