Katalog

ISABEL ALLENDE İLE ‘DENİZİN UZUN TAÇYAPRAĞI’ VE MÜLTECİ DÜNYA ÜZERİNE… ‘Hayatım boyunca yerimden edildim. Kaçmak milyonlarca insanın kaderidir!’ Ülkemizde de önemli bir okur tutunabilme mücadelesini kitlesine sahip, dünyaca tanınan -kendi geçmişinden de pay biçip- yazar Isabel Allende, bu yıl 80 duygu dolu satırlarla kaleme yaşına giriyor. Yaşamına onlarca alıyor. Yakın tarihteki Avrupa roman sığdıran yazar hâlâ ve Latin Amerika’daki kırılma yaratıcılığının doruğunda. noktalarının, genç hekim Victor ve piyanist Roser’in oradan oraya Ruhlar Evi’nden bu güne darbeler, sürüklenişindeki etkilerini incelikli göçmenler, politikanın halklara bir şekilde irdeleyen Isabel Allende, yaşattığı acıları derinlikli bir aslında okurlarına kaçmanın ya biçemle işleyen Allende, yayımlanan da yabancı olmanın tüm insanlığın yeni romanı Denizin Uzun Taçyaprağı’nda (Can Yayınları / kaderi olduğunu da anımsatıyor. Çeviren: İnci Kut) da bu temalardan Şili’de hep bir sosyalizm umudu uzak kalamıyor. Faşist General olduğunu gördüğümüz Denizin Franco’nun darbesi sonucu Uzun Taçyaprağı, Nobelli şair İspanya İç Savaşı’ndan Şili’ye, Neruda’ya da bir saygı duruşu Pablo Neruda’nın deyişiyle “uzun niteliğinde. Isabel Allende ile yeni taçyaprağı”na kaçan, Pinochet’in romanı Denizin Uzun Taçyaprağı’nı darbesiyle buradan da savrulan bir konuştuk. Söyleşimizi çeviren Benan avuç insanın yaşama Demir’e teşekkürlerimizle... Kaçmak dünyadaki milyonlarca insanın maz ve topluma yük olan bireyler olarak Denizin Uzun Taçyaprağı’nda da bunlara DENİZ BURAK BAYRAK kaderidir. Yuvalarındaki konforu terk et- uzak kalamadığınızı görüyoruz. görüyor. Ancak bugün insanlar önceki ne- dburakbayrak@gmail.com mek zorunda kalmayanlar için anlaşılması Roman özelinde İspanya İç Savaşı’ndan sillere göre çok daha uzun yaşıyor ve biz, çok zor bir sorun bu. Şili’ye göç etmek zorunda kalan sosyalistle- dünyada hak ettiği yeri alması gereken, “… yabancılar, işte burası, Mülteciler ve göçmenler, sığınma talebin- ri, genel olarak ise göçmenliği yazmak size hızla artan bir yaşlanan nüfusa sahibiz. burası benim vatanım, de bulunduklarında veya yabancı bir ülke- neler hissettiriyor? Mutlu bir yaşlılık için temel kaynakla- burada doğdum ben de yaşam kurmaya çalıştıklarında genellik- İnsanlar farklı sebepler yüzünden yaşa- ve burada yaşıyor düşlerim.” ra, topluma (veya aileye), sevgiye, amaca le büyük bir düşmanlıkla karşı karşıya ka- dıkları yerlerden kaçarlar. Bugün küresel Pablo Neruda / Geri Dönüş ve sağlık hizmetine ihtiyacımız olduğunu lıyorlar. Sınır boylarında da ülkeler tara- bir mülteci krizi var, birçoğu aşırı yoksul- (Navegaciones y Regresos) öğrendim. fından istenmeyen çok sayı- luktan, diğerleri savaştan, çe- telerden, köktendinci politika- da insan var. ‘VICTOR’UN ÖYKÜSÜNÜ YILLARCA ‘BEN HER ZAMAN BİR Oysa o insanların her bi- lardan kaçıyorlar. BELLEĞİMDE TAŞIDIM’ YABANCIYIM!’ Bazı kadınlar ise aile içi şid- rinin bir adı, yüzü, hikâyesi n Ülkemizde yayımlanan yeni romanı- n Kahramanlarınız bir deniz yolculu- detten kaçıyor. var. Bu hikâyeleri duyduğu- nız Denizin Uzun Taçyaprağı için de kut- ğuyla bütün anılarını, aşklarını, dostları- Bundan yola çıkarak bir muz zaman, yanlış koşullara larım. General Franco’nun İspanya’da- nı, yuvalarını arkalarında bırakarak ül- vakıf kurdum. Vakfım, dünya maruz kaldığımızda bizim de ki faşist darbesinden kaçıp Şili’ye sığınan kelerinden ayrılıyorlar. çapında mültecilere yardım bir gün kaçmak zorunda ka- ama burada da bir başka faşist, General labileceğimizi fark edebiliriz. Victor da yaşamının genel bir değer- etmeye çalışan kuruluşlara ve Pinochet’nin zulmüne uğrayan yaşamları lendirmesini yaparken “Benim hayatım mercek altına alıyorsunuz. Romanın çıkış programlara yardım ediyor. Onların acılarına yabancı ‘RUHUM HÂLÂ GENÇ’ bir dizi deniz yolculuğuyla geçti, bu dün- noktasını açar mısınız? n Roman, 1938’den 1975’te Venezüella’da sürgünde yaşıyor- değilim. Belki de bir mülteci yada oradan oraya dolaştım. Derin kök- 1994’e kadar uzanıyor. Bu dum. Orada, 1939 yılında 2 bin 200 İspan- ve göçmen olduğumdan ye- lerim olduğunu bilmeden hep bir yaban- yol mülteciyi Şili’ye götüren Winnipeg ge- süre boyunca dünyanın rinden yurdundan edilen in- cı oldum… Ruhum da denizlerde yolcu- dört yanından önemli po- misinin yolcularından Victor Pey Casados ile sanlar hakkında yazıyorum. luk etti” diyor. tanıştım. İkinci sürgünündeydi. 1973 askerî litik kişilikler sayfalar ara- Bu bana çok tanıdık bir konu. Bütün göçmen kahramanlarınızın ru- darbesinden sonra Şili’den kaçmak zorunda sında karşımıza çıkıyorlar. hunda Isabel Allende’den neler var? Öte yandan gençlikten yaşlılığa uza- kalmıştı. İyi arkadaş olduk. ‘BİR GÜN BİZ DE KAÇMAK Hayatım boyunca yerimden edildim; ön- Victor’un öyküsünü yıllarca belleğimde nan bir nesli de izliyoruz. Ancak yaşlılık ZORUNDA KALABİLİRİZ!’ ce bir yerden bir yere seyahat eden diplomat taşıdım. Ta ki doğru zamanı bulup onu De- duygusunun iddialı bir boyutu da var: n İlk romanınız Ruhlar Evi’nin yayım- kızı olarak, sonra siyasi mülteci olarak… nizin Uzun Taçyaprağı’nda anlatana dek. Özellikle Victor’un ileri yaşına karşın lanışının üzerinden 40 yıl geçti. Bu sü- Şimdi de otuz yılı aşkın süredir yaşadı- tıptaki ısrarı... Yaşlılık sizin için ne ifa- Ne yazık ki Victor ona adanan kitabın tas- reçte onlarca kitap yazdınız. ğım ABD’de bir göçmenim. Ben her za- lağını göremeden, altı gün önce 103 yaşın- de ediyor? Kalbinizdeki ülke Şili’yi ve dönüşüm- man bir yabancıyım, Şili’ye döndüğümde da yaşamını yitirdi. lerini tüm dünyaya duyurmaya çalıştınız. Bu yıl 80 yaşıma gireceğim, ne etkileyici bile yabancı hissediyorum. bir sayı! Yıllara bakıldığında yaşlıyım ama Denizin Uzun Taçyaprağı’nın başkah- Romanlarım, “düzenin büyük şemsiye- MÜLTECİ KRİZİ, AŞIRI ramanları Victor Dalmau, Roser Brugu- ruhum oldukça genç. Neyse ki sağlıklıyım, si” tarafından korunmayan, toplumun ke- YOKSULLUK, SAVAŞ… era ve diğerleri, yakın tarihine odaklan- güçlüyüm ve yaratıcı yanım hâlâ diri. narlarında yaşayan, savunmasız, çoğu za- Gençliğe, güzelliğe, başarıya ve üret- n Romanlarınızda askeri darbeler ve bun- dığınız Şili’ye gelmek için kendi ülkele- man tehlikede olan insanlarla ilgili. Bu ların insanlara etkileri, sürgün edilenler, rinden kaçıyorlar. Sonra başka bir ka- kenliğe değer veren bir kültürde yaşıyo- göçmenler derinlikli öneme sahip temalar. çış... Kaçmak kaderimiz mi? ruz. Kültürümüz yaşlı insanları işe yara- duyguları anlayabiliyorum. >> 4 19 Mayıs 2022