Katalog

KURT VONNEGUT ÜÇ KİTABIYLA YENİDEN ARAMIZDA! Vonnegut’tan j asırlık mesa : ‘Kör cahil optimistleri lider konumuna getirmekten vazgeçin!’ Savaş karşıtı yazar Kurt Vonnegut’u, savaşlar dünya halklarını bugün de kasıp kavururken, “yeniden okumak” istemez misiniz? Nazilerin Dresden’de esir aldığı yazar, sağ kalmayı başardığı İkinci Dünya Savaşı cehenneminin anılarını yıllarca aklında tutup sonunda nasıl romanlaştırdı? Vonnegut, yıllar boyu çevre kirliliği, robotlaşma ve hatta “kullanışlı din” elinde yok olmaya sürüklenen dünyayı kalemiyle işaretlerken bugünleri mi görmüştü? Kendisinin de kabul ettiği nitelemeyle, “bilimkurgu yazarı” Kurt Vonnegut, Can Yayınları tarafından üç yetkin çeviriyle yayımlanan üç romanı ile yeniden aramızda: Mezbaha Beş (Çev. Hamdi Koç), Kedi Beşiği (Çev. Cem Akaş), Şampiyonların Kahvaltısı (Çev. Mahir Ünsal Eriş). daşım Bernard V. O’Hare’le NURSUN EREL 1967’de tekrar döndüm, bir tak- bennursunerel.blogspot.com siciyle arkadaş olduk, bizi savaş esiriyken geceleri kapa- tıldığımız mezbahaya götürdü... ‘MEZBAHA BEŞ’ Ohio’nun Dayton ilçesine çok benziyordu, Dayton’dan “Orada savaş vardı. Orada daha fazla açık alanı vardı. Ton- insanlar ölüyordu. Oluyor işte.” larca insan kemiği toz olup top- rağa karışmış olmalı...” kinci Dünya Savaşı bütün dehşetiyle hüküm sürer- CESETLER, GÜLLER ken 106. Tümen’de Ame- VE HARDAL GAZI! rikan piyadesi olarak gö- Mezbaha Beş’te, savaşın bitişi İ rev yapan savaş karşıtı ya- şöyle dile getiriliyor: zar Kurt Vonnegut, 19 yaşında “Ara ara çalışan yüzlerce ceset Almanlara esir düşüp Dresden madeni vardı. İlk başta kötü kok- felaketini yaşamış. muyorlardı, balmumu müzeleriydi- Yazar, “Mezbaha Beş” di- ler. Ama sonra cesetler çürüdü ve ye adlandırılan bir et deposunda sıvılaştı ve ortalık güller ve hardal gizlenerek sağ kalışının öykü- gazı gibi kokmaya başladı... sünden yola çıkarak oluşturmuş edenlerle ortaya bir roman ortaya çıka- Amerikalıda bir kiloya yakın elmas, Bir noktada bahar mevsimi aynı isimli romanını. rabileceğinden emin olamamış. Belki bu geldi. Ceset madenleri kapatıldı. Bütün zümrüt, yakut filan vardı. Bunları Dres- Mezbaha Beş’te insan çoğu kez askerler Ruslarla dövüşmek için gittiler. den mahzenlerindeki ölülerden topla- yüzden, “olayları birlikte yaşadığı fark- okuduklarına inanamıyor. Bunun nede- Dış mahallelerde kadınlar ve çocuklar mıştı. Oluyor işte... lı bir göz”e de başvurmak istemiş ni, anlatılanların “inandırıcı olmama- tüfek siperleri kazıyorlardı. Çıktıkları geyik avında bir arkada- Mezbaha Beş’in ilk bölümünde, sı” değil, yazarın bu romanda kullandı- Billy’yle grubunun geri kalanı dış ma- şı tarafından vurularak öldürülmüştü. Dresden’de kader birliği yaptığı arka- ğı farklı dil. hallelerdeki ahıra kapatıldılar. Sonra, bir Oluyor işte... Adamı çölde karınca daşlarını arayıp buluşunu anlatıyor: Sayfaları çevirirken Dresden’i yer- sabah uyandıklarında kapının kilidinin tepesinin üstünde kazığa bağlarsın “...Eski savaş arkadaşım Bernard V. le bir eden cehennem ateşini hem yüre- açılmış olduğunu gördüler. Avrupa’daki göz kapaklarını da kesersin ki ölene ka- O’Hare’e telefon ettikten birkaç ğinizde hissediyor hem de “Acaba bun- İkinci Dünya Savaşı bitmişti. Billy ve öte- dar güneşe bakmaya mecbur kalsın. hafta sonra gerçekten de onu görmeye lar gerçekten yaşanmış mıydı” soruları- kiler gölgeli sokağa çıktılar.” Oluyor işte... gittim. 1964 senesi falan olmalı, duvar- nı aklınızdan geçiriyorsunuz. Orada savaş vardı. Orada insanlar ları ahşap kaplı bir odada ateşin karşı- ‘KEDİ BEŞİĞİ’ ölüyordu. Oluyor işte...” sında iki deri koltuk hayal ettim şöyle, ‘OLUYOR İŞTE! iki eski askerin oturup, içki içip sohbet Vonnegut en inanılmaz olayları art ar- “Kullanışlı bir dinin yalanlar üzerine DRESDEN CEHENNEMİ edebilecekleri...” da sıralarken sözlerini “oluyor işte” di- inşa edilebileceğini anlayamayan biri VE ARKADAŞLAR! İki arkadaş, yıllar sonra Dresden’e ye bağlıyor, adeta “savaş halini” ola- bu kitabı da anlayamaz.” tekrar gidiyorlar. Savaşın dehşeti, belki ğanlaştırıyor, aleladeleştiriyor: Vonnegut, içinde yaşadığı ve sağ kal- “...Annesi Dresden yangın fırtınasın- mayı başardığı Dresden cehennemi- bu sayede tam olarak ortaya çıkıyor: Kurt Vonnegut, romanlarında bir yan- da kavrulup gitmişti. Oluyor işte... ni hep yazmak istemiş ama aklında yer “...Dresden’e, eski bir silah arka- dan fantastik dünyalara kapı açarak >> 10 10 Haziran 2021