Katalog

MERHABA ‘Orta Çağdan Günümüze apağımızda, “Güzel Çağ” olarak da anılan, 1880 ile Fransız Şiiri Antolojisi’ KBirinci Dünya Savaşı’nın patlak verdiği 1914 yılı arasın- Dilimize çevrilen Fransız şairleri daha çok modern dönemlerden seçilirken edebiyatımızı derinden daki zaman dilimine işaret eden La Belle Époque dönemini “po- etkilemiş Fransız şiirini bütünlüklü olarak sunan çalışmalara pek rastlanmamıştır. litik istikrarsızlıkla, krizlerle, Bu bağlamda Yakup Yaşa’nın şiirimizi derinden etkilemiş önemli bir kaynağı aslından dilimize skandallarla dolu, nevrotik, hat- ta histerik, ulusal bir endişe ça- kazandırdığı Orta Çağdan Günümüze Resimli - Açıklamalı Fransız Şiiri Antolojisi ğı” olarak andığı; modernizmin (İkaros Yayınları), bütünlüklü, alanında hazırlanmış en kapsamlı antoloji niteliğinde. çıktığı yıllardaki burjuva ahlakı- na, ikiyüzlülüğüne bir eleştiri ol- manın yanında sanatın ve ede- biyatın, etkileşimin açık olduğu güzel yılların kaybına bir ağıt olarak kaleme aldığı Kırmızı Giysili Adam ile İngiliz yazar Julian Barnes yer alıyor. Ahmet Sait Akçay’ın yazısı… Üçüncü sayfamızda, Yakup Yaşa’nın dilimize kazan- dırdığı Orta Çağdan Günümüze Resimli - Açıklamalı Fransız Şiiri Antolojisi’ni incelediği yazı- sıyla Sinan Bakır yer alıyor. Bedriye Korkankorkmaz, Charles Baudelaire’in ölümsüz Jacqques Prevert Guillaume Appolinaire Arthur Rimbaud Paul Valéry şiirlerinin arka planındaki duy- guların izini sürüyor. izlek, biçim, söz varlığı, ritim, görüntü Valéry’nin değişen ruh hallerini dizele- SİNAN BAKIR Gamze Akdemir, Nedim gibi yönlerden de karşılaştırmaya olanak re dökerken sesin baskın bir öğe olarak Gürsel ile Rilke, Tolstoy, Sartre, veren antoloji bir yandan Fransız şiirin- kurgusal yapıdaki etkisini gösterir. MODERN TÜRK ŞİİRİNDE Nâzım Hikmet gibi ustaların son deki değişmeyi göz önüne sererken, Valéry’nin sanat anlayışından kaynak- FRANSIZ ŞİİRİNİN ETKİSİ! yıllarına ışık tuttuğu kitabı Son diğer yandan bu değişmenin Türk şiirin- lı bu durumu dilimize taşıyan Yaşa, çevir- Fasıl’ı konuşuyor. Modern Türk şiirinin doğuşunda etkisi deki izlerini araştıracak araştırmacılara diği “Peri”, “Dost Orman”, “Deniz Mezar- Hazal Bayat, John yadsınamaz Fransız şiiri üzerine yapılacak da kolaylık sağlıyor. lığı” gibi şiirlerde duygusal atmosferi ses- Steinbeck’in, Büyük Buhran’da çalışmalar, Türk şiirinin kaynaklar mesele- Yakup Yaşa, söz konusu çalışmayı “yüz- lerden oluşan ritmik yapı üzerinden belir- Oklahoma’daki topraklarını terk sini aydınlatmaya katkı sunacaktır. yıllar boyu onlarca şiir akımına yön vermiş, ginleştirir: “Ey sevinçten kudurmuş koca eden Joad ailesinin yolculuğuna Charles Baudelaire’le başlayan modern yüzlerce şaire esin olmuş engin Fransız deniz,/ Panter derisi, ey güneşin merha- tanık ettiği Pulitzer Ödüllü Ga- şiir serüveni Türk edebiyatında etkisini zap Üzümleri’ni merceğe alıyor. şiirinin hafif bir esintisinden ibaret”¹ saysa metsiz/ Oklarıyla kalbura dönen Grek pal- yoğun biçimde simgeci anlayışın temsil- Deniz Burak Bayrak, George da “hafif esintinin” ağırlığı nitelik ve nicelik tosu,/ Ey meydan okuyan yedi başlı Ejder- cileri olan şairlerde (Ahmet Haşim, Yahya Orwell’in 1931-1946 yılları ara- olarak geniş bir alana yayılıyor. ha,/ Alev alev kuyruğunu ısırıp şu sahrada/ Kemal Beyatlı, Necip Fazıl Kısakürek, sında yayımladığı, savaşın şekil- Kükreyen canavar, ey ruhların kâbusu.”² Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi lendirdiği denemelerinden olu- AĞIRLIK 19. VE 20. YÜZYIL Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı vd.) gösterir. şan yapıtı Bir İdam’ı inceliyor. MODERN FRANSIZ ŞİİRİNDE ÖDÜNSÜZ, BÜTÜNLÜKLÜ Garip akımının doğuşunda da rol Zeki Oğuz, eğitimci ve Antolojinin okur yelpazesi geniş tutul- BİR ÇEVİRİ oynayan birincil kaynak Fransız Şiiri, şair Ahmet Üresin ile yeni şiir ki- muş, her zevkten, beğeniden şiirlere yer Jacques Prévert çevirisinde ise söz tabı Şiire Tutunmak’ı konuşuyor. edebiyat ve kültür ortamıdır. verilmiş. Yaşa, çalışmada ortaçağ, varlığı değişir, sözcüğün dizeyle bağı Çağdaş Bayraktar, kum- Dilimize çevrilen Fransız şairleri da- Rönesans, 17. ve 18. yüzyılların Klasik zayıflar, yinelemeler anlamı tek boyutlu pas davalarda hedef olan Ami- ha çok modern dönemlerden seçilirken Fransız şiirinin önemli şair ve metinleri- olarak somut bir zemine taşır. ral Cem Gürdeniz’in eşi Rengin edebiyatımızı derinden etkilemiş Fransız ne geniş biçimde yer vermesine karşın Şiirin dili yeni bir dil sistemi öneren bir Gürdeniz ile yaşanan zor süreç- şiirini bütünlüklü olarak sunan çalışmala- ağırlıklı olarak 19. ve 20. yüzyıl modern üst dil değil, bizzat günlük yaşamın leri ilk elden gözler önüne serdi- ra bu nedenle pek rastlanmamıştır. Fransız şiiri üzerinde durmuş. akışında rastlanan, konuşulan dildir: ği kitabı Mutabıkız’ı konuşuyor. Bu bağlamda çevirmen Yakup Söz konusu iki yüzyıl, Batı etkisindeki “Ah! Hatırlamanı ne çok isterdim,/ Yazgülü Aldoğan, Rengin Yaşa’nın hazırladığı ve kendi alanında Türk şiirini de yakından ilgilendirir. Âşık olduğumuz o güzel günleri,/ Ha- Gürdeniz’in Mutabıkız kitabını hazırlanan en kapsamlı antoloji niteliğin- Antolojide birçok şairin sanat anlayışı- yat bir başka güzeldi o zamanlar,/ O za- “bir aşk ve direniş öyküsü” ola- deki Orta Çağdan Günümüze Resimli - nı yansıtacak yeterli sayıda örneklere yer manlar güneş daha bir parlaktı./ Kürek- rak merceğe alıyor. Açıklamalı Fransız Şiiri Antolojisi’ni Damla Karakuş, Javier Castillo veriyor Yakup Yaşa. le toplanırdı düşen yapraklar;/ Görüyor- (İkaros Yayınları), benzerlerinden ayıran ile ilk romanı Aklımızı Yitirdiğimiz Örneğin Jacques Prévert’den 21, sun, unutmadım hâlâ…/ Kürekle topla- 3 salt kapsadığı geniş dönemler değil. Gün’ü, yazarlık serüvenini ve Baudelaire’den 20, Apollinaire’dan 18, nırdı düşen yapraklar” İspanyol edebiyatını konuşuyor. Verlaine’dan 14, Rimbaud’dan 12 şiir çe- Orta Çağdan Günümüze Resimli-Açık- Engin Ünsal, Kemal Anadol’un 90 ŞAİR VE 400 ŞİİR! virmiş. Antolojide kendine yer bulan bir- lamalı Fransız Şiiri Antolojisi, çeviri ala- romanı Son Durak’ı inceliyor. 90 şair ve 400 şiiri kapsayan bu antoloji, çok şair için de yakın sayılara ulaşılabilir. nında önemli bir boşluğu dolduracak Efdal Sevinçli, Siren Bora’nın, ortaçağdan günümüze Fransız şiirinin uğ- Buna karşılık Tristan Corbiére, bütünlüklü bir yapıt. Birinci Juderia - İzmir’in Eski radığı durakları somut bir zemine taşırken Lautréamont, Max Jacop gibi Garip ve Yahudi Mahallesi’ni inceliyor. her şairin yaşamı ve edebi kişiliğine dö- İkinci Yeni hareketlerinde karşılık bulmuş ¹ Yakup Yaşa / Orta Çağdan Murat Beşer, Cem Selcen’in nük önemli değerlendirmeler de içeriyor. şairlerden sadece birer metne yer veril- Günümüze Resimli - Açıklamalı Fransız distopik polisiyesi Keskin Dipnotlarda şiirlerle ilgili önemli ayrıntı- mesi de gözden kaçmamalı. Şiiri Antolojisi / İkaros Yay. / 2020 / s. 7. Nişancı’yı değerlendiriyor. lara da yer veren Yaşa, çalışmayı estetik Yakup Yaşa, çevirinin disiplinlerarası bir ² Paul Valéry / Deniz Mezarlığı / Çev. Y. Bekir Yurdakul, Sibel K. ve akademik bir zemine taşıyor. mesele olduğunun farkında olarak türe Yakup Yaşa / a.g.e. / s. 438. Türker’in ilk gençlik romanı 3 Ortaçağdan günümüze Fransız şiirin- birden çok olasılık üzerinden yaklaşıyor. Jacques Prévert / Gazeller / Çev. Kış Güneşi’ni merceğe alıyor. deki değişmeyi imge, imgelem, imaj, Örneğin Wagner müziğinden etkilenen Yakup Yaşa / s. 515. Vitrindekiler, Güncel ve Musta- fa Başaran’ın hazırladığı Bulma- ca köşelerimiz düşün serüvenine l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Aykut Küçükkaya davet etmeyi sürdürüyor. l Editör: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş - Serhan Eren l Sorumlu Müdür: Olcay Büyüktaş Akça l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel İyi okumalar... Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Editörden... Koordinatörü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: [email protected] [email protected] l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: KITAP 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. twitter: www.twitter.com/CumKitap