Katalog

26. İSTANBUL KİTAP FUARI ? sayla ilgiliydi. Dosyalarımda bir de Bülent Ecevit’in yazısı vardı. O zamanlar ben de Ulus’a yazıyordum, ama CHP’li değildim. Bülent Ecevit bu yazısında basın kartı almak için Ulus’taki yazılarının sayıca yetmediğini, Forum’daki imzasız yazılarının ona ait olduğunu belirtmemi istiyordu. Benim kendisine imzamla verdiğim yazının kopyası da Tahkikat Komisyonu’nun elindeki dosyalardaydı. Tahkikat Komisyonu benden imzasız yazıları sordu. Bunların çok çeşitli yazarlar tarafından yazıldığını söyledim. Öyleyse en az beş yazısı çıkmış olanların isimlerini getirmemi ev ödevi olarak verdiler. Bende böyle bir liste hazırlamaya başladım. Üç kişi kalmıştık. Muammer Aksoy, Turan Güneş, bir de ben. Matbaaları dolaştık, hiç kimse sorumluluğu yüklenmek istemiyordu. Sonunda daha çok kartvizit, broşür basan küçük bir matbaa bizi kabul etti. Forum’un o sayısını tek yaprak dört sayfa Turan Güneş’le Muammer Aksoy yazdı. Matbaa da bastı, bu bir yeraltı dergisi gibiydi, satırlar biraz eğri büğrü, tam bir yeraltı dergisi görüntüsündeydi. Birkaç yüz tane dergi çıktı. Bu arada gerisini basmak için o zamanlar kurşundan harfler dökülüyordu. Gerisini basacakken sıkıyönetimden iki kişi gelip dört tepsi içindeki sayfaları alıp götürmüşlerdi. Bunun üzerine Muammer Aksoy ile Turan Güneş sansür var diye sıkıyönetime dava açmaya kalktılar. Bunun da başvurusu sahibi olarak benim imzamla olacaktı. Burada benim cesaretim kırıldı, “Buraya kadar” dedim ve Forum sahipliğini bıraktım. Eli kulağında 27 Mayıs devrimi varmış, problemler bitti. Ancak benim dertlerim bitmedi. 27 Mayıs’tan bir gece önce ben bir sefarette yemeğe davetli idim. Oraya gittim. Sıkıyönetim vardı. Oraya yasaktan önce smokinle gittim, dertlerimden de çok içki içtim, dönüşümde de tek başıma sıkıyönetime aykırı hareket etmiş olacaktım. Oradaki davetlilerden bir diplomat arabasıyla beni aldı, evimin yanındaki bahçeye gelince orada beni bıraktı. Yalnız çitin kapısı telle bağlı olduğu için çözemedim, bahçeye çitin üzerinden atladım. Yatağa yatıp sızdım. Sabah evde çalışan çocuk beni uyandırdı, radyoda darbe olduğu söyleniyordu, hemen koştum, radyoda Alparslan Türkeş gür sesiyle, ordunun işe el koyduğunu söylüyordu. Sevinmedim desem yalan olur. O gün sevinçliydim, dertlerim bitmişti. Akşamüstüne doğru sıkı yönetim bitmişti, ben de sokağa çıkmış halkın bu sevincine katılacaktım, birden kapı vurulmaya başlandı. İçeriye elinde tabancalarla ki asker girdi (ya da subay), burada DP Milletvekili Yümnü Üresin saklanıyormuş, ben onu tanımadığımı söyleyince de beni yaka paça götürdüler. Bahçede toplaşan halk da “Hain” diye sırtımı yumrukluyordu. Ciple beni, galiba, harp okuluna götürdüler. Bir odaya soktular, odada manevra üniformasıyla bir binbaşı arkası dönük pencereden bakıyordu. “Niye getirildin?” diye sordu. Ben de aranan adamı tanımadığımı söyledim, ayrıca Forum’da ve Ulus’ta yazdığımı söyledim, tam tersine DP’ye karşı olduğumuzu belirttim. Forum sihirli bir söz gibi oldu. “Benim yeğenim sizde sekreter olarak çalışıyor, biz bu darbede Forum ve Ulus’tan esinlendik” dedi. Dostça, “Metin And olduğunuzu kimliğinizle kanıtlayın” dedi, ben de buraya yaka paça getirildiğimi yanımda kimlik değil bir mendil bile bulunmadığını söyledim. Öyleyse sizin yanınıza bir subay vereceğim, eve gidip kimliğinizi ona gösterin, orada kalın. Bir yedek subay verdiler, eve gittim, kızgın halk bahçedeydi. Neyse kimliğimi subaya gösterdim, evde bir oh çektim. Ucuz atlatmıştım, eğer bu binbaşı olmasayyazmıştım. İşte benim Forum serüvenim. HOMO LUDENS Tabii, bir de Batur, sizin hakkınızda nasıl bir tahmin yürüttüğünü yazısında şöyle belirtir: “Ciddi ağırbaşlı kültür adamının arkasında, yüksek tutkuların dümen suyunda ateşli ve muzip, tam bir Homo Ludens yattığını düşünüyorum”. Ne dersiniz? Neden insan bir oyuncudur? Bu kavramı bugün nasıl yorumluyorsunuz? Enis Batur tam tamına beni anlatmış. Gerçi Huizinga’nın Homo Ludens kuramını burada özetlemek bile olanaksızdır. Oyun kültürden öncedir, işlevseldir ve hayvanlarda bile işlevsel olarak vardır. Ben kendimi bildim bileli oyunu severim, ama bu oyun bildiğimiz dar anlamda oyun değildir. Örneğin ben hiç iskambil oynamadım. Satranç, dama, tavla, domino gibi oyunları da bilmem ve oynamam. Bunun gibi şansa dayanan kumar, piyango bileti, spor toto, loto gibilerini hiç denemedim. Sanırım amatörlükle oyun eşanlamlıdır. Ben her işimde amatör gibi davrandım. Öyle ki bir söyleşimin başlığı “Mesleğim Amatörlüktür” diye çıkmıştı. Galatasaray Lisesi’nde felsefe dersi 12. sınıftaydı, ben çok önceden felsefe kitaplarını okuyordum. Bergson, Sartre gibi düşünürleri kendi dilinden okuyordum. 12. sınıfa gelip de bu dersi alınca felsefeye ilgim kalmadı. Araştırmacılık oyuna en yatkın uğraştır. Anıların bal yapmak bir çiçekten ötekine konduğu gibi bu zahmetli yolculuk oyunla kolaylıkla yapılır. Benim için bu süreç önemlidir, varılan sonuç değil. Kitap çıkınca onunla 24 saatlik bir balayı yaşarım; ama okumam, “Ya içinde yanlışlara rastlarsam” diye. Öyle ki kitaplarımın yarısından hiç para almadım. Örneğin Dost Yayınları’nda Türkçe kitaplar ve bir dergi çıkaran Salim Metin And torunu Ece ile... dı Yassıada’ya gönderilecektim. Akşamında rahatlamıştım. Gece oldu, gene kapı yumruklandı, içeriye eli tabancalı iki subay girdi, “Mükerrem Sarol burada saklanıyormuş” dediler, ben “Onu tanımam” dedim, “Dün gece birileri görmüş. Mükerrem Sarol dün gece smokinle bu evin çitinden bahçeye atlamış”. Mükerrem Sarol’a ne kadar benziyorum, bilmiyordum ama gecenin geç saatinde komşulardan biri beni çitten atlarken görüp ihbar etmiş. Evi aradılar, bulamayınca gittiler. Bir süre sonra dergiyi Profesör Aydın Yalçın, Yeni Forum adıyla çıkarmaya başladı. Ancak o aşırı sağcı ve komünizmin düşmanı olmuştu. Dergiyi okumuyordum, fakat çok eskilere uzanan bir dostluğumuz vardı. Başka yere yazamayacağım yazıları oraya yazıyordum, dergiyi de okumuyordum. Ama o zaman ki YÖK’e karşı ilk sert eleştiriyi ben Yeni Forum’a ? SAYFA 10 CUMHURİYET KİTAP SAYI 923