Katalog

OKURL A R A Selçuk Altun, yine usta şair Oktay Rifat’ın “Sol omzuna güneşi asmadan gelme” dizesi eşliğinde gizemli bir yolculuğa çıkarıyor okurlarını. “Günlük okumayı röntgenciliğe benzeten Dedem, bana otuzuncu yaş günümde tuhaf bir günlük armağan etmişti” sözleriyle başlıyor kitap. Yarım yüzyıllık günlüğün sahibinin bir arkeolog olduğu dışında adı bile saklanmıştı. Romanın kahramanı Alp onu bulursa sanki sorunlarından sıyrılacaktı; bir puslu ipucunun peşinden yola koyuldu... İstanbul’dan Mardin’e, Denizli’den Londra’ya, bütün fazlalıklarından arındırılmış bir anlatı sunuyor bize Selçuk Altun. küçük İskender’in deyişiyle: “İzlenen ile izleyenin, av ile avcının yer değiştirme fırsatının olmadığı bir kovalamaca bu. Çünkü sır ile suçun kardeşliği, izleğin temelini temsil ediyor.” Altun’la “Sol Omzuna Güneşi Asmadan Gelme”yi konuştuk. TÜYAP ve Türkiye Yayıncılar Birliği’nin düzenlediği Bursa 12. Kitap Fuarı, Bursa Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi’nde kapılarını açıyor. Fuar, bu yıl Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Şöleni ile genç okurlarını karşılayacak. Fuar süresince farklı yaş grupları için atölye çalışmaları, yazarların katılımıyla söyleşiler, tiyatro gösterisi, gölge oyunu ve yaratıcı drama gibi 40’ın üzerinde etkinlik var. Çocuk ve gençlik edebiyatının değerli isimleri fuar süresince genç okurlarıyla buluşacak. Fransız yazar, filozof Isabelle Millon 22 Mart Cumartesi günü fuara bir söyleşi ve ardından imza günü ile konuk olacak. Yirmiden fazla ülkede atölyeler, seminerler düzenleyen Millon, ünlü filozof Oscar Brenifier ile Fransa’da birlikte kurduğu Felsefi Uygulamalar Enstitüsü’nün (Institut de Pratiques Philosophiques) müdürlüğünü de yürütüyor. TÜYAP, ilk kez Bursa’da düzenlenecek Türkiye ve Kıbrıslı Şairler Buluşması’na da ev sahipliği yapıyor. 21 Mart Cuma günü Bursa Kitap Fuarı’ndaki etkinliklerle şairler bir araya gelecek. Orhan Kemal’in doğumunun 100. yılı sebebiyle yapılan etkinlikler Bursa’da da sürdürülüyor. Bu kapsamda bir söyleşi ve sergi gerçekleştirilecek. Bursa 12. Kitap Fuarı, 1522 Mart 2014 tarihleri arasında 10.0019.30, kapanış günü olan 23 Mart 2014 tarihinde ise 10.0019.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. Fuara giriş ücretsizdir. eposta: Yürüyen Adam lağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Şehir meydanında çarçabuk silahını çekebilen silahşörlerden değilim, hiç olmadım ben; bu nedenle de, köşemde ağır ağır fıçımı yuvarlayadurayım, meydanın ortasında göz gözü görmezken önemli yorumlar geliştirme yeteneğine sahip olmadığım için, zaman zaman yapageldiğim gibi, durayazıyorum yanlış anlamadıysam, günümüzde, bu bile oldukça tehlikeli davranış. Yıllar herkese bir şeyler öğretiyor, bana da öğretti: Olağanüstü bir dönemden geçiliyorsa, ülkede ve/ya dünyada, olağanüstü yapıtlara dönüyorum. 2013 yılının Haziran ayında yaşananların orada kalmayacağı, yakın ve orta vadeli sonuçları olacağı kesin. Herkes, meşrebine ve donanımına bağlı dönüşler yapar, birimizin seçimlerinin ötekilerinkinden üstün yanı yoktur. Ben, şu mevsimde, bir kitaba ve bir dizi heykele başvurdum: Yıllar önce verilmiş bu yapıtlar günüme ışık tuttuğu için. Kitap, çokyönlü yazar Elias Canetti’nin dilimize Ahmet Cemal tarafından kazandırılmış Kitle ve Güç başlıklı (Payel Yayınları), yazarının neredeyse yaşamını kaplamış bir başyapıt. Bir düşünsel anıt. Canetti, çalışmasına Faşizmin, daha doğrusu Totalitarizmin Avrupa’yı kasıp kavurmaya koyulduğu dönemde başlamış, kitlelerin Erk ile ilişkisinin aldığı sapkın boyutları incelemiş. Geniş insan topluluklarının, “karizmatik önder”lerin yılgı P ervasız Pertavsız ENİS BATUR O dolu programlarını, başka toplulukları gözden çıkarmaktan kaçınmaksızın, nasıl gönülden destekleyecek ölçüde tartımlarını ve ölçülerini yitirdiklerini, dahası nasıl akıl sarhoşuna dönüştüklerini gösteriyor Kitle ve Güç. Hümanizma’nın, Yenidendoğuş’un, Aydınlanma’nın, 1789’un, Commune’ün, 1917 Devriminin yoğurduğu yaşlı kıta uygarlığını tarumar etmeye buyurgan kafaların peşine takılmış kitlelerin körleşmesi yol açmıştı: 1975 yılında, Avrupa bir yıkıntı imparatorluğuna dönüşmüştü. Canetti’nin kitabının, okuduğum dönemden beri zihnimde etkisini sürdüren bir bölümü, insan gövdesinin aldığı konumlarla ilgili bugün, yeniden okunası sayfalar. Ayağa kalkmak, ayakta durmak, ayaklanmak; çökmek, dizçökmek; oturmak; yüzükoyun ya da sırtüstü yatmak: Gövdemizin her konum alışında, temel işlevlerden birinin yanı sıra temel bir simge(leme edası) bekliyor. Söz’ün ötesine taşan ifade öğeleri içeriyor gövdemizin ana konumları. Tek kelime etmeden özlü bir şey Elias Canetti TURHAN GÜNAY [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap “Kitle ve Güç” başlıklı kitap Elias Canetti’nin neredeyse yaşamını kapsamış. Kitap Canetti’den, heykeller Rodin ve Giacometti’den... söylüyor duran, oturan, ayağa kalkan Âdem ve Havva. Kitap Canetti’dense, heykeller Rodin’in ve Giacometti’nin. Birden fazla metnimde üstünde konakladığım Giacometti’nin Yürüyen Adam’ını, bir defasında, açık hava sergisinde, “ata”ları ve “çocuk”larıyla bir arada görme olanağı bulmuş, onca akrabası karşısında şaşırmıştım. Asıl “ata” meğer Rodin’in Yürüyen Adamı’ymış anlatılmaz bir kararlılık. Rodin’i cümle âlem Düşünen Adam’ından tanıyor: Oturmuş, başını bir eline dayamış, en derin düşünme konumuna geçmiş İnsan. Büyük yontucu, gerçekte, onu başyapıtı saydığı(m) Cehennem Kapısı’nı taçlandırmak için tasarlamış, sonradan birbaşına dev replikalarını gerçekleştirmişti. Sık sık, mizah ürününe dönüştürüldüğünü biliyoruz; gelgelelim, bazan gülmekten başka yapabileceklerimiz de vardır ki gülmek, insana en yaraşan davranıştır. Giacometti’nin heykelleri güçlerini handiyse kırılgan görünüşlerinden alır: İnsan, bir de kırılgandır! Yapıldıkları dönemde, biraz da Sartre’ın etkisiyle, varoluşçu felsefenin temsili figürleri gibi algılanmışlardır ya, Giacometti’de tarih öncesinden akıp gelen, ola ki tarihin sonunu da getirebilecek bir boyut kazanır varolma koşulu. Yürüyen Adam’ın hazırlık desenleri görkemlidir. Bizi bugün daha derinden sarsacak heykellerinden biri Duran Adam’dır kimsenin, hiç kimsenin, hiçbir Erk’in kıramayacağı bir duruş. Burada bitiyor mu olağanüstü dönemlerde kapısı çalınacak yapıtlar? Nicedir şiir geri plana düşürüldü, şu şaşkın devriâlemde. Yunus Emre’den Ece Ayhan’a ince uzun yoldur: “Ayaklar baş olacak” ortak imge. n İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1256 13 MART 2014 n S A Y F A 3