Katalog

SELAHATTİN NEHİR’DEN “KALEMKÂR” rengDiünşdeülbkier yolculuk Selahattin Nehir’in yeni romanı “Kalemkâr”, okudukça yeni bir kapıdan, başka bir düş ülkeden geçme vaadini gizli tutan onlarca imgelem yaratan taze, ılık bir sonbahar kesiği gibi… ayşe sağlam Ö dünç yaşamların kimseye emanet edilemeyen sırları gibi açılan bir hayalin peşinden gitmek... Tam da sonbaharın renk alacası içinde, adı daha önce hiç konmamış renklerin arasında elinizden tutan bir dostun izinden gider gibi... Yarı uykulu, biraz vazgeçmiş zamanların hemen ardından düşen bir kitaptı bunları hissettiren. İçinde kelimelerin birbirine sarılıp uyuduğu ama uyutmadığı; renklerin binlerce kılıktan akla hiç gelmeyeni fısıldadığı hayallerle dolu. Kendi kahramanını yaratmış ama kimseye kahraman olmak istemeyen; aksine bırak beni hayallerimin peşinden gideyim diyen. Okudukça yeni bir kapıdan, başka bir düş ülkeden geçme vaadini gizli tutan onlarca imgelem yaratan bu taze, ılık sonbahar kesiği kitap; Kalemkâr’dı. Okuruna kavuşmak üzere heyecanla kımıldayan, içinde yazarının hem tanıdık hem de yine kendini yenileyen üslubuyla sayfa sayfa açılan bir düş ülke oldu benim için. Selahattin Nehir cümlelerine alışmış okurun bileceği ve yine şaşıracağı birbirinin içinde açılan cümlelere renklerden bir cümbüşün de eklendiği, tam da zamanında doğuvermiş bir hediye gibi.... KARAKTERLERİN RUH HALLERİ Katman katman kendini kazanan ve her kazanımda yeni bir kapıya çıkan soluksuz koridor olarak kurgulanmış Kalemkâr, Selahattin Nehir’in diğer romanlarından farklı olarak âdeta bir itiraf mektubu gibi okunuyor. Kahramanlarının dilinden pek çok bireyin açmazını, yargısını, kavgasını anlatan hikâye büyük olaylara ya da sonu ne olacak sorularına yer vermektense altı çizilecek aforizmalar sunuyor. Olay ve kişilerden arındırılmış, salt iki ruhun açmazlarından bir dünya yaratmış kitapta, kelimeler renge, renkler ete kemiğe bürünüp görsel bir şölen hazır Kalemkâr, Selahattin Nehir’in diğer romanlarından farklı olarak âdeta bir itiraf mektubu gibi okunuyor. lıyorlar durmaksızın. En önemli metafor hayaller olunca, içindeki tüm gerçeklik unsurları farklı bir boyut kazanıyor. Belli bir noktaya kadar kahramanların ne adları ne de fiziksel özellikleri okura verilmiş. Bu zaten okurda herhangi bir merak uyandırmak yerine, karakterlerin ruh hallerini kavrama konusunda ona yardımcı oluyor. Edebiyatta pek çok defa, hatta neredeyse en fazla işlenen konu olan aşk, Selahattin Nehir’in kaleminde, yürek söken ama kendi yarasını yalayan bir çerçeveyle ele alınıyor. Delice sevmenin, o sevmedeki iç çekişlerin her bir zerresi sayfalar boyu okurun peşini bırakmıyor. Kahramanların derinlikli kişilik analizleri okura verilen ipuç larıyla her okumada biraz daha farklı şekilde yorumlanabilir. Böyle olunca da geri dönüşlerle bir şeyleri daha keşfetme olanağı söz konusu. YÜREK AĞRILARIYLA DOLU... “Bir insanın hayallerini biliyorsan, onu nerede bulacağını da bilirsin” metaforuyla, kahramanıyla birlikte okurunu da gizemli bir yolculuğa çıkaran hikâyede sonsuz bir kalp ağrısının iç çekişlerle dolu heyecanı bir an olsun eksilmiyor. Sayfalar arasında, gizemli bir kadının peşinden düşsel yolculuklara çıkılıyor. Hem de yüzlerce rengin eşlik ettiği, kelimelerin kılıktan kılığa girdiği... Böyle bir okumada, daha önce adını duymadığımız renk benzetmeleri, o renklerin çağrısına kapılıp hayatını yerle bir edebilme cesareti duyan bir kadının cazibesi akıl karıştırıyor sıkça. Ona öfkelenmekle onu sevmek aynı cümlede sırıtmadan birbirini selamlıyor. Tarafını tutarken karşısında yer almak, varken yok olmak, severken nefret etmek, ağlarken gülmek gibi birbiri içine geçen zıtlıklarla kurgulanmış romanda aşk teması ağır basıyor gibi görünse de birbirinin dilini anlayan olmak; koca evrende yalnız kalmadan hayata tutunmak esas oluveriyor. Kitap sevgisiyle aynı dili konuşan olmuş, bu ortaklığı itiraz etmeden düşlerine ekleyip birbirine sunabilmiş iki insanın iç sesleriyle, yürek ağrılarıyla dolu konuşmasız ama çok sesli bir kavuşma/ kavuşamama öyküsünde dil oldukça yalın. Ancak metaforlar ve aforizmaya yakın tespitler duraksamalar yaratıp okumanın hızını aksatıyor. Bu aksama olumsuzdan ziyade sindirme, kabullenme, kızma, sevme şeklinde birbiri içinde gezinen duygu salınımlarına olanak veriyor. Bu yönüyle romanın katmanlı ve sadeliğine inat derinlikli bir okuma ziyafetine dönüşüyor demek mümkün. BİR DÜŞ ÜLKE TASVİRİ Gidecek bir yeri olmayan kalplerin bile aslında kendini aradığı limanlar olduğu, o limanların renklerden bir tadı, kelimelerden bir kılığı taşıdığı fikriyle okunan romanda, kadınının peşinden her şeye rağmen giden bir adamın çaresizliğinde, acımasız bir kadına öfke duyarken; biraz sonrasında o kadını sarıp sarmalama isteği doğuveriyor. Pek çok tezatla aslında doğru olanın ne ve kim olduğu bilinmeden, sinik bir babaya öfke, aynı zamanda acıma; nevrotik bir anneyle empati kurup onu yerle bir etme isteği duyma, kalbi kırık bir kadının geçmişine bakıp bütün ezberleri bozup onu sahiplenme duyguları birbiri içinde dolaşıyor. Bu kadar zıtlaşmanın içinden mutlak bir son beklemek yersiz derken okur kendini bir son ararken buluyor. Buradaki sihir, okura kendi mutlu sonunu, en sevdiği renkten çıkarma olanağı vermesinde yatıyor denebilir. Zaten Selahattin Nehir, hikâyelerinde mutlak sevilesi bir başkahraman yerine kendi kahramanını yaratan bir okur tasarlıyor. Bu onun okurun hikâyede kelimeler arasında usulca dolaşmasını sağlamaktaki en güzel yöntemi olarak nitelendirilmeli. İnteraktif bir okuma, görsel olarak çok başarılı kurgulanmış zaman mekân algısıyla bir düş ülke tasviridir bu. Bu defa, kelimelerden çok renklerle okuru baştan çıkaran, sokak sokak, mevsim mevsim o renkleri, hatta oradaki kahramanı belirsiz aşkı aratan sihirli bir masal Kalemkâr. Sonbaharın yüzlerce renginde, adı konulmayı bekleyen ışık oyunlarıyla okuruyla kavuşmayı bekleyen... n Kalemkâr / Selahattin Nehir / Editura Yayınevi / 176 s. 12 12 Ocak 2017 KItap