Katalog

JULIA KRISTEVA’DAN ‘SIMON DE BEAUVOIR ARAMIZDA’ ‘Özgür kadın doğmak üzeredir!’ Simone de Beauvoir, ünlü sözü “Kadın doğulmaz, kadın olunur”un anlamını şöyle açıklar: “Kadın olmak doğal bir veri değildir, tarihin sonucudur. Kadını kendi başına tanımlayan biyolojik ya da psikolojik bir kader yoktur. Kadın öncelikle medeniyet tarihinin bir ürünüdür. Daha sonra ise birey olarak her bir kadının kendi kişisel tarihi, yaşamı ve özellikle de çocukluk öyküsü onu tanımlar.” Bu sözünü sonraki kuşaklar “Kadın doğulur ama ben kadın olurum” şeklinde dile getirecektirler. Beauvoir’ın İkinci Cins’te söylediği “Özgür kadın doğmak üzeredir” sözüne atfen “O şimdi doğmak üzere” diyen Kristeva, Simone de Beauvoir Aramızda’da (Sel Yayınları-Kadın Kitaplığı dizisi), kendi kuşağından bazı kadınların gerçekleştirdiği şeylere bakıldığında bunun, önceki kuşağın kadınlarıyla, keza bu mesajın henüz ulaşmadığı, gelişmekte olan ülkelerde olup bitenlerle karşılaştırılamayacak düzeyde olduğunu söylüyor. kız çocuklarının eğitim görmesini ÖZGÜ BERKSOY isteyen ve Taliban’ın suikast girişi- minden şans eseri kurtulan ve yine ÇEVİRMENİN YOLCULUĞU bu ödülü alan Malala’nın öyküleri Julia Kristeva’nın, Simone de Be- ve mücadeleleri de birer başlık al- auvoir Aramızda (Sel Yayınları-Ka- tında inceleniyor. dın Kitaplığı dizisi) kitabının çevi- risine başlarken Beauvoir’nın ve ÇİN’DEN AFGANİSTAN’A Kristeva’nın Türkçede çıkmış kitapla- rına göz attım. Sonra kitabı okuyarak KADIN MÜCADELELERİ kendime bir terminoloji hazırladım. “Yeni Bir Totalitarizm” başlı- Sanırım çeviri 4-5 ayımı aldı. O ğıyla Kristeva günümüz dünyasına süreçte kendimle ilgili bir sürü yeni bakıyor ve kadınların eşitlik hak- şey keşfettiğimi hatırlıyorum. kı kabul edilmiş ve saygı görüyor Beauvoir ile lise yıllarında Genç olmanın uzağındadır diyerek ka- Kızlık Çağı isimli kitabı aracılığıyla dın sünnetini, yoksul ülkelerde eği- tanışmıştım. Kristeva ile ise bundan tim ve kültüre erişimin hâlâ kısıtlı on yıl kadar önce… olmasını, doğum kontrol ve kürtaj Julia Kristeva, 24 Haziran hakkının genelleşmemesini, Çin’de 1941’de, Bulgaristan’da doğan ve ve Hindistan’da dişi ceninin alın- çalışmalarını Paris’te yürüten bir masını ve bebek katliamlarını, kız edebiyat teorisyeni, yazar ve filo- çocuklarının zorla ve erken yaşta zoftur. Dilbilim, göstergebilim ve evlendirilmelerinin artmasını mer- psikanaliz üzerine yazıları post- “Önceleri, tarih kadın olmaksızın ya- KRISTEVA’YI KIŞKIRTAN cek altına alıyor. yapısalcı teorinin gelişmesinde belirle- pılır ve yazılırdı. Sonraları, her türden KURUCU DEVRİM! “Elsa Cayat / Özgür Bir Kadın” ya- yici bir konuma sahiptir ve yapılan tar- yasadışılık ve köktencilik kadınların Bu kitapta derlenmiş olan metinler zısında ise Ocak 2015’te, Fransa’daki tışmaları derinden etkilemiştir. bedensel bütünlüklerini, eşitlik, Kristeva’nın deyişiyle, ne bu filozofun Charlie Hebdo katliamı kurbanları ara- Türkçeye çevrilmiş eserleri Bizans’ta eğitim ve özgürlük haklarını reddede- karmaşık eserlerinin kapsamlı bir ince- sında yer alan Yahudi kökenli psikana- Cinayet, Korkunun Güçleri, Kadınla- rek üzerlerindeki baskıyı sürdürdüğün- lemesi ne de varoluşçu akımın bağrın- listi anmayı unutmadığını gösteriyor. rın Zamanı, Yabancı için Tokkato ve de, hayatları pahasına da olsa bütün daki yerinin bir değerlendirmesidir. Füg, Ruhun Yeni Hastalıkları ve Hayat, Kristeva, Beauvoir’nın İkinci Cins’te hakları elde etmenin faal savaşçısı ve Keza, bu çalışma duygusal bir âşık port- Delilik, Kelimeler başlığı altında Han- siyasal alanın önemli failleri durumun- resi çizmediği gibi, onun feminizminin ve söylediği “Özgür kadın doğmak üzere- nah Arendt (1906-1975), Melanie Klein daki kadınlar olmaksızın tarih de ola- başarılarının bilançosu da değildir. dir” sözüyle ilgili olarak “O zamandan (1882-1960) ve Colette’e (1873-1954) maz hale geldi.” Onun sadık takipçisi olmuş ya da bu yana özgür kadın doğmuş mudur?” adadığı Kadın Dehası adlı üçlemesidir. Julia Kristeva bu kitapta, Fransız ya- farklı düşünen öğrenci ve uzmanların sorusuna, “O şimdi doğmak üzere” di- zar ve filozofun en önemli eseri sayı- kaleminden çıkma bu tür sentezleyici ye yanıt vererek, kendi kuşağından bazı SIMON DE BEAUVOIR’NIN labilecek İkinci Cins üzerinde özellik- derlemeler hiç de az değildir. kadınların gerçekleştirdiği şeylere ba- ANTROPOLOJİK DEVRİMİ! le durmanın yanı sıra Konuk Kız, Bir Burada, nüansları ve güncelliğiyle bi- kıldığında, bunun, önceki kuşağın ka- Kristeva, Simone de Beauvoir Genç Kızın Anıları, Sartre’a Mektuplar, zi sorgulamaya ve şaşırtmaya devam dınlarıyla, keza bu mesajın henüz ulaş- Aramızda’da “Rıza göstermeyi kabul- Mandarinler, Yıkılmış Kadın, Veda eden kurucu bir deneyimin, Kristeva’yı madığı, gelişmekte olan ülkelerde olup lenmeyen bu özgür ruhlu isyankâr Töreni, Başkalarının Kanı, Hesap Ta- kışkırtmasının sonucu olarak ortaya çı- bitenlerle karşılaştırılamayacak düzey- kadın, aşkta ve yazıda riskler almak su- mam ve Sade’ı Yakmalı mı? isimli ki- kan birtakım kişisel yazılar ile hayranlık de olduğunu söylüyor. retiyle, kendisini önceleyen ve çevrele- taplarını inceler. dolu veya eleştirel yorumlar bulunur. Dönemine damgasını vuran Simon de yen kadınların dağınık ve bastırılamaz Ve rüyalarından, aşklarından, kaçan Kitapta Julia Kristeva ile yapılmış bir Beauvoir’nın düşüncesinin günümüzde özgürlük hareketlerini toparlayıp bir ve kaçırılan anneliğinden, eşcinsel eği- röportaj da yer alıyor. Ayrıca 2008’de her zamankinden daha güncel olduğunu araya getirdi; sonunda ete kemiğe bü- limlerinden, uzun yürüyüşlerinden ve Kristeva’nın önerisiyle verilmeye baş- söyleyen Julia Kristeva herkesi onun ründürmeyi başardığı bu antropolojik hem yaşamıyla hem de eserleriyle ber- lanan Simone de Beauvoir Ödülü’nü raklaştırdığı antropolojik devrimden eserlerini tekrar okumaya ve özgül de- devrimi berraklaştırabildi, radikalleşti- alan iki Çinli kadınla Pakistan’da, sade- rebildi ve üstlenebildi” der ve ekler: hayranlıkla ve eleştirellikle söz eder. ce okula gitmeyi ve yaşadığı bölgedeki neyimini sorgulamaya davet ediyor. n 2 Eylül 2021 11