Katalog

SALİM ŞENGİL’DEN MERHABA 1 ‘Anılarda Kalan Portreler’ na ne demeli? 6 yaşın- da şiir yazmaya başla- Sadri Erten, Orhan Veli-Nurullah Ataç, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Sait Faik, O yan, 12’sine gelince şa- Memduh Şevket Esendal, İlhan Berk, Orhan Peker, Suat Taşer, Sunullah Arısoy, Hasan Hüseyin, ir olmaya karar veren, kitapçı- Yılmaz Güney, Demirtaş Ceyhun, Fethi Giray, Orhan Kemal, Abidin Dino… Salim Şengil’in, h2o lık eğitimiyle, sıkı bir kitap kur- du olup yaşama atılan... 4 yılı- Kitap tarafından yayımlanan Anılarda Kalan Portreler’de yer alan, günümüze ve yarına kalan, nı savaş esirlerine yardım ede- dönemin edebiyat dünyasının ünlüleriyle yaşanan tanıklıkları, geçirilen zamanlarda biriktirilen rek geçiren... “Yüzyılın en güzel anılardan damıttığı anı portrelerinde yer alan ustalar. yazı” olarak tarihe geçen 1919 baharında, renklerin büyüsü- ka bir yerde duruyor olurdu Sa- ne kapılıp şiirler yazan, resim- ALİ EKBER ATAŞ lim Şengil… Ama şimdi yaşadı- ler yapan... ğınız bu tuhaf aykırılık karşısın- Değer yargılarının nasıl birer bi- oğru bildiklerimiz hak- da şaşakalıyorsunuz… (…) rer çöktüğünü görüp doğaya sı- kında övgüler dizdikle- Salim Şengil yaşamıyor belki ğınan ve farklı arayışlara, renkle- D rimizi yeniden tanımak ama Türk öykücülüğünü parılda- re, anlatımlara yönelen... ister misiniz? Öykücü olarak Dünyayı kitaplarla, Doğu felse- tan birkaç yıldızdan biri olarak başladığı edebiyat dünyasın- fesiyle tanıyan... Batı ile Doğu’yu öylece aydınlatıyor yolumuzu. da, Seçilmiş Hikâyeler ile Dost düşünce ve yaşam biçimleriyle Ekin yaşamımızın takımadası dergilerini yayımladı. Öykücü ele alıp, kendi yaşamıyla yoğu- Alpay Kabacalı, onun için şöy- yanına bir de dergiciliğini ka- rarak derinlikli ruhsal çözümle- le demiş yıllar önce: ‘Salim Şen- tarak önemli tanıklarından bi- riyle ölümsüzleşen... gil… Öykünün gizli nabzı.’ Bu ri olarak dönemin pek çok ünlü İsviçreli usta şair, yazar ve res- nabızda atan bütün bir Türk öy- yazarının kitaplarını edebiyat 2 sam Hermann Hesse (2 Temmuz kücülüğü…” dünyamıza kazandırdı. 1877-9 Ağustos 1962) kapağı- Seçilmiş Hikâyeler ve Dost der- 1943 ve 1945 yıllarında bir öykü, bir oyun kitabını yayımla- mızda. Gültekin Emre’nin yazısı... gileriyle sürdürdüğü dergicilik yıllarının ardından yeniden öykücülü- dı. 1 Ekim 1947-Temmuz 1957 arasında 113 sayı çıkardığı Seçil- Üçüncü sayfamızda, Salim ğe döner Salim Şengil. Edebiyat dünyasında pek çok yazarın kitabını miş Hikâyeler, dönemin pek çok ismiyle birlikte yeni imzalara da Şengil’in dönemin edebiyat dün- da kazandırır. Dönemin yazar ve şairleriyle gerek bire bir, gerekse yer verdi. yasının ünlüleriyle yaşanan tanık- toplu edebiyat buluşmalarının sevilen ve değişmeyen bir portresi de Seçilmiş Hikâyeler’in ardından yine Ankara’da Dost dergisini, lıkları, geçirilen zamanlarda birik- olur. İşte size kitabın Sunuş yazısından döneme ilişkin birkaç söz: Ekim 1957-Mayıs 1973 tarihleri arasında 182 sayı çıkardı. Tüm sa- tirilen anılardan damıttığı Anılarda “… cumhuriyet Ankara’sının en canlı günlerine tanıklık eden nat alanlarını kapsayan, içerik zenginliğiyle, kendi döneminde adın- Kalan Portreler’ini incelediği ya- metinlerden oluşuyor. Cumhuriyetin yetiştirdiği şair ve yazarların dan söz ettiren bir dergiye dönüştürdü. 26 yıllık dergicilik serüve- zısıyla Ali Ekber Ataş yer alıyor. pek çoğunun Ankara’daki okullarda okuması, memuriyet yıllarını nini 1973’te kapattı. İbrahim Yıldırım, ölümünün Ankara’da geçirmesi Ankara’yı bütünüyle bir sanat, edebiyat oda- 37 yıl gibi uzunca bir aradan sonra 1980’de yeniden öykücülüğe 12. yılında, yıllarca birlikte ça- ğına dönüştürmüştür. döndü. Es Be Süleyman Es (1983), Güzel Bir Oyun (1983), Savru- lıştığı, dergilerde yayımlanan Bir yanda pek çok mekânda kültür sanat toplantıları yapılırken ilk hikâyelerinden itibaren oku- lup Gidenler (1987), Penceredeki Işık (1992) kitaplarında bir ara- diğer yanda edebiyat dernekleri, galeriler açılmakta, tiyatro sa- ya getirdi. ru olduğu, dostu, arkadaşı, usta lonları ve opera binaları kurulmakta, pek çok dergi yayın hayatı- yazar Hulki Aktunç’u (27 Ocak İşte Salim Şengil’in kaleminden günümüze ve yarına kalan anı 3 na atılmaktadır…” portrelerinde yer alanlar: Sadri Erten, Orhan Veli-Nurullah Ataç, 1949-29 Haziran 2011) andı- Şengil, anılar konusunda bu kadar ketum davranmasının nedeni- ğı yazısında yanı sıra Aktunç’un Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı I-II, Sait Faik, M. Ş. E. ni şöyle anlatıyor: “Yıllar var eşim dostum, arkadaşlarım ne zaman hikâyelerinin çoğul kahramanı ya da Esendal, İlhan Berk, Orhan Peker, Suat Taşer, Sunullah Arı- bir araya gelsek -Nezihe Meriç başta olmak üzere- benden anıları- “İsrafil Tayfa”yı da merceğe alı- soy, Hasan Hüseyin, Yılmaz Güney, Demirtaş Ceyhun, Fethi Giray, mı yazmamı istediler. (…) yor. Anısına saygıyla... Orhan Kemal, Abidin Dino. Yazın dünyasına girdiğim 1938 yılından bu yana kaçmaktan ko- Selim Karaalihasanoğlu, ülke- Dönemin edebiyat dünyasının ünlüleriyle yaşanan tanıklıkları, valamaya hiç vakit bulamadım ki! (…). Başta gelen nedenlerden mizin önde gelen Japon tarihçi- geçirilen zamanlarda biriktirilen anılardan ilginç portreler kitabı. biri bu… Biri de -daha önemlisi- vaktiyle bu amaçla sürekli not- si Ayşe Selçuk Esenbel’in giriş Hem hüzünlendiren, hem öfkenizi bileyleyen anılarla yüklü. lar tutmayışım, belge toplamayışımdır, diyebilirim. (…) yazısı ve açıklayıcı dipnotlarıyla Dönemin ünlü edebiyatçı ve sanatçılardan umulmadık tutum ve Bellek insanı yanıltabilir. Bu sorumluluk duygusuyla erteledim yayımlanan Yamada Torajiro’nun¯ davranışları sizi şaşırtacak. İlginç ve bilmediğimiz, renkli hayatla- durdum anı yazmayı… Sonra ‘anılarda kalan’ birçok dostum öl- Japon Aynasından Resimli Tür- rı, kendine çağıran hikâyelerle buluşturuyor bizi. Akıcı, yalın, göz müştü. Hele hele onlara el sürmek, küçük yanılgıya düşmek bağış- kiye Gözlemleri’ni inceliyor. göze bir iletişim dili. lanacak türden değildi. (…) Sonra bizim kuşaktan kimi arkadaşla- M. Sadık Aslankara, “Samim Salim Şengil’in öykücülüğü konusunda M. Sadık Aslankara şun- rın yaptığı gibi, anılarında, nalıncı keseri cinsinden hep kendileri- Kocagöz’le Kuvayı Milliye...” baş- 4 ları yazıyor: “Öykücülüğünün başlangıcıyla sonraki yılları arasına ne yontmaları durumuna düşmeyi de istemedim doğrusu…” lıklı yazısında, ölümsüz yapıtların- neredeyse kırk yıla varan bir zaman girmeseydi, her hâlde çok baş- Salim Şengil’in kitabı tam da bu bağlamda, geçmişi geleceğe bağ- dan Kalpaklılar merkezinde Sa- larken belgelerle desteklediği tanıklıklarında dönemin edebiyat dün- mim Karagöz’ün yazınını ve Ku- yasına ışık tutuyor. 1940’lı yıllarda öykücülüğü ve 1970’lerin ilk ya- vayı Milliye ruhunu odağa alıyor. rısına dek sürdürdüğü 37 yıllık dergici ve yayımcılığıyla da dönem Mehmet S. Aman, Cumhuriyet’in Ankara’sının siyasi gelişmelerinin de tanıklığının belgesi niteliğinde. İlk Yılı: 29 Ekim 1923-29 Ekim 1924 Bu kitapta sevgi ve nesnellik ya da duygu ve düşüncenin dengesini adlı, Banu İşlet, Binnur Mörel Büyü- görüyorsunuz. “İyi bir yazar nasıl olur” sorusunun da bir yanıtı ol- kertan ve Eser Demirkan’ın, Cum- muş Anılarda Kalan Portreler. Çünkü dönemin toplumsal koşulları huriyetin ilk yılında neler yaşandı- içindeki kişi ve olaylara bakışlarındaki tutarlı ya da tutarsızlıkları- ğını kronolojik sırayla ortaya koy- nı, suçlayıcı ve inkârcı bir tutumla değil de olabildiğince nesnelliğin dukları çalışmayı tanıtıyor. sağladığı bir perspektifle ele alıp anlatmış portreleri. İyi okumalar. n Y. Bekir Yurdakul, Serdar 1 1. Baskı, h2o Kitap. Uslu’nun Abbas Dayı Hadisesi 2 M. Sadık Aslankara, Dünyanın Bir Kahramanı Salim Şengil, İm- adlı kitabını merceğe alıyor. ge Öyküler yıl 1, sayı 4, Ağustos-Eylül 2005, s. 137 Mustafa Başaran’ın hazırladığı 3 a.g.y. Sunuş yazısından Bulmaca ile düşün trafiği sürüyor! Fazıl Hüsnü Dağlarca, Ülker İnce ve Salim Şengil. 4 a.g.y. Anılar Üstüne Kendimle Konuşma, s. 2. İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.