Katalog

AHMET EMİN YALMAN’IN BASIN TARİHİ ÇALIŞMASI OKURLARA Basının bu topraklardaki yolculuğu Ahmet Emin Yalman’ın kitabı “Modern Türkiye’nin Gelişim Sürecinde Basın”, bu alanda yazılmış ilk doktora tezlerinden biri olmasının yanı sıra basın kaynaklarımızla ilgili derli toplu bir külliyat sunuyor. Kitap; Osmanlı tarihi, toplumu, basını ve aydınıyla ilgili bilgi verirken Osmanlı gazeteciliğini Türk modernleşmesi merceğinden bakarak ele alıyor. ELIF AKTAN Ahmet Emin Yalman ismi pek çok kişiye tanıdık gele cektir. Öncelikle ba B asın tarihi üzerine yapılan çalışmaların sayısı epey kısıtlı. Dolayısıyla konu üzerine okuma yapmak isteyenlerin başvuracağı kaynaklar sın tarihimizin önemli simalarından. 1917’de yayın hayatına başlayan Vakit, Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Vatan, 1936’da ise Zekeriya Sertel’le birlikte Tan gazetesini çıkardı. 1940’ta tekrar Vatan gazetesini çıkarmaya başladı. Hür Vatan deyim yerindeyse altın son durağıydı ve 1960’ta başlayan bu değerinde. Böyle bir kaynak kıtlığında macera kısa sürerek bir yılın ardından yayımlanan Ahmet Emin Yalman’ın çalış sonlandı. Küçük bir detay daha: Yalman’ı, ması Modern Türkiye’nin Gelişim Süre çok da uzun sayılmayacak bir zaman önce cinde Basın 18311913; meseleyi Osmanlı’nın son dönemlerinden Cumhuriyet’in kuruluş arifesine kadar getiren bir çalışma olarak dikkat çekiyor. Okur, meselenin bu coğrafyadaki başlangı cına kadar götürüp basın tarihinin temellerinin atıldığı zamanların dün yasında bir yolculuğa çıkarıyor. Bu kitap da günün ürünü, yani yeni yazılmış değil. Yazarının, araş tırdığı dönemlerin bir kısmını bizzat yaşaması da kitaba “birinci elden tanıklıkların anlatıldığı” bir metin olma özelliğini yüklüyor. Ahmet Emin Yalman, toplumsal anlamda yaşanan değişimin her yönüyle yansıdığı gazetelerin coğrafyadaki macerasını anlatıyor. tekrar gündeme gelen Hüseyin Üzmez’in 1952’deki ağır yaralama olayından da hatırlayan olacaktır. Üzmez’in yaralayıp yirmi yıl ceza aldığı kişi Ahmet Emin Yalman’dır. TOPLUM VE BASIN Yalman’ın kitabı Modern Türkiye’nin Gelişim Sürecinde Basın’ın hikâyesi de ilgi çekici. 1831’de Takvimi Vakayi’nin çıkışından 1913’e kadarki dönemi içeren ve Ahmet Emin Yalman’ın doktora tezi olarak Columbia Üniversitesi’ne sunduğu çalışma, kabul edilerek ilkin 1914’te yayımlanır. Dolayısıyla İngilizce yazılmıştır. Kitabın Birgen Keşoğlu’nun çevirisiyle okur karşısına çıkması bundan. Konusu dikkate alındığında, Osmanlı basın tarihini ele alan ilk doktora çalışması olma özelliğini de taşıyor kitap fakat sadece basın tarihi perspektifinde ilerlemiyor. Yalman konuyu, dönemin yaşayışını da işin içine alarak dallandırıyor. Dönemin yaşayışı yanında, siyasi kırılmaların ve kararların basına yansımalarını da ele alan yazar, “Modern Türkiye” kavramının içini dolduracak her şeyle temas hâlinde kalmaya özen gösteriyor. Bunun birkaç nedeni var. En önemlisi; “modern” kavramının içinde nitelikli bir alan kaplayan “haber alma özgürlüğü” gibi insan haklarını içeren yeni bir yola girildiğini anlatma çabası. Bu bağlamda köken itibariyle Fransız Devrimi’ne kadar uzanılıyor kitabın sayfaları arasında. Çünkü toplumları, rejimleri dönüştüren Fransız Devrimi’ni takip eden yüzyıllık süreçte Osmanlı Devleti de derinden etkilendi. Devlet yapılanması, yeni fikirlerle reform sürecine girerken basın da “haber alma özgürlüğü” kapsamında günün şartlarında can bulmaya başladı. Böylelikle Osmanlı şehirlerinde gazetelerin dolaşmaya başlayıp, etkin olduğunu görürüz. Ahmet Emin Yalman da toplumsal anlamda yaşanan değişimin her yönüyle yansıdığı gazetelerin coğrafyadaki macerasını anlatıyor işte. Kitap bununla birlikte, basın tarihimizin başlangıcına dair önemli belge ve nüvelerin de ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu yönüyle konu üzerine araştırma yapmak isteyenlere nitekli bir katkı sağlıyor. Diğer yandan ise her meraklıya ses verecek türden bir kitap Modern Türkiye’nin Gelişim Sürecinde Basın. Türkiyede basının gelişim sürecine ve geliştiği ortama doğru bir yolculuk yapmak isteyen herkesi sayfaları arasına bekliyor. n Modern Türkiye‘nin Gelişim Sürecinde Basın (18311913) / Ahmet Emin Yalman / Çeviren: Birgen Keşoğlu/ Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 146 s. ‘Ne Kavgam Bitti Ne Sevdam’ A ysel Gürel, Türk popüler müziğine damgasını vuran çok önemli bir söz yazarı. “Firuze”, “Sen Ağlama”, “Ünzile” gibi 80’lerin en popüler parçalarında hep onun imzası var. Müziği bir yana, şarkı sözlerinde de büyük bir şiirsel yük var. Veysel Öztürk’ün Sabahattin Eyüboğlu Deneme Yarışması’nda, 2005 yılı Birincilik Ödülü’ne değer görülen ve Aysel Gürel’in “Ne Kavgam Bitti Ne Sevdam” adını taşıyan kitabında da yer alan yazısını sunuyoruz. Ataol Behramoğlu da Gürel’in şiirlerini Sappho ile paralellikler kurarak değerlendiriyor. Haldun Taner Öykü Ödülü sahibi Neslihan Önderoğlu’nun yeni romanı “Yeryüzü Yorgunları”nda aşkı, şiddeti, evlilik kurumunu ve doğadan kopuşu sorguluyor, insanın kadim dertlerini yaşayanların yorgun düşen ruhlarını anlatıyor. Eray Ak bakıyor kitaba. Arthur C. Danto, kiminin bir bozguncu kiminin ise bir dâhi olarak adlandırdığı Andy Warhol’un biyografisini kaleme alırken onun estetik anlayışını da inceliyor. Danto’ya göre akademik sanat felsefesinin açıklamada yetersiz kaldığı işleriyle Warhol, söz konusu disiplinin kendisini güncellemesini sağlamıştı. Ali Bulunmaz değerlendirdi. Hasan Gürkan’ın “Belki Bir Elvedanın Başlangıcındayız” adlı kitabı, yoğun bir şiirsellikle yazılmış metinlerden oluşuyor. Erotik yanı ağır basan ve tenselliği kutsayan bu aşk kitabı, aynı zamanda sarsıcı bir ‘aşknâme’. Fonda ‘göçmenlik’, sürgün yıllarının kentleri ve gurbetin ayrılmaz parçası yalnızlık var. İsmail Uyaroğlu yazdı. Bol kitaplı günler... KITAP İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç l Genel Yayın Yönetmeni: Murat Sabuncu lYayın Yönetmeni: Turhan Günay l Editörler: Ali Bulunmaz, Eray Ak l Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı l Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Faruk Eren l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam Direktörü: Deniz Tufan l Reklam Müdürü: Ayla Atamer l Tel: 0 (212) 343 72 74 l Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. l 329 Mart 2018 [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap