Katalog

15 Eylül 2008 gecesi saat 01.45’te 2008 krizine neyin neden MERHABA ünlü Lehman Brothers iflas olduğuna ilişkin epey tartışma başvurusu yaptı. Bu iflas, küresel yaşansa da Greta R. Krippner’in, lkesinin ona verdiğinden finansal sistemin tepetaklak Neoliberal Finansallaşmanın katbe kat fazlasını karşılık- Ü sız hatta bedeller ödeyerek olmasına yol açacak ve birkaç gün Politik Kökenleri (Çeviren: halkına veren bir aydındı. Edebi- sonra krize müdahale çağrısında Ahen Yağan / VakıfBank Kültür yatçı, yayıncı ve müzik eleştirmeni, Fed (Amerikan Merkez Bankası) Yayınları) adlı çalışması buna dergi ve gazetelerde yazılar kaleme alan bir düşün ve eylem insanıydı. Başkanı Ben Bernanke’yi zemin hazırlayan sürecin nasıl Üretken ve mücadelelerle dolu bir “Pazartesi uyandığımızda ortada ortaya çıktığı sorusuna tarihsel yaşam sürdü. Nâzım’ın ondan bir ekonomi kalmayabilir” itirafına kaynaklara yaslanarak yetkin bir istediğini tam olarak yaptı: Hep cephenin ön saflarında yer aldı ve mecbur edecektir. yanıt getiriyor. kesintisiz bir mücadele yürüttü. Roman ve öykü kitapları, müzik yayınları ile biyografi / anı ve portre GRETA R. KRIPPNER’IN KALEMİNDEN kitapları kaleme aldı. Bu yıl çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanan ülkemizin kültürel ve toplumsal panoramasını ortaya koyan yazı ve ‘Neoliberal Finansallaşmanın anıları da (Sözün Saklı Yörüngesi, Hayata Karşı Hayat, Ağaçlar Çiçekteydi, İnsanoğlu İnsanlar) kitaplaştırılan büyük usta Ahmet Politik Kökenleri’ Say (1935-2022) kapağımızda. Dr. Bülent Büber’in yazısı... Üçüncü sayfamızda, Greta edilen veriler yoluyla işte bu finansallaşma süreci ele alınmaktadır. M. FATIH KARAKAYA R. Krippner’in, Neoliberal Üçüncü bölüm, Kongre konuşmalarının bir analizini yaparak 1970’ler- Finansallaşmanın Politik Kökenleri de finansal piyasalardaki kuralsızlaştırma sürecine odaklanır. DEVLETİN BAŞKA MESELELERİ HALLETME adlı çalışmasını incelediği yazısıyla Enflasyon bağlamında baş gösteren toplumsal krize karşı politika ya- ÇABALARININ ‘NİYETLENİLMEMİŞ’ SONUCU: M. Fatih Karakaya yer alıyor. pıcılar kredilerin dağılımı gibi nahoş bir seçimle karşı karşıya kaldılar. Dr. Alev Coşkun, Türk tarih FİNANSALLAŞMA! Zira kimin çıkarlarının öncelikli sayılacağı konusu, toplumsal kri- çalışmalarının iki önemli duayen Greta R. Krippner’ın, Neoliberal Finansallaşmanın Politik Köken- zi siyasi bir meşruiyet krizine dönüştürebilecek önemdeydi. Politi- hocası, iki etkin tarihçi Prof. leri (Çeviren: Ahen Yağan / VakıfBank Kültür Yayınları), demokra- ka yapıcılar bu açmaz karşısında kuralsızlaştırmayı seçerek sorumlu- Dr. Sina Akşin ve Prof. Dr. İlber tik politikalar ile piyasa ekonomisi arasındaki gerilimi ve bu gerilimin luktan kaçmayı ve kararı piyasaya bırakmayı tercih etmişlerdi. Ortaylı’nın Kısa Türkiye Tarihi ile nasıl olup da finansal piyasaların hayal edilemeyecek denli genişleyip Dördüncü bölüm ise, Reagan kabinesinin arşivlerinden ve Ekonomi Cumhuriyet’in Doğuşu: Kurtuluş yaşamımızı kuşatmasına yol açtığını anlama çabasında bir inceleme. Danışmanları Konseyi’nin zabıtlarından hareketle Reagan yönetimi- ve Kuruluş Yılları adlı kitaplarını Savaş sonrası refahın 1960’ların sonu ve 1970’lerin başında sö- nin devletin karşılaştığı mali krize yanıtına odaklanır. merceğe alıyor. nümlenmesi ile bir dağılım krizi baş göstermiştir. Dağılım krizinin, M. Sadık Aslankara, “Eskisi Krippner’a göre Reagan yönetimi ile Merkez Bankası’nın mali po- mali ve siyasi meşruiyet krizi ile birleşip daha da içinden çıkılmaz yenisi, öykümüz hangisi?” başlıklı litikalarının çarpışmasından düşük faizden yüksek faize bir geçiş so- hale gelmesinden endişe eden politika yapıcıların bir dizi hamlesi fi- yazısında Kâmuran Şipal, Sulhi nucu çıkmıştır. Bu geçiş, politika yapıcıların beklemediği şekilde ül- nansallaşmaya yol açmıştır. Bu anlamda finansallaşma, enflasyonun Dölek, İzzet Harun Akçay ve Yücel keye yüklü bir yabancı sermayenin girişine neden olmuştur. Bu sü- da gayri meşru çocuğu durumundadır. Balku’nun yazınını irdeliyor. reçte atılan adımlar 1970’lerde yürürlüğe konan kuralsızlaştırma po- Zira Amerikan ekonomisinde gözlenen ekonomik büyüme durma Gamze Akdemir, Zeynep Oral litikalarını tamamlayıcı niteliktedir. eğilimine girdiğinde, enflasyon kısa bir süreliğine olsa da durumu ört- ile devrimci, feminist, bağımsızlık müş ve Amerikalılar kendilerini halen zenginleşiyor gibi hissetmiştir. MERKEZ BANKASI AÇIK PİYASA KOMİTESİ savaşçısı, direniş lideri, anne, Gelgelelim enflasyonun gizlediği bu durum apaçık olunca, politi- gazeteci, yazar, prenses Cristina Kitabın beşinci bölümü, Merkez Bankası Açık Piyasa Komitesi za- ka yapıcılar çatışan toplumsal öncelikler karşısında kaynakların ye- Trivulzio di Belgiojoso’nun (1808- bıtları ve mülakatlarının bir dökümü üzerinden 1979’dan 2001’e dek niden dağılımını yapma sorumluluğu ile karşı karşıya kalmışlardır. 1871) İtalya’da öncülük ettiği, ABD para politikalarını ele almaktadır. Buna göre ortaya çıkan meş- Tam da bu noktada politika yapıcılar bu sorumluluğu üstlenmekten mücadelesini verdiği devrimin ruiyet krizi karşısında politika yapıcılar daima sorumluluktan kaçma kaçınmış ve bu çetin kararı piyasaya bırakmayı tercih etmişlerdir. burçlarından Anadolu’nun bağrına ve oldukça örtük müdahalelerle yetinme yolunu tutmuşlardır. dolu dolu yaşamını kaleme aldığı Sonuç bölümü ise ekonominin politik çerçevesinden soyutlanma ÜÇ POLİTİKA HAMLESİ! kitabı Anadolu’da Bir Devrimci yollarına ilişkin tespitler yapmaktadır. Bu bağlamda para politikası- Bunu, öncelikle finansal piyasaları kuralsızlaştırma, sonrasında kü- Prenses’i konuşuyor. nın teknokratların eline terk edilmesi ve piyasa işleyişinin nesnel oldu- resel sermaye piyasalarının musluklarını açma ve nihayetinde politika Hülya Soyşekerci, Elena ğu kanısının egemen düşünce haline gelmesine dikkat çekilmektedir. yapıcıların istenmeyen ekonomik sonuçlardaki sorumluluğunu gizleye- Gavuraki’nin, olayların 1800’lü Kitap, gittikçe karmaşıklaşan bir ekonomiye ve bu karmaşık ekono- cek bir dizi yeni para politikası icat etme yoluyla gerçekleştirmişlerdir. yıllarda İstanbul’da geçtiği, mi içerisinde kısa vadeli sorunlara siyasi meşruiyetlerine halel getir- Bu üç politika hamlesi politika çıktıları üzerindeki denetimin azal- Heybeliada’daki 150 yıllık bir meden çözüm arama telaşındaki politikacılara ilişkin tarihsel bir an- masına, kredinin olağanüstü bir biçimde artmasına ve ekonominin cid- konağın anlatıcısı ve başkişisi latı sunmaktadır. olduğu, zamanın içinden süzülen di bir istikrarsızlığa sürüklenmesine yol açacaktır. Dolayısıyla finan- Gelgelelim politika yapıcıların bu denli basiretsiz tasvirinin ne den- yaşamlara ışık tuttuğu ilk romanı sallaşma, doğrudan amaçlanan bir politik hedef olmayıp devletin baş- li doğru olduğu ve politika yapıcıların tercihlerinin finansallaşma sü- Konağın Alfabesi’ni tanıtıyor. ka meseleleri halletme çabalarının “niyetlenilmemiş” bir sonucudur. recinin ortaya çıkışında ana neden olup olmadığı da tartışılabilecektir. Hande Tabak, Jilber Barutçiyan, Finansallaşma kavramını “ekonominin üretici faaliyetlerden çok Son olarak, bu Amerika merkezli tarihsel anlatı, başka siyasal ve top- Çağnam Erkmen’in 7 yaş ve üzeri gittikçe finansal yollardan kâr sağlama eğilimine girmesi” şeklinde lumsal bağlamlarda ne gibi politik hamleler sonucu ne gibi dönüşümlerle için kaleme aldıkları mantarın ne tanımlayarak başlayan kitap, daha sonra da ABD ekonomisinin nasıl karşılaşılabileceğine ilişkin de spekülatif düşünceleri tetiklemektedir. olduğu ve Türkiye’deki çeşitliliği finansallaştığının tarihsel sosyolojik bir çözümlemesini sunar. Sonuç olarak Neoliberal Finansallaşmanın Politik Kökenleri, eko- hakkında farkındalık yaratmayı Nitekim ekonominin çekirdeğinin üretimden, üstelik hizmet sektö- hedefledikleri İstanbul’da Mantar nominin siyasala ve toplumsala gömülü olduğunu iddia etmesi ba- ründen daha hızlı ve yoğun bir biçimde finans sektörüne kaydığı bu Avı adlı kitaplarını inceliyor. kımından ekonomi sosyolojisinin önemli çalışmalarından biri niteli- dönemde hanehalklarının konut kredilerini ödeyemeyeceği öngörüsü- Y. Bekir Yurdakul ve Emek ğindedir. Birincil tarihsel kaynaklara ve tanıklıklara yaslanması ba- ne de konu etme olanağı vardır. Yurdakul’un hazırladıkları Güncel kımından tarihsel sosyoloji yönteminin de başarılı bir uygulamasıdır. ve Mustafa Başaran’ın hazırladıkları KURALSIZLAŞTIRMA! Aynı şekilde, yakın dönemdeki ekonomik krizlerin ve içinde bulun- Bulmaca ile de düşün trafiği Yine bu dönem, General Motors gibi üretim ile var olmuş şirket- duğumuz finansallaşma sürecinin arka planına ilişkin de akıcı bir anlatı sürüyor! lerin ana kâr payının finansal operasyonlara kaydığı bir dönemdir. sunan inceleme, gerek sosyal bilimlerin çeşitli alanlarından okuyucula- Kitabın ikinci bölümünde ABD’nin çeşitli kamu birimlerinden elde ra gerekse uzman olmayan okuyucuya hitap edebilecek özelliktedir. n İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli KITAP yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.