Katalog

Konrad ya da Konserve Kutusundan Çıkan Çocuk Chrıstıne Nöstlınger, (iünıstğı Kitaplığı,2()()l 174Sayfa Resımleyen (iözde Hı/ir, Yürkçelestiren Mme Kazmaoğju (9+) "... banyo dolahından tüpler, küçük şişeler ve kalemler çıkararak, yüzünü yine pembe, kırmızı, sıyah, kahverengı, yeşıl ve lacıvcrte boyadı. () arada rımel lüpünün neredeysc hoşalmtş olduğunu jark etti. Bu nedenle beyaz fayansların üstünc rujla, 'Rımela/!' dıye yazdı Sonra banyo sünverinı alıp, daha önce yine rujla jayanslara yazılmıs 'tuvalet kağıdı a/!' yaznını sildi; çünkü onu bir y ;ç g önce almıstı " (S. 12) Yalnız yaşayan Bayan Barlotti çocukluğunda annesi, gençliğinde ise eşi laraiından 'örnek insan' olarak yetiştirilmeye çalışılmıştır. Aııcak Bayan Barlotti giysileri, makyajı ve yaşam şekliyle alışılmışın dışında bir kadındır. Kocasından ayrıdır. Yalnız yaşayan ve halı dokuyarak yaşamını sürdüren Barlotti, kupon vc eşantiyon biriktirmcyc bayılmaktadir. Bu ıığraş onu öylesine sarmıştır ki bu siparis tııtkusu yüzünden cvi tııhaf şeylerle dolmuştur. "... bir pakcl gri erkek merserıze çnrahı, yirmı dört kisılik plastik çay laktmt, biri balık ye/ış/ırenlere btrı çtplaklar kampınu yönelik ıkı gazetc abonelığı. Ayrıca, bir Tiirk kahvesı değırmı'nı (ancak, kahve çekmck ıçın değıl, basucu lambası olarak kullanılmak için), batlal hoy on angora kılot, \\ınt ışı dokıız tülsülük... 144 adel gömüş kaplama çay kasığı... kerpeten vc dclgı alelıyle bırliktc ındırımli verılen metalçıtçıtlar. ." (S. 17). Bir gün postacı Bayan Barlotti'ye büyük bir paket getirir. Paketin içinden kocanıan bir konserve kutusu çıkar. Kutııyu heyecanla açan Barlotti'yc, sevinıli ama buruşuk bir riice, 'tyi gün ler, sevgili annecigim' dediğinde Barlotti şaşkınlıktan donakalır... Kutudan çıkan besin tozuyla suladığı ciice, bronz tcnli, pembe vanaklı, açık nıavi gözlü, beyaz süt dişli ve sarı lüleleri olan 7 yaşındaki bir erkek eocuğuna dönüştü^ündc daha da şaşırır Bayan Barlotti. Düşünür, tasınır aına bir türlü ne zaman bir çocuk sipariş ettiğini hatırlayamaz... Bir fabrika iirünii olan bu sevimli çocuk, paketin içinden çıkan mektııbun soylediğine göre en son teknoloji ürüniidür. llgi ve sevgiye gereksinim dııyacak şekilde tasarlanmış, gittigi aileye mutluluk getirecck 'ideal' bir çocuktur Konrad... Çocuk gerçckligjni kabııl eden yazar ların başmda geleıı Avusturvalı yazar Christinc Nosthnger, Konrad tipleme siyle, geleneksel aile ve okııl kıırumunu eleştirmektedir. Çünkü Konrad çalışkandrr, yazısı düzgundür. Biitün derslerde en başarılı ögrencidir. ()ğretmenin sözünden hiç çıkmaciıgı için öğretmenin kuzusudur. Yaramazlık ya|ian arkadaşlannı öğretnıenine söyleyen, külür bilmeyen, yüzü kızaran, yalan söylenıeyen ideal bir çocuktur Konrad! Kim böyle bir çocuğu sev mez ki!.. Arkadaşları bu ideal çocuk hakkında neler düşünüyor dersinizr' ' 7 tcpsr dc Konrad ı çok, ama (ok ıgrenç buluyordu. Ogretrnenleri bayan Stainz, saat başı neredey\e iiç kez Konrad"ı örnek a/ınf diyordu... Sınıjta bir problemı kimse anlawad/ğtnda, bayan Stainz, 'Konrad bttnu kesınlıkle anlamnjtır' diyordu. Vc gcrccktcrı dc lck anlayan Konrad oluyordu Çocuklar bundan hiç ho^lanmıyorlardı." (S. 118). Sadcce okıılda değil, evde de ideal bir CUMHURİYET KİTAP SAYI 686 SİHİRLİ DEGNEK Çocuklar Hazırlayan: Nilay Yılmaz İçin • Kitaplar Delioglu rak, eğitimci olarak, toplum olarak... Aytül Akal'ın ve Mustafa Delioğlu'nun yarattığı sihirli kitaplar... Dedemın Sıhirli Dolabı, Sanatçının Sihirli Odası, Kardesimin Sihirli Okulu ve Öğretmenırt Sihirli Şapkast... Sihirli Dcğnek, herkese sihirli yolculuklar diliyor! Çizimler: Mustafa Büşra'nın sihirli değneği (Okulsuz Çocuk, Oya Uslu) Kenan adında bir tane çocuk vardı. Kenan 17 yaşında olduğu halde hiç okula gitmemişti. Kenan'ın babası Kenan'ı okula gönderebilmesi için çok uğraştığı halde maddi imkânlar yüzünden okula gidememişti. Kenan okula gidemediği için çok üzülüyordu. Kenan Izmir'de bir nastaneye işçi olarak girmişti. Arkauaşları okula giderken Kenan pastaneye çalışmaya gidiyordu. Bu yüzden çok üzülüyor3u. Arkadaşları Kenan'la okuma bilmediği için dalga geçiyorlardı. Arka daşlari Kenan'a hep Z harfini soruyordu. Kenan bir tek Z harfini bilmiyordu. Bu yüzden arkadaşlarının alay konusu oluyordu. Kenan parkta oynarken Şenay adında bir kadınla tanışmıştı. Şenay Hanım Kenan'a her pazar okuma vazma öğretiyor du. Kenan ailesi ile köyc taşınmıştı. Çünkü ağabeyleri evleneceklerdi. Kenan hecelcmeye başlamıştı. Köye gittiklerinde ("abbar adında bir arkadaş bulmuştu. Kenan bir gün okulun önünde dolaşırken bir kitap bulur. Gabbar Kenan'ı okurken gördüğünde çok şaşırır. Gabbar babasından devamlı sopa yediği için babasının parasını çalıp Kenan la lzmir'e gider. Izmir'de paralan biter. Bu yüzden Şenay Hanım'ın evinin önüne gider. Şenay Hanım'ın kocası çocukları evine alır. Şenay 1 lanım çocukları giydirir ve otogara götürür. Çocukları arabaya bindirip köylcrine yollar. Büşralşık (10) Yavuztürk îlköğretim Okulu, Üsküdar, tstanbul. (Büşra'cığım 'Kurşun Askerin Utancı'nı izleyip bana da anlatırsın dcğil mi?.. Bu arada ben, Kenan ve Cabbar'a ne olduğunu çok merak ettim... Kenan'ın neden bir tek Z harfini bilmcdiğini de... Sihirli Değnek çok meraklı cook! Aslında kitanın özetinden çok senin düşüncelerini merak ediyor; öyküde neyi sevip sevmediğini, sihirli değneğinle kitabın nerelerini değiştirmek istediğini... Okuyacağın diğer kitaplarda bana bunları da anlatmayı unutma olur mu? lyi seyirler... Sihirli bir degnejlız olsaydı neler yapardınız, rıeleri dcğiş/irmek isterdinız? tşe kıtaplardan başlamaya ne dersiniz çocuklar? Okudufoınuz bir kılahı •ievıp sevmedığınizi. kitapta hosunuza gıden ya da gitmeyen bölümlerın neler oldupunu ve yazar sız olsaydımz o bölümlerı nasıl yazacag'ınızı anlalan mektuplarınızı Sihirli Değnek 'e gçmderirseniz, yazınızı bu sayjada ^örehiltrsıniz. Sihirli Değnek'm sıze ödülolarak ne vercceğini nıt merak. ediyorsunuz? Sürprız'! (Mektuplarınıza yasınızı ve adresinizi yazmayı unutmayın olur mu?) Nilay Yılmaz Kurtuluş, Deresi Cad. No: 47 Bilci Üniversitesi, Dolapderc / tstanbul nilayy@bilgi.edu.tr Tel: 212236 78 42 SAYFA 19 çocuktur Konrad. Evi da^ıtmayan, kırıp dökmeyen, önüne konan her şeyi yiyen, annesine yardım eden, evcilik oynamayı bilmeyen bir çocuk! Oysa alt kattaki komşıınıın kızı Kitti, yedi yaşın getirdigi biitün özelliklere sahiptir. Meraklıclır, yaramazdır, arkaclaş ilişkilerine önem vermektedir. I iensinden önemlisi de okul dışında aciz kalan, arkadaşları tarafından dışlanan ideal çocuk Konrad'ı korumaktadır. Kitti, ner fırsatta, boyle davranmaya devam edeıse çocukların onu asla sevmeyeceklerini anlatmaya calışır Kon racf'a. "... on ıkı çarpı on ıki, eksı on yedı, artı otuz altının sonucunu nıyc Vredi'ye söylemıyor\un kı? Konrad, çocuklar ögrctmenc ıspiyonlanmaz!" (S. 121). Aslinda Konrad da içinde ol duğu duruma üzülrnekte, çelişkiler yaşamaktadır. Ancak yapacak bir şey yoktıır. İJrün Tamamlama Böliimünde ona bu şekilde davrannıası ögrctilmiştir. Bir gün hıbrikadan bir mektun ge lir Bayan Barlotti'yc. Mektupta, Bavan Barlotti'nin aslında hazıla güçlendirici bir ilaç istediği, Konrad'ınsa ona yanlışlıkla gönderildigi söylenmekte, o yü/.den bir an once onu iadc etmesi is teıımektedir. Bayan Barlotti'den ayrılmak istemeyen Konrad ne yapacak dersini/.r' Bayan Barlotti, Konrad ve Kitti'nin dü^ündügü o nıüthiş plan nedirr1 Plan işe yarayacak mıdıtV.. 1975 yılında ilk kez yayınılanan kitap, çocuk gerçekliğini eleştiren önenıli yapıtlardan biridir. Eğlcnccli bir üslupla, prototip aile ve topluın yapibinı elesti ren (^hristine Nostlinger, Çocuk Ecle bivatı Nobel Oclülü ve 1984 HansChristian Andersen ()dülü gibi pek çok ödüle lavık görülınüstür... Konrad ya da Kontı'rıv Ktıtusundan Çtkan Çocuk, yazarın neşeli bakiijinın yanı sıra Gözde Bitir'in pek sevimli çizimleriyle de çocukların ilgisini çekeceğe benzivor... Konrad, sadece çocuklaru değil, konserve çocııklara bayılan yetişkinle re de çok şey söylüyor! Gözlerimiz ve kulaldarımız konserve kutusundan çıkan çocukta. Çünkü gerçekten düşü necek çok ijeyimiz var, anne baba ola Mevsimler Kralı'nın Doğum Giinü AytülAkal, Uçanbaltk Yayınlan, 2(H)l4üSayfa. Resımleyen Ender Dandul (okul öncesi) lyi ki doğdun Saray Horozu, iyi ki dogdıın Küçük Prens der ken Mevsinıler Kralı'nın da do ğum günü geldi çattı. O gün sonbanann uk günü. KraJ neyecanla uyanır ve doğum günü hazırlıklarına erkenden başlar. Bir an önce doğum günü pastasını yemck isteyen Kral, nedense bir türlü sonbaharı boyayamaz. Bütün çabalarına rağmen bahçede hâla yaz mevsimi devam eder. Açlıktan ölmek üzere olan Kral'ın aklında hep doğum günü pastası dolaşmaktadır. Ancak, Kraliçe, sonbahar gelmeden onıın pastayı yemesine izin vermeyeceğini söyler. Mevsimler Kral'ı neden sonbaharı bir türlü boyayamıyor dersinizr1.. Mevsimler Kralı'nın Dogum Cîünü, F.nder Dandul'un doğadan kâğıda taşıdığı sonbahar renkleriyle, hareketli çizimleriyle dopdolu. Ana kompozisyonun sağına soluna saklanmış ayrıntıları keşletmekse çok eğlcnccli... Daha önce, Saray Horozu ve Küçük Prens m Dogum C'jiinü için de söylediğimiz gibi, ülkemizde çocuk yayımcılığı adına güzel bir kazanım bu mevsimler dizisi... Ne yazık ki resimli kitaplar, özellikle maliyetinin yüksekliği nedeniyle, ülkemizde hâlâ alışılamauık bir kitap türü olmaya devam ediyor. Aileler, haklı olarak, bir tane resimli kitap almak yerine birkaç tane masal va da öykü kitabı almayı tercih ediyorfar! Ancak çocuklarda, yazı kadar resiın okuma becerisinin dc geliştirilmesi gerek liligi unutulmamalı. Eğitim sistemimizde, ezberciliğin yaratıcılığın önüne geçerek yaratlığı problemlere aslında sihirli çözümler gerekmiyor. Biraz sağduyu, biraz emek, biraz destek... Yazı, bahan ve sonbaharı yaşadık. Sırada kıs, mevsimi olsa gerek! Krali çe'nin Doğum Cîünii yakla^ıyor... Resimli kitapları seven çocuklar için, işte BUYUKLERE ODEV *()12 Yas Çocuk Rehbcri Utanbıd'da Ç.ocuklarınız îçin Gerckli liım AdresIcr, Deıleme: Perihan Sarıöz, Duzenlenıe Hatice Sadioğlu, Yayıncvi Yayıncılık, 19%. '"Aile ve Ç.ocuk üğititni ÜzerineSohbetler, Giilsen Atlı, Etiit Yayınlan, 2002. • TailarL lil Vaaliyetleri. Jale Üre, Nezih Üre, YaPa. '•Çocuk Edebıyatı Yıllıgt V)H7, VJS'l Der: Mustafa Ruhi Şirin, Gökyiizü Yayınlan, 1987. 1988. 1989. * Masallar vc Eğilimsel îslevlcrı, Muhsinc Helimoğlu Yavuz, Kültür Bakanlığı. 1VHH,