Katalog

Varsıl bir yol hikâyesi! Bozuk Pusula’yla İsmet Bertan; temposu hiç düşmeyen, merak öğeleri okurla el ele yürüyen sıra dışı bir macera sunmakla kalmıyor, başarıyla kurguladığı çok katmanlı anlatısıyla okul olgusunu, tarihle ilişkimizi, doğayla inatlaşmalarımızı, taşıdığı onca hazineyle bu toprağın bize atalar mirası değil çocuklarımızın emaneti olduğunu, yurt sevgisinin yaslanması gereken asıl temeli de yeniden düşünmeye, tartışmaya, değerlendirmeye çağırıyor. PRENS VALETTA İZ SÜRÜYOR meyecek anılarına yazılan insan hikâyelerinin kahra- Y. BEKİR YURDAKUL İşte o “bozuk pusulanın kafası bozuk prensi Va- manları, aslında hepimiz için birer değerdir, varsıllıktır. letta”; Kâtip dedenin ilginç, farklı karavanı “Tırtıl”ın Bertan’ın, “İnsan yaşadığı doğaya benzer. Boz- ‘HER YERE VE HİÇBİR YERE’ Ankara’dan, Tunç’un Akdeniz heyecanıyla yola çı- kır insanı kalın kabukludur ama bir selamla çat- “Dede torun... bir sonraki durağın bilinmez ol- kışlarında rotayı bir anda kuzeye çevirir. Bir bildiği lar (o kabuk), içinden güzel şeyler çıkar” deyişinin masına alışmışlar, hatta yolculuklarına macera ta- olmalıdır Prens Valetta’nın! Edip Cansever’in, “Ah güzel Ahmet abim benim/ dı veren bilinmezlikten hoşlanmaya başlamışlar- Sonrası bu toprakların kadim uygarlıklarının izini İnsan yaşadığı yere benzer/ O yerin suyuna, o ye- dı.” (s.96) sürmektir artık. Alacahöyük-Hattuşa, Divriği, Nem- rin toprağına benzer/ Suyunda yüzen balığa/ Top- Bozuk Pusula’yı, bu sayfasını okuyunca da (da- rut Dağı, Göbeklitepe, Anavarza... Yalnızca bugün rağını iten çiçeğe/ Dağlarının, tepelerinin dumanlı ha sonra da defalarca yapacağım gibi) kapatıp eğimine...” unutulmaz dizeleriyle dostluğu bir ya- “Unesco Dünya Mirası Listesi”nde de yer alan tarih- kucakladım. İlkin kendi yolculuklarım sonra kimi sel “emanetler”imize değinip/ uğrayıp geçmez Tırtıl na taşıdığı insan sıcağıyla Anadolu insanını tanım- dostlarınkiler düştü aklıma. Planladıklarımdan çok layışı, sahneye çıkarışını da vurgulamak gerekir. ve yolcuları. He- daha ilginç ve güzeldi, “nereye olursa” çıktığım kısa-uzun yolculuklarım. ÇOK KATMANLI BİR ANLATI Ne çoğumuzun aklından geçmiştir, küçük İsmet Bertan; temposu hiç düşmeyen, me- bir sırt çantasıyla, yön bile belirlemeden yol- rak öğeleri okurla el ele yürüyen sıra dışı lara düşmek!... Bir de arkadaşımız varsa bir macera sunmakla kalmıyor, başarıy- yanımızda, aklımıza uyan! la kurguladığı çok katmanlı anlatısıy- Ve değil yarının, bir an sonrasının la okul olgusunu, tarihle ilişkimizi, bile bilinmezliğini düşününce, ha- doğayla inatlaşmalarımızı, taşı- yatın akışına da denk düşen, o dığı onca hazineyle bu topra- oranda heyecan verici bir düş ğın bize atalar mirası değil ço- değil midir “her yere ve hiçbir cuklarımızın emaneti olduğu- yere” yolculuk? nu, yurt sevgisinin yaslanma- Hiç mi denemediniz böyle sı gereken asıl temeli de yeni- bir serüveni, cesaret mi ede- den düşünmeye, tartışmaya mediniz yoksa! Bozuk Pu- ve değerlendirmeye çağırıyor. sula size de çığlık çığlığa bir “Tırtıl”ın ilginç yolculuğunun “Haydi!” çekecektir, inanın. izini sürdükten sonra, yüzlerce Ve üzülmeyin, asla geç değildir! yıldır ayakta duran dünün tarih- “Tolstoy’un bisikleti”ni düşünün! sel köprülerinin yanında bugü- nün ilk selde yıkılan beton köp- PRENSES NORA İLE PRENS rü ve yollarına siz de daha büyük VALETTA bir kederle bakacaksınız. Yıllar içinde büyüttüğü düşünü gerçek Tarihte unutulmaz bir yer edinmiş kılmanın vakti gelmiştir. Kâtip, aradığı kara- Kommagene Krallığı’nın adının nereden gel- vanı çok geçmeden bulur. diğine, başkentinin bugün nerede olduğuna da Yol arkadaşlığı için de en uygun kişi, torunu “Yav- şaşıracaksınız! Kısacası dupduru ve kendine özgü ru” Tunç’tur. (Bir vakitlerin “ünlü” TV dizisi “Yavru Desen: CEM BILGE anlatımı, taşıdığı dil lezzeti, kendinden mizahıyla ile Kâtip”i anımsadınız değil mi?) men her uğrak yerinin; dünüyle bugününü, birer uy- hepimizin hayatına, düşlerine, anılarına içtenlikle Annesi, Tunç ve dedesi için Akdeniz kıyılarını kap- garlık merkeziyken bozkıra dönüşmesini de konu- gülümseyen bir yolculuk sunuyor Bozuk Pusula. sayan bir tatil planı sunar “iki kafadar”a. Tunç da şalım, tartışalım ister. Üstelik bağırıp çağırmadan, Dahası binlerce yıldır birikip gelen, bugün üstünde çok sevinmiştir bu plana. sessizce söyler bunu... Sivrihisar’a uğrak vermeyi, oturduğumuz, Atatürk’ün ve Halikarnas Balıkçısı’nın Ancak kılavuzları “bozuk pusulanın kafası bozuk Âşık Veysel’in hatırını sormayı da unutmaz. aynı duyarlılıkla “Anadolu’da ne varsa benimdir...” prensi” olunca “bir sonraki durağın bilinmez oldu- dedikleri kadim uygarlıklar üzerine bilgileri “öğre- ğu” ilginç bir yolculuk başlar. GEZDİKÇE ÇOĞALIR İNSAN ticilik / didaktizm” tuzağına düşmeden sunmayı/ “Kâtip” dede, bir yurtdışı gezisinde, bir antika- Tarih dersiyle arası, Prens Valetta’nın üstünde dönüp paylaşmayı da başarıyor. Çocuklar için kaleme alı- cıdan almıştır yapıta adını veren, öykümüzün kah- durduğu pusula kadar bozuk olan Tunç için bu yolcu- nan başarılı yapıtların sunduğu ferahlığın çok daha ramanlarından biri olan “bozuk pusula”yı. luk, başlangıçta epey can sıkıcıdır. Ne ki Antalya’da büyük olduğunu duyumsayarak okuduğum Bozuk Hazin, kederli, acılı bir de aşk öyküsü vardır annesiyle buluştuklarında Tunç; anlata anlata bitire- Pusula’yı yetişkinlerin de okumasını dilerim ama ço- pusulamızın, Anadolumuzun / dünyanın unutul- meyeceği insan hikâyeleri, onlarca kareyle varsıl bir cuklarının elinden almadan... n maz aşk öykülerini (Leyla ile Mecnun’u, Ferhat ile fotoğraf albümü, yeni dostluklar ve gönül telini titre- Şirin’i, Tahir ile Zühre’yi, Yusuf ile Züleyha’yı...) ten arkadaşıyla (Bahar’la) başka birisidir artık. Bozuk Pusula / İsmet Bertan / Desenler: Cem anımsatan. Dahası bir de Prenses Nora’yı taşıyan Tunç’un gönül defterine, onu yaşam boyu terk et- Bilge / Günışığı Kitaplığı / 195 s. / 10+ / 2022. “eşi” ama nerede, kimlerdedir, bilinmez. 11 Ağustos 2022 16