Katalog

JOHN STEINBECK’TEN ‘GAZAP ÜZÜMLERİ’ Yaşamak, değersizliğini bile bile! Steinbeck’in Pulitzer Ödüllü romanı Gazap Üzümleri (İletişim Yayınları / Çeviren: Rasih Güran), Büyük Buhran nedeniyle Oklahoma’nın Sallisaw şehrindeki topraklarını terk eden Joad ailesinin yolculuğuna, doğum ve ölümün çok daha basit, mutlulukların, kederlerin ve anıların biriktiği evleri kaybetmenin ise çok daha anlık olduğu bir zamana tanık ediyor okuyucuları . ne kadar basit olduğunu, çürümeye HAZAL BAYAT terk edilen meyveyle kaç çocuğun açlıktan ölmekten kurtulacağını NE YİYİP NE İÇECEĞİZ? bilirler çünkü. 1930’lar Amerika’sında yaşanan Değeri daha da düşmesin diye üze- toplumsal krizi Steinbeck’in ustalık- rine gaz sıkılan meyvelerin hesabını la anlattığı Pulitzer Ödüllü Gazap sormanın sırası gelmez zira böyle bir Üzümleri’ni okumadan anlamak pek kötülüğe akılları ermez. de olanaklı değil. Onların toprağı işleyerek doy- Oklahoma’da çiftçilik yaparken ma hayali, toprağın başına silah- bankaya borçlanan, kaybettikleri ve lı bekçiler diken toprak sahibinin terk etmeleri istenen toprakları kâbusudur. kime kaybettiklerini anlayamadan Mal sahipleri, “Dünyada hiçbir yaşadıkları ev, traktör altında ezilen şeyi Amerikalıların toprağı sevdiği aileler, “Ne yiyip ne içeceğiz?” kadar sevmeyen” Meksikalılardan sorusuyla iş ihtimalinin peşinde zorla aldıkları verimli Kaliforniya batıya hareket ederler. topraklarını olur da başkasının üstü- Soruları yanıtsız kalır çünkü ne kalır diye işletmezler. sordukları bir insan değil, topraktan beslenen bir devdir. Suç ne onla- HAREKET HALİNDEKİ rı üreticiden göçmene dönüştürende YÜZ BİNLERCE İŞSİZ! ne evden çıkmalarını söyleyenlerde On binlercesi dağıtılan sarı ilan- ne de bankada çalışanlardadır. larda gördükleri iş olanaklarına ka- Yükleyebildikleri kadar eşyayı, nıp batıya doğru hareket eden yüz ticaret adı altında hırsızlık yapan binlerce işsizin açlığı ve aç bıraktık- fırsatçılardan aldıkları araçlara yük- larının üstlerine yükledikleri sorum- leyip batıya, Kaliforniya’ya, meyve luluk, direnmelerine de izin vermez. toplamaya giderler. Saatte 25 cent karşılığında çalışmak Her sayfada daha da içlerine girerek tak bir noktada buluşmalarıdır: Günler Yanlarına alamadıkları eşyaları satmak istemediklerinde başkasının gelip karın yakından tanıdığımız artık ya işe ya da açlığa istediklerinde anlayamadıkları bir siste- tokluğuna çalışacağını bilirler. Joad ailesinin iniş çıkış- yaklaştıracak sayılardan me karşı verdikleri savaşı Sonunda günler iş arayıp bulabilirler- larla, kaybedilenlerle, ha- başka bir anlam ifade kaybedip, tüm mallarını zarara girerek se çalışılacakları saatlere, saatler karın- yallerle süren yolculukla- etmez hiçbirine. satmalarının, dönüp arkaya baksalar da larını doyuracak paraya dönüşür. rı da böyle başlar. Bilme- eşyalardan göremedikleri toprakları bir Ne şakalara gülecek hali kalır insanla- dikleriyse, bu yolculuğun TOPRAK SAHİBİNİN daha göremeyecek, yapılan düğünleri, rın ne ölü doğan bebeğe ağlayacak. hiç bitmeyeceğidir. KÂBUS’U! dansları, söylenen şarkıları, ilk ağlayışla- Çocuklar bile şekere ne hırs ne umut Aile, aile bireylerinin Göçmenler sonunda batı- rı bir daha duyumsayamayacak olmanın ne özlemle bakar; sadece böyle şeylerin birbirinden ayrılmama- ya vardıklarında en büyük önemi yoktur. dünyada varoluşuna şaşarlar. sı için iktidarı eline ge- şaşkınlığı Kaliforniya’nın Gazap Üzümleri’nde, Büyük çiren anaya karşın ya- işlenmeyen topraklarını UMUDA YOLCULUK! Buhran’ın hayli yakın bir tarihte sıradan- vaş yavaş dağılırken di- görünce yaşarlar. Küçü- Portakal bahçelerinin ortasında be- laştırdığı anormalleri, ekonomi terimle- ğer göçmenlerle kurulan cük bir toprak parçasını yaz bir ev, asmanın birinden koparılan riyle duygusuzlaştırılan yokluğu ve sefa- ilişkilerin sağlamlaşma- ekerek doyurabilecekleri koskocaman bir sepet dolusu üzüm ama leti tüm gerçekliğiyle bir ailenin yolcu- sının sebebi “aşağılık çocuklarını düşünür, topla- hepsinden önemlisi bir iş... Halkın luğu üzerinden aktararak ve düzen üzeri- ve hırsız” gibi anlam- yacak ürün bulamamaları- zamanında Kızılderililerden aldıkları ne yeniden düşünmenin bugün de gerekli lar yüklenen Okie takma nın sebebini anlayamazlar. toprakları terk edebilmelerini sağlayan, olduğunu anımsatarak tam bir sanat ese- isimli göçmenlerin or- Ekonominin aslında biraz da sığındıkları bu hayallerdir. rine dönüştürüyor Steinbeck... n ANNABEL ABBS’TEN ‘FRIEDA – GERÇEK LADY CHATTERLEY’İN ROMANI’ Annabel Abbs, Frieda - Gerçek Lady Chatterley’in Romanı’nda, daha anlamlı bir yaşam arayan cesur bir kadının dünyadaki yerini bulma mücadelesini gür bir sesle anlatıyor. . H. Lawrence ile Frieda von meteliksiz ama hırslı genç yazar D. H. Law- açısıyla kaleme aldığı romanı Frieda - Ger- Richthofen’in dokunaklı hikâyesi ve rence ile tanışır. çek Lady Chatterley’in Romanı’nda, daha DLady Chatterley’in Sevgilisi romanı- Fırtınalı ilişkileri pek çok roman karakteri- anlamlı bir yaşam arayan cesur bir kadının nın gerçek esin kaynağı... ne ilham olurken edebiyatın gidişatını sonsu- dünyadaki yerini bulma mücadelesini gür Aristokrat bir Alman baronun kızı Frieda, za dek değiştirecek yaratıcı bir taşkınlığı bir sesle aktarıyor. n İngiliz dili profesörü kocası Ernest Weekley ortaya çıkarır. Ancak görev ve hür irade ve üç çocuğuyla Nottingham’da yaşamakta- ikilemi arasında yaptığı seçimin Frieda için Frieda - Gerçek Lady Chatterley’in dır. Ernest ile olan evliliğine hapsolan korkunç bir bedeli vardır. Romanı / Annabel Abbs / Çeviren: Özlem Frieda, yaratıcı enerjisi ile dikkat çeken, Annabel Abbs, dört karakterin farklı bakış Yüksel / Hep Kitap / 388 s. 8 9 Eylül 2021