Katalog

‘Her yaşta, yeni bir sen mümkün!’ Anıl Basılı, zor olanı seçmeye, başarı öyküleri için çırpınanların yanında durmaya, bir aynılaştırma fırsatına dönüştürülen “başarı” dayatmasının kofluğunu tartışmaya çağırıyor. Başarısızlar Kulübü ve Büyük Dostum yapıtlarını okuduğunuzda kimi “keşke”lerinizin nasıl da “iyi ki”ye dönüştüğüne şaşacaksınız. şüyor. Başarısızlar Kulübü’nün ha- Y. BEKİR YURDAKUL tırlattıkları, Büyük Dostum’un unut- turmaya çalıştırdıklarının önüne ge- nıl Basılı’nın iki yapıtını bir çiyor. Her yaşta, yeni bir sen müm- arada okuyunca aklımda kün. Karakterlerin gerçek hayatta Auçuşanları ilkin kendime rastlanılabilir oluşu, belki bir tür ay- sonra kendisine sordum. na görevini üstlenebilir. Büyük Dostum, “sokakların- da sekseklerin, ip atlayan ço- ERKEN BAŞLAYAN cukların, rengârenk çiçeklerle ERTELEMELER süslü ağaçların eksik olmadığı n Büyük Dostum’un ilk satırla- Büyükada’da geçiyor.” rı arasında “nar ağacı, lavanta, Başarısızlar Kulübü’nün öy- hanımeli, pembe melek borazanı, le belirgin bir mekânı yok. Ama begonvil ve mimoza ağacı” kar- hepimiz için tanıdık bir ye- şılıyor okuru... Son bölümde yine re, okula çağırıyor bizi... Farklı o bahçe ve manolya ağacı sanki hikâyeler barındırsa da iki yapı- uğurluyor, yeni okumalara... O mekânları kendi yaşadıklarımla örtüştürdüğümü, ken- tın çıkış noktası başarı-başarı- dimi, o artık birer anıya dönüşmüş “yok” mekânlarda “bir daha ele geçmez ülke”nin sızlık tartışması. Dahası, kahra- duyumsadığımı belirtmeliyim. Mekânlar mı aynı, de- kıymet bilmeye bir çağrısı gibi manlar öyle tanıdık ki daha dün ğişmeyen bir şeyler mi var, değilse? de düşündüm bu seslenişi? birlikte olduğunuz duygusuy- Hepimizin evinden, mahallesinden, belki sokakta ge- Çoğumuz çocukluğundan bah- la kendinizi, öykülerin akışında çerken karşılaştıklarından… Yazarın kendisini kapattığı sederken heyecanını gizleyemi- buluyorsunuz. “Keşke”lerinizle yer değildir mekân. Kokudur, tanıklıktır, bazen bir sestir. yor. Bazılarının gözleri doluyor, “iyi ki”leriniz karşı karşıya geli- kimisi sinirleniyor, birileri pişman- ÖNCESİ, GÖRME ALIŞKANLIĞI yor, hakem mi olsanız, oyuncu lıklarını tartamıyor artık. Her an n Pasaknaz’ın kitaplardan uzağa düşmesinin sak- mu bilemiyorsunuz. Desen: EMRE KARACAN çok kıymetli. Yolculuğu başlatan ladığı gizi ararken okuru, benzer arayışlara/ Atlas ol- Anıl Basılı, zor olanı seçmeye, seçimlerimiz değil, geri dönebil- maya çağıran bir ses de duyuluyor alttan alta... başarı öyküleri için çırpınanların me ihtimalinin de olduğunu bilebilmemiz. Atlas eğer “Çocuğum kitap okumuyor.” En çok duyduğumuz yanında durmaya çağırıyor. Şunu da sormadan edemi- mektuplarını vermek için 15 yıl beklemeseydi Pasak- cümle bu. Kitap okumuyor denen çocuğa bakıyo- yorsunuz: Başarısız olduğumuz işleri bir yerlere koyup naz Teyze nasıl değerlendirirdi o zamanı? Ertelemele- rum, okuyor. Peki, o çocuğun sindirerek okumasını, üstlerini örterek unutmak mı, yeniden yeni- rimiz çocukken başlıyor. Keşkelerimizden eleştirel okuma yapıp yapmadığını kim sorguluyor? den denemek mi? Başarılı olmakta mı ya- kurtulma vakti… Büyük Dostum’la şunu fısıldamak istedim: Herkes ço- tıyor asıl haz yoksa süreçte mi? Ya başarı- n Başarısızlar Kulübü’nün “başarısız” cuğunun kitap okumasını istiyor ancak evde okuyan yok. sızlıkların kıymeti? aşçısı Mutlu’nun, “Dene, yine dene, ye- Okuma alışkanlığının öncesi görme alışkanlığı. nil ama yine dene...” seslenişi aklıma, ÖYLE BİR İHTİMAL YOK! Çocuklar kitap görerek büyümüyorlar. Kütüphane- Beckett’in o unutulmaz “Hep denedin/ Hep n İki yapıtınızdan yola çıkınca ye götürenleri, fuar ziyaretinde eşlik edenleri, kitapçı- yenildin/ Olsun/ Gene dene/ Gene yenil/ Montaigne’in, “Bir insanda insanlığın da rastgele geçirecekleri zamanları yok. Neden? Çün- Güzel yenil” dizelerini getirdi. bütün halleri bulunur” deyişini anımsa- kü çocuğun zamanını yetişkin belirliyor. Yenilgiyi hayatın akışında ne- dım. En iyi olma hırsıyla başarısız olma n Neden küçük bir tökezlemede “Pa- reye koyacağımız üzerine de korkusu arasında bir yerlerde hepimize saknaz” oluruz; bırakır gideriz sahneyi; bir çağrı sanki bu iki kitap... yer var sanırım bu “zenginlik”ten... neden başkasının başarısızlığına güle- Deneyimlerimizi yaşla sınırla- Kesinlikle! Eve dönerken yanımızda gö- riz de kendi hallerimize göz kırpmayı maya bayılıyoruz. “Belli bir yaşa türebileceğimiz bir başarısızlık ihtimalimiz olsun beceremeyiz? kadar şunu yaparım, sonra zaten olmadan büyüyoruz, başarı yarışında öne Kendimize dürüst olamayışımızdan, bel- hayatımın bir düzeni olmak zo- geçeni alkışlıyoruz. Peki, kendini geride ki komşunun çocuğuyla kıyaslandığımız runda, sonrası malum…” Kendi- kalmış hissedenlere ne oluyor? Başarımız- onca yıldan, başkasının gölgesinde büyü- mizi hayali çemberin içinde, kırık dökük du- la nasıl gurur duyuyorsak başarısızlıklarımızla da gu- mekten, zorbalığa susmaktan… Bir ma- varlar arasında çarpmaktan hayatı yaşama- rurlanmalıyız. Bizi biz yapanlar; bütün hallerimiz… sada parmaklar bizi gösterdiğinde hemen ya zaman kalmıyor. Yetişkinlerin hayatı ina- n İki yapıt da “başarısızlık” olgusu, o gerçeklikle dikkati dağıtmaya çalışır, sanki olası bir nılmaz başarısızlıklarla dolu ama ne yazık ki baş etme sorunsalı ekseninde ilerliyor. Bu bağlam- hatanın bedelini ödemek zorunda bırakıl- çok iyi birer gizleyiciler. Bir başkasının ya- da Büyük Dostum’un daha sonra yayımlanmasını mış hissederiz. Oysa hata yapma hakkı- nında duyabileceğimiz yenilgi cümlelerine da “Erteleme, unutmaya çalışma, üstüne git!” çağ- mız, kendimize gülme hakkımız olmalı. n rısı olarak da değerlendirdim... sabrımız yok. Denemeye zaten zaman yok! n Pasaknaz Teyze’yi -Atlas’ı da elbette-, Günümüz insanından, toplumun sınırlarından, sınırlan- Başarısızlar Kulübü (Resimleyen: Emre Karacan dırdıklarından… Hepsinden izler taşıyor. Çocuklukla baş- Çimen’i, Yağmur’u, Polen’i... Tanıdığımdan bir an ol- / 155 s.) - Büyük Dostum (110 s.) / Anıl Basılı / Ti- sun kuşku duymadım. Yer yer yapıtlar için seçilen layan ertelemeler yetişkinlik yıllarında pişmanlığa dönü- maş Yayınları / 10+ / 2022. 12 Ocak 2023 18