Katalog

Ş Ş iir Atlası CEVAT ÇAPAN Akachi Adimora EZEIGBO/ Şiirler/ Çeviren: İlyas TUNÇ ANNELİK ÜZÜNTÜLERİ (Nijerya’ya Ağıt) I. Utanıyorum Annesi olduğuma Bu bozkır yılanlarının Mambaların ve çayır engereklerinin Emdirdim onların hepsini Taşkın akan özsuyumla II. Utanıyorum Annesi olduğuma Bu gencecik yaşlı adamların Çağ onların üzerine oturuyor bütün ağırlığıyla Ama, cinnet geçiriyorlar şımarık çocuklar gibi İnsafsızlık, kötülük içinde Önemsiyorlar mı yerlerde sürünmemi Benim aktaçlı başımı kaldıramayacak Annelerin huzurunda? Katlanıyorum salyalı ağızlardan gelen küfürlere Kötü bir çocuğun annesidir Klanın pisliğini temizleyen III. Utanıyorum Annesi olduğuma Bu hırçın yavruların Onlar kirletiyor ülkeyi Dindarlık perdesi altında kötü yönetimleriyle Onların hakareti davet ediyor küfürleri Görgüsüz kabile reisi kadınların dudaklarından çıkan Salyalarını dört rüzgârla püskürten Sahra büyücülerinin dudaklarından Ihiem! Gönülsüz kurbanıyım ben onların Meydan okuyorlar bana sözcük yarışmalarında Sorduğum her şey suskunlukla karşılanınca IV. Bir frengi salgını gibi hissediyorum kötü niyetlerini İrinini tropikal yapraklarda biriktiriyorum Tadıyorum acılığını sert sözlerin Ne kadar arınsam da Getirmiyor rahatlama Hatta su gibi yayılırken damağıma Ala be di m, leekwe okeo V. Utanıyorum Annesi olduğuma Bu zalim soytarılar klanının Günah keçisiyim iğrenç şeylerinin Tövbe bilmez döllerimin Yasakbozan sürüngen kuluçkalarımın Bir çocuk dönerse bir canavara Anne taşır utancı VI. Kulübeme giriyor dedikodu gece kelebekleri gibi Tünemek için ışık arayan Ama küldür benim her şeyim Dünün can çekişen ateşinden kalan VII. Utanıyorum Annesi olduğuma Bu hırsız çetelerinin Yaklaşan ölümümün kareograflarının Haykırıyorum anne tarafımın erkeklerine Bırakın Omenikor’un çocukları kurtarsın beni Bu zamansız geçişten VIII. Ve eğer olmayacaksa bir ferahlık Bırakın öleyim karasevdadan ÇN: ihiem: Igbo dilinde iğrenç, istemiyorum anlamına geliyor. Ala be di m, leekwe okeo: Kocamın soyu, masumum ben! Omenikor: Uga halkı arasında efsanevi bir kahraman. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1250 ‘Özgürce, ah, özgürce geziniyorum...’ air, romancı, çocuk öyküleri yazarı, gazeteci, eleştirmen Akachi Adimora Ezeigbo, 11 Şubat 1947 tarihinde Uga’da, Anambra State, doğdu. Yazmaya ortaokul yıllarında başladı. Nijerya’nın farklı bölgelerinde yaşadı. Hem kırsal hem kent yaşamındaki deneyimleri öykü ve romanlarının geri planını oluşturdu. Lagos Üniversitesi’nin İngilizce bölümünden mezun oldu. Aynı üniversiteden master, Ibadan Üniversitesi’nden doktora diplomasını aldı. Doktora sonrası çalışmalarını ise eğitim alanında yine Lagos Üniversitesi’nde yaptı. 1999’da profesör oldu. House Of Symbol adlı romanı 19782003 tarihleri itibarıyla Nijerya’da son 25 yılın en iyi 25 romanı arasında yer aldı. Aynı romanıyla NLNG’nin Nijerya Edebiyat Ödülü’ne (2004) değer görüldü. 2009’da Heart Songs (Kraft Books Yayınları, 2009) adlı şiir kitabı kendisine ANA/Cadbury Şiir Ödülü’nü getirdi. 2010’da River State Valisi C.Rotimi Amaechi tarafından ‘Outstanding Contribution Award’ ödülüyle ödüllendirildi. Nijerya İç Savaşı sırasında yaşanan bir aşktan yola çıkarak yazdığı Roses and Bullets adlı romanıyla, 2011’de ANA/NDDC Ken SaroWiwa Roman Ödülü’nü, 2012’de Wole Soyinka Afrika Edebiyatı Ödülü’nü aldı. Daha başka ödüller de aldı. Edebiyatın çeşitli alanlarında onlarca kitaba imza attı. Nijerya PEN, Nijerya Yazarlar Birliği (ANA), Nijerya Kadın Yazarlar Birliği’nde çeşitli görevlerde bulundu. Şiiri, toplumsal problemleri ve insanın kendisini ifade etmede en etkili araç olarak gören Ezeigbo’nun Dancing Masks adlı şiir kitabı 2013 yılında Ibadan Üniversitesi Yayınları’ndan çıkacak. Yazarın başlıca kitapları: Waiting For Dawn (ŞiirKraft Books Yayınları, 2010), Clouds And Other Poems For Children (Çocuk ŞiirleriIbadan Üniversitesi Yayınları2009), The Last Of The Strong Ones (RomanVista Books Yayınları, 1992), Hands That Crush Stone (OyunIbadan Üniversitesi Yayınları, 2010), Children Of The Eagle (RomanVista Books Yayınları, 2002), Rituals And Departures (Kısa ÖykülerKarnak House Yayınları, 1996), Gender Issues In NigeriaA Feminine Perspective (AraştırmaVista Books Yayınları, 1996), Trafficked. Ikeja (RomanLantern Books Yayınları, 2008. AFRİKALI ERKEK KERTENKELE Yerçekiminin hükmettiği çekiçten başımla benim kontrol ediyorum herşeyi ve güneşte kurutuyorumisteğime göre hava çekiciliğime göre harem özgürce, ah, özgürce geziniyorum pul pul dökerek duvarları, tepeleri, uçurumları iniyorum kolayca aşağılara vadilere, mahzenlere sayısız hazineler sırtımda ve çağırıyorum çiftleşmeye bütün arzumla arkadaşlık ediyorum yaşlılarla, gençlerle hiç karşı konulmadan ölüler, canlılar tarafından yosundan kayaya ne varsa sürünüyorum kraterlerde, yarıklarda böğürtlen çalıları, dallar üzerinde yağmur yağıyor güneş açıyor kararlı, rahat kımıldıyor iri kaya parçaları ve darboğazlar seçkin midem için besindir sıradan diğer midelere artık, muhtaç midelere kum olan şeyler tatlıdır özgürlük ama daha tatlıdır dayanışma keyfiyle başkalarının sırtından kölelik içinde yaşamak ŞİDDETE UĞRAMIŞ OGONİ KADINLARI Kız kardeşler, kız kardeşler, kız kardeşler üç kez sesleniyorum size akıyor gözyaşlarınız akması gibi kanın yoktur Delta’da böyle tuhaf ırmak kolları toprağınız gibi kırmızı biri diğeri renksiz hayatınıza benziyor sizin vahşice saldırılmış ilk baştan izliyorsunuz kızlarınızın harap edilmesini S A Y F A 18 n 30 O C A K 2014 silahlı adamlarca tepeden tırnağa bazıları daha genç sizden: kandan adamlar bir kan içkisi âleminde: bakirelik zarı parçalanmış ırza tecavüzle cezasız kalmış! onların soyu karıştırır kanıyla toprağını yurdumun Kız kardeşler, silin gözyaşlarınızı sizden önce niceleri yürüdü bu patikadaBiafra uzak sahne Rwanda sadece dün sizin sesinizdir bilinç akışındakiOputa Panel arıyorum, yeniden arıyorum telefonla bir sonuç çıkacak mı ondan? açacak mı başka bir beyaz sayfa? yükseltiyorum seslerini öncekilerin sesinizin ayarı yükselirken cızırtıyla duyuruyorum açıkça kültürümüz bizim sınıflanır kutsal yasaklarla kabul etmek istemez hiçbir kadın tecavüz kurbanı olduğunu damgadır dağlamadır, ah! utancın lekesi kalıcıdır cesaretiniz yeterli değil henüz dirençli olmanıza haykırıyorsunuz: TECAVÜZ! bırakın bunu duyan bütün kulaklar çınlasın. Patlasın acıyla. Oputa Panel: 15 Ocak 1966’dan 28 Mayıs 1999’a kadarki dönemde askeri darbe tarafından gerçekleştirilen insan hakları suçlarını soruşturma amacıyla Obasanjo hükümeti tarafından 2000 yılında kurulan İnsan Hakları İhlallerini Soruşturma Komisyonu’nun adı.