Katalog

JONATHAN HOLT’TAN “KAYIP GEÇMİŞ” Avrupa’nın karanlık Jonathan Holt, Carnivia üçlemesinin ikinci kitabı “Kayıp Geçmiş”le günümüz İtalyası’ndan Soğuk Savaş dönemine uzanıyor. CIA, Vatikan ve bir yansıması. Carnivia sitesi, sanal ve gerçek arasındaki çizginin kaybolduğu, “işlemekten keyif alınan bir günaha” benzeyen ve insanların yüzlerini silikleştirdiği bir alan. Avrupa’nın maskeli ve karanlık geçmişi gibi... Soruşturmacıların elindeki dosyalar, Holt tarafından odaları siyaset bağlantılarıyla öne çıkan romandaki olay örgüsü, tarih ve kurmaca ilişkisiyle derinleşiyor. satırlara bu minvalde yerleştiriliyor. Bununla birlikte, ABD’nin yakın tarih lerde kaçırdığı, işkence ederek “sorguladığı”, özel hapishanelerde yıllarca tuttu ğu “mahkumların” hatırlatıldığı satırlar, ABD ve müttefiklerinin uyguladığı yöntemlerin ahlaki ve hukuki açıdan eleştirisine de yöneliyor. Holt’un kimi ali bulunmaz ayrıntılarla (örneğin turuncu tulum giydirilen Mia...) birbirine eklemlediği bu alibulunmaz@cumhuriyet.com.tr olaylar, kitabın kurmacayla gerçekleri birleştiren taraflarından sadece biri. Holt’un izlediği bir başka yol, CIA’in J onathan Holt, edebiyat aracılığıyla Avrupa’nın yakın geçmişini eleştiren günümüzün önemli isimlerinden. Yazarın Carnivia üçlemesinin ilk kitabı Yüz Karası, Bosna Savaşı’ndan Vatikan’a oradan da NATO’ya varan kimi kirli yaptığı ve yapmayı sürdürdüğü işkencelerle Mia’nın baskı gördüğü ortam arasındaki benzerlikleri öne çıkararak neyin işkence sayılıp sayılmadığına dair zihni bulandıran tartışmalara dikkat çekmek. Bu noktada da gerçeklerle kurmacanın birbirine paralel gittiğini görüyoruz. politikaları kurguyla birleştirip gözler “CIA, KİLİSEYE DUA ETMEK önüne sermişti. Maskeler şehri Venedik İÇİN GİTMEZ” ise romanda (ve üçlemede) hayli can alıcı bir yere sahip. İşlenen bazı cinayetlerle birlikte şifreli bilgilerin toplanıp dağıtıldığı bir merkez konumunda. Aynı zamanda Yüz Karası’nda sıralanan olayların bütününde adı geçen ilişki ağını aydınlatmaya uğraşanların yer aldığı bir şehir. Kent, ikinci kitap Kayıp Geçmiş’te de yine ön planda. Dizinin yeni kitabı Kayıp Geçmiş’le Holt bizi, bir kez daha Avrupa’nın karanlık tarafıyla yüzleştirirken bu sefer, günümüzle Soğuk Savaş arasında mekik dokuyoruz. de böylece ortaya çıkmış. Dolayısıyla bir kez daha bilgigerçekkurgu üçlüsünün yan yana yürüdüğü Holt romanıyla karşı karşıyayız. Kitabın açılışı, aslında yabancısı olmadığımız anlardan oluşuyor: Uçuk oyunlar veya eğlenceler peşindeki bir grup insan, Stanley Kubrick’in Gözleri sonuca giden yolun taşlarını döşüyor. Bunlar içinde 1940’larda CIA’in temellerini oluşturan haber alma birimi, Mia’nın kişilik özellikleri ve onun babasının mensubu Holt, genç kızın kaçırılışıyla İtalya’da ve Avrupa’nın genelinde, Soğuk Savaş dönemindeki kirli ilişki ağına ve bunda ABD’nin oynadığı role de değiniyor. Yazar böylece tarikatlar, siyaset ve Vatikan bağlantısını kapsayan eski defterleri de açıyor. ABD, NATO ve onların destekçilerinin, ülkeleri komünizmden arındırma mücadelesinden doğan uzun vadali hesaplaşmaların, Kayıp Geçmiş’teki olayların yaşandığı döneme dek gelen bir yansımasıyla yüzleşiyoruz. BİLGİ, GERÇEK VE KURGU Holt, Kayıp Geçmiş’te okuru CIA, Tamamen Kapalı filmindeki malikâne sahnesine benzer bir ortamda, tuhaf fantezilerle odalara çekiliyor. Onları olduğu ABD ordusunun iç yüzü, Vatikan’ın yine 1940’lara kadar Jonathan Holt Elbette çeşitli yozlaşmalarla da... Mia’nın kaçırılmasının, bütün bunlarla doğrudan ilişkili olup ol Vatikan ve İtalyan askerî polisi Carabi izleyen ve bu ortama girmek istemeyen uzanan ilişkileri ve madığını açıklamak, romana dair nieri arasında gidip gelen bir kurgunun Mia ise ne olduğunu anlamadan; mas Soğuk Savaş döneminin kendine has büyük bir ipucu vermek anlamına gelir. içine atıyor. Gizli bir buluşmaya (ya kesi çıkarılıp başına geçirilen çuvalla örgütlenmeleri de yer alıyor. Hatta Yüz Fakat kaçırılma, sıraladığım noktaların da buna eğlence de diyebiliriz) katılan ve elleri bağlanarak mekândan kaçırı Karası’nda karşımıza çıkan Melkisedek yeniden gündeme taşınmasını sağlıyor, genç bir kız kaçırılınca Carabinieri’nin lınca hareketli ve bol muammalı roman Tarikatı, Kayıp Geçmiş’te bir kez daha o kesin. Başka bir deyişle iç içe geçen iki üyesi Piola ve Kat, konunun üstüne da başlıyor. beliriyor. siyasetin, suçun ve dinin, kimlerin giderek hem mevzuyu derinleştiriyor hem de birbirine karşı hissettikleri ortalığa saçılıyor. Ardından Holt, diğer karakterleri sahneye sürüyor: İnşa edilen yeni ABD üssünde insan kalıntıları bulunmasıy “İŞLEMEKTEN KEYİF ALINAN BİR GÜNAH” elinde nasıl ve ne amaçla kullanılan bir silaha dönüştüğü, romandaki olay örgüsüyle beraber veriliyor Holt tarafından. Kitapla ilgili olarak Holt’un düştüğü la sabahın ilk ışıklarında uyandırılan Holt’un kitapta, bir ileri gitmesi bir Bunu da yazarın satırlarına aldığı bir bir notu paylaşıp öyle devam edeyim: Carabinieri polisi Aldo Piola. İkincisi, geri dönmesi elbette boşuna değil. Bu Güney Amerika sözü perçinliyor: “CIA, Kayıp Geçmiş, tamamen kurmaca gibi Katerina Tapo, namı diğer Kat. O da olaylar silsilesi bize bir soru da sordu kiliseye dua etmek için gitmez.” Piola ve görünse de büyük oranda belgelere ve üste görevli ABD askerlerinden birinin ruyor: Genç kızın kaçırılışının geçmişle Kat, araştırmada ilerledikçe bu sözün ne gerçeklere dayanıyor. 1945 sonrası tüm kızının kaçırılma ihbarının kendisine ne ilgisi var? Bu olay, bir hesaplaşma kadar doğru olduğunu kavrıyor. Avrupa’da olduğu gibi İtalya’da da ko ulaşmasıyla kurguya dâhil oluyor. nın veya öç alma isteğinin sonucu mu? Bir bütün olarak değerlendirilirse münizme karşı mücadele gündemin ilk Kayıp Geçmiş, üç koldan yürüyen bir Aslında Holt, belli ipuçları veriyor ama romanda polisiye, tarih ve kurmacanın sırasındaydı. ABD’nin başını çektiği bu kitap. Bir tarafta bir iskelet, öbüründe ana damar, 1940’ların İtalyası’nda ya birlikteliği dikkat çekiyor. Avrupa’nın mücadele birliği, ülkelerin tamamında yaşını daha büyük göstermek için sahte şananlarla bağlantılı. “Kurbanlar için yakın geçmişi ve bugünü arasında ku komünizm karşıtı güçlerin yanı sıra kimlik satın aldığı ortaya çıkan kayıp adalet”, hem Mia’nın kaçırılışıyla hem rulabilecek bağlantılar, kapanmamış dinî yapılanmaları ve siyasi partileri Mia ve Vatikan arşivindeki 1940’ların de ABD üssünde bulunan iskelet olayı hesapların ve yerini bulmamış adaletin kullandı, bu işe büyük paralar yatırdı. ortasına ait belgelerle mektupların nın aydınlatılmasıyla yakından ilintili. nelere yol açabileceğini de gösteriyor. Kurulan bazı gizli örgüt ve cemiyetler, varlığı. Böyle bakıldığında, konu epey Holt, böylece geçmişle günümüzü birbi Kitabın manidar ismi de böylece taşı söz konusu “mücadelede” ABD safların dağınık görünüyor fakat Holt için rine bağlayan bir suç ve adalet teması gediğine oturtuveriyor. n da savaştı. Holt da bu karmaşık yapının gidişat, yani meselelerin birleşmesi, geliştiriyor. Mia’yı kaçıranların, Carni ve tarihsel sürecin önemli durakların büyük bir sürprizden daha önemli. Bu via sitesinden genç kızın görüntülerini Kayıp Geçmiş/ Jonathan Holt/ Çe dan bir roman türetmiş ve Carnivia nedenle yazar, ağır ağır ve gerek günü paylaşıp çeşitli talepler sıralaması ise viren: Ziya Celayiroğlu/ Yapı Kredi üçlemesinin ikinci kitabı Kayıp Geçmiş müzden gerek geçmişten ayrıntılarla bahsi geçen adalet vurgusunun önemli Yayınları/ 432 s. 4 9 Haziran 2016 KItap