Katalog

DR. HALİL DOĞRU’DAN ‘ONURLULAR, ALÇAKLAR VE HİLEKÂRLAR - SPINOZA, MATRİKS VE İKİNCİ TÜR DÜŞÜNCE DEVRİMİ’ Spinoza ile onurlu hayat rehberi Avukat ve yazar Dr. Halil Doğru’nun kaleme aldığı Onurlular, Alçaklar ve Hilekârlar - Spinoza, Matriks ve İkinci Tür Düşünce Devrimi (Hayykitap), bilinçli olarak çarpıtılan, sansürlenen ve bilim değildir denilerek değersizleştirilmeye çalışılan felsefeyi ve başta Amerikan tarihi olmak üzere uygarlık tarihini masaya yatırıyor. İnsanlığın 20. yüzyıl boyunca toplumdan uzak tutulmuş Spinoza’nın öğretisi ile zihinsel esaretten kurtulabileceğini ve yeni bir yaşam kurabileceğini müjdeliyor… değil birbiri ile uyuşması mümkün ol- NALAN YILDIRIM mayan iki ayrı Aydınlanma hareketi ya- şanmıştır ve bu tarihsel gerçeğin yok n Kitabınızın Onurlular, Alçaklar ve farz edilmesi ve aydınlanmanın tek bir Hilekârlar - Spinoza, Matriks ve İkinci hareket gibi görülmesi bütün beşeri bi- Tür Düşünce Devrimi (Hayykitap / 480 limlerde büyük bir kafa karışıklığı ya- s.) adından hareketle soralım: Kim bu ratmaktadır. onurlular, alçaklar ve hilekârlar? Söylediğiniz gibi bu hareketlerden Öncelikle şunu söyleyeyim: “Onur- birincisi Descartes’ın fikirlerinin öncü- lular ve Alçaklar” Spinoza’nın yarattığı lüğünü yaptığı ana akım veya seçkinci birer felsefi kavramdır. Spinoza’ya göre aydınlanma ve ikincisi Spinoza’nın fi- her şey gibi insan ve insan toplumu da kirlerinin öncülüğünü yaptığı demokra- bir oluşum süreci içindedir: tik veya radikal aydınlanmadır. İnsan ve toplum uygar doğmaz, an- cak göstereceği çaba sonucunda uygar ‘DESCARTES MADDENİN, olabilir. İnsan tabiat ortamında tek ba- SPINOZA RUHUN VE şına ihtiyaçlarını ve güvenliğini tam DÜŞÜNCENİN olarak sağlayabilecek yeterli donanıma AYDINLANMASIDIR!’ sahip olmadığı, başka insanlarla yar- Descartes sadece maddenin bilimi ve dımlaşmaya ve işbirliğine muhtaç oldu- aydınlanmasıdır. Spinoza ise hem mad- ğundan toplumsallaşmayı seçmiştir. denin hem de ruhun yani insan düşün- Bu yüzden toplumsallaşmanın ilke- cesinin bilimi ve aydınlanmasıdır. si karşılıklı yardımlaşmadır, işbirliğidir. Descartes insanın insan ruhunu anla- Marks’ın Kapital’de yazmasına kar- ‘SPINOZA’NIN GERÇEĞİ VE Artık insan, insanın kurdu değil, tanrısı yamayacağını savunmuş ve insanın ada- MATRİKSTEN ÇIKIŞ! şın 150 yıldır atlanan bir haber vereyim: olmaktadır. Ama bu bir süreçtir… let ve mutluluğu ile ilgili sorunlarla ilgi- n Kitabın alt başlığı da ilham verici: Sermayedarların komutan olduğu kapita- İşte tam bu noktada büyük bir sorun lenmemiş, bunları kiliseye ve dine ha- Spinoza, Matriks ve ikinci tür düşün- lizm daha 1860’larda sona ermiştir. Üre- ortaya çıkmıştır. İnsan karşılıklı yardım- vale etmiştir. tim araçlarının mülkiyeti çok ortaklı bor- ce devrimi… laşma ve işbirliği için toplumsallaşmıştır Spinoza ise insanın maddeyi kavraya- sa şirketleri yoluyla toplumsallaşmıştır. Oxford Sözlüğü matriksi, “içinde bir ama uzun süre yaşadığı tabiat ortamında- bileceği gibi ruhu da kavrayabileceğini şeylerin geliştiği veya büyüdüğü bir sis- Dünya yaklaşık 150 yıldır topluma ait ki tüm alışkanlıklarını ve huylarını da is- savunmuş ve Newton’un maddeye iliş- temi oluşturan koşullar kümesi” ola- varlıkların küçük bir azınlık grup tarafın- ter istemez toplumsal yaşama taşımıştır. kin evrensel yasaları keşfettiği gibi in- rak tanımlamaktadır. Bu anlamda evet, dan sadece kendi çıkarları için kullanıl- Toplumsal yaşam herkesin akıl ile or- sanın düşüncesine ilişkin evrensel yasa- dığı aristokratik bir rejim yaşamaktadır. yaklaşık 100 yıldır koşullar kümesini, tak yarara uygun davranmasını gerekti- ları keşfetmiştir. doğanın veya insanları korumakla yü- Bu rejimin yerine gelmesi gereken, rir ama insan çoğunlukla kıskançlık ve kümlü devletlerin tam olarak belirleye- topluma ait varlıkların yasa ve aklın ge- nefret gibi duygularla hareket eder, bu ‘İNSANI BİLİM KURTARACAK!’ mediği bir matriks içinde yaşıyoruz. reği toplumun ortak yararına kullanıl- yüzden birbiri ile çatışır. Buna göre bir asma köprünün veya n Spinoza bizi nasıl kurtarır? dığı herkesin yasa ile akla ve toplumun İşte uygarlığın huzursuzluğunun se- gökdelenin yıkılmaması için yapımında Matrix filmine gönderme yaparsak ortak yararına uygun hareket etmeye bebi budur. Çözümü ise herkesi akla uyulması gereken bilimsel yasalar ol- Spinoza, gerçeğin ne olduğunu, insanlı- mecbur olduğu demokratik bir rejimdir. uygun davranmaya mecbur edecek bir duğu gibi, insanın mutluluk, güvenlik ğın bu matrikse nasıl girdiğini, buradan devlet düzenini kurulmasıdır. ve barış içinde bir arada yaşayacağı bir Spinoza bunları Descartes’in bilimin nasıl çıkabileceğini ve uygarlığın nasıl ‘AYDINLANMA, TEK BİR toplumun inşa edilmesinde de uyulması HAREKET DEĞİLDİR!’ önünü açtığı, fiziğin teknolojikleştiği bir huzura kavuşabileceğini gösteren kır- gereken bilimsel yasalar vardır. mızı renkli hapı sunuyor bize. Tabii her n Aydınlanma düşüncesini nasıl in- zamanda söylemektedir. Spinoza gibi na- Öyleyse Atatürk “Hayatta en hakiki şey bize kalmış. celiyorsunuz? Descartes ve Spino- zik bir insanın böylesine sert bir ifadeyi mürşit ilimdir” dediğinde yol gösterici kavramlaştırmasını nedeni kanımca gü- za üzerinden açıklıyorsunuz ve belli ki olan sadece Descartes’in yolunu açtığı nümüzdeki felaketi sezmiş ve insanlığı ‘KAPİTALİZM, DAHA Spinoza’nın felsefesini kurtarıcı ola- maddeye dair fen bilimleri değil 1860’LARDA SONA ERMİŞTİR!’ rak görüyorsunuz. İkisi arasındaki ay- bu şekilde uyarmak istemiş olmasıdır. aynı zamanda Spinoza’nın yolunu açtı- Hilekârlar ise 20. yüzyılda insanları, n Tarihi bu kez kapitalizm, tüketim rımı nasıl anlatırsınız? ğı insan ruhunun işleyişine dair evren- zihinlerini manipüle ederek alçakları is- toplumu, anlam ve hakikat kaybı üze- Tarihsel olarak, bizlere okullarda öğ- sel yasalardır. tediği şekilde hareket etmeye yönlendi- rinden okuyorsunuz. Kapitalizm bite- retildiği veya felsefe kitaplarının ço- Ve biliyoruz ki bilimden başka insanı renler için kullandığım bir kavram oldu. cek mi? Yerine ne gelecek bitecekse? ğunda yazdığı gibi tek bir Aydınlanma kurtaracak başka bir araç yoktur!. n 14 9 Aralık 2021