Katalog

lanan, "Kjrl Matks'tan üıınu mııze Almanva'da Sosval Demokra sı/Sosyal Demok ıasıde Temel Cğı lımleı" adlı ku lamsal yapıtı ıle ıl gıvı (,eklı "Dcnı/ Bıttı" denemesının aıdından, ge^en avlaıda <,ıkan, "Alageyık Sokağı Bır Lıman mıydi''" amları, beğenılen kı taplar arasına gırdı (Doğan Kitap) Bu venı yapıtıyla Denız'ın, "bıttı" de dığı dcni7e yenıden auldıgını gotuyo111/ Ancak onu salı "Istanbııl anılan ' dıycrek sınırlandııanlaı oldu üysa bu anılaı, lstanbul'dan başlavarak Bre menn ( ııxhaven, rubıngen.oradanPı le, Napolı, Marsılya, Barcelona, tsken derıye, Beyrut a değuı uzavan ınışlı çıkış h bu yaşamın romanı Istanbul a ılışkın anılaı daha (,ok (,otukluk yıllarının, kesıntılı dc olsa ılkokuldan, lıseve değın geçen bıı biııeu ı<,eımektedır O da kalmış kı, kıırgııda ovlcsıne kronolojık bır sıralama da voktuı Yazaı, kendısını bır takım şablonlar ı^ıne sokmaz olaylar aıasındakı dıvalektık bağlantıyı on plan da tııtarak sıırdııruı anlatısım Sozgelı nıı, Almanya'da unıversıte oğrencısıy ken, sozunu ettığı bır konunun bağlan tisı nedenıvle, Istanbul'dakı (,ocııkluk vıllarına venıden donebılmektedır Kıtabın başından sonuna değın bu bıçem pek değışmez () dcnlı anılar karmaşa sında nc bır vınelemeve ne de tekduze lıge duşınez Lspıılı anlaiımıyla okııyııcuvu peşınden sıiıııkleı eotıııuı Başlangıç bolumlerınde ağırlıklı ola rak Istanbul anıları ver alıı Oıta lıallı ku s ıık bui|uva bıı aılenın bu yaramaz ^oııığıı tstanbul 11 oldukçavoğun vaşa miştn Kendı ıladesıvle "Hayla/", "Ya şamı durdıırıılm.ıv.ın bıı d e n ı / ' ' d ı r o \alnı/ Istanbul AA sckı/ okııl değıştir mışrır Bıı okullat aıasında Sankt Cıeoı ge Auıstuıva Lıscsı Anadolu ve Hav d.ııp.ışa L ıselerı de vaıdıı 17 vaşınday kcıı Muıdues hukutnetıne k.ırşı başl.ı van gen^lık hanketleı ıııc katılıı 21 Mavıs l%()devnmındctutııklubulunduğıı hapısbancden 27 Mavısg askeıleı (,ıka ııı ()gıınlerın hav isı ı^ındeokulunu da teık edeı Uı, vıl sonta dışardan sınavlata gıreıek lısevı bıtıııt Aıtık <ı, devıım ci bıı mılıtandıı Ellı vaslaıında ulkeye donduğu zaııun bıtıkımlı bır ıvdın, sosvalıst kım lıklı bır kışıdu Ne kı bııaktığı Istanbul, <,okdegışmış haşkabıt Istanbul olmuş tııt Yaşına başına bakmaksızın o, yıne kuuıkluğunun havla/ ^oeuğunu vaşa ıruk ıster, anılaıına da oıadan başlar Cıenelevın /ıırafa Sokağı'nda sırtını du vaıa yaslavatak ı^portau cocukların çı ğırtılarını dınlerken bııvıık bıı haz du vaı, "Abılerın babahngcılarına yenı ba 1 lonlaı (pre/eıvatıfleı) geldı Kavuk(,u()glu'nun, ija^ılası bır Istan bııl kulturu vaıdıı Bu vasjı kentın ba (,okycıını,ozellıkk' Kadıkoy Moda,( ı nangır, Taksım Bevoğlu vb voıeleıını adım adını bılır Istanbul sosyetesını, yerlı bur)uvazısuiı, azııılıklanm Çuıgt'nt", Lrınenı, Rıım, Yahudı'sını onların va %am bi(,ımleı ını acılaıı, olkelerı, sevgı ve sevdalarıvla duyarlı bır haylaz (,OLiık go zuvle anlatır Aıadan vıllar ge(,mesıne karşın, Rum meyhaneleıını, o zamankı Bevoglu sinenıalarmı, lılmlcrın adını b.ı^ıollerdeovnavan veılı vabancı ovun cuları adlauvla bır bır savar Kalemıne doladığı bırolayı, bıı konuvu enıne bo vuna ırdelemeden bırakma? Canı ıster se, tııtar Kadıkoy'un taııbını bıleyazar1 Sozugendevlerdenaijtığı verdebılebır kaç so7cukle geçıştirnıez, ' 195O'lı yıl laıda Abaııuz Sokağı'nda 45 ev ıle bu ev lerde çalışan 500 kadın vaıdı Halk ara CUMHURİYET KİTAP SAYI 686 f Başka bir Istanbul sınıla 'unıversite' ya da 'fakulte' denılen evler, ya sahıplerı, y.ı da kapı numarala rı ıle anılırdı Benını bu sokağa ılk adı mımı attığım vıl Madam Camcıyan'ın 16 no lu evı ıle, Madam Hank ın 43 no'lıı evı ıınluydıı " () donemde gene Ievleıde bır kadınla ılk kez vatan delı 1 kanlılara, "Mıllı dldıı ' deıleıını^ ken dısı de Ldııne üenelevfnde, "Mıllı ' 1 (ilur Denı/, ayırım yapmadan ınsanlara sı cakbırsevgivlevaklaijiı Lnolumsıı/ tıp ler bılc bır vanları ıle sevımlıdııleı Lı menıleı, Rumlar, Çırıgeneler Istanbul'un tadı tuzudıır Ilk arkadaşı, Zuıata Soka ğı'ndakı bıı kahvede tamğı Sıntı (Çınge ne) Mahmut tur Mahmut'unneoğıenı mı vaulır, ne de duğru durııst bır evı Arkadaşını zaman /anıan kendı evınde vatmı, neı ^ıttığı vere onu da bırlıkte miturerek gormedıgı, bılmedıgı "âJem leıı" lanıtıı Alavci bıı anlatıını vardıı Denı/ın Anılaı ını aktarırken, alttan alta kıs kıs gulduğu sezınlenır Yeı veı ı,oLukluk kımlığınden sıyrılır, oturaklı avdın bır kışı olarak elee aldığl konuvu, bır sosvo log, bır araijtırmatı gıbı enıne bovuna anlarır (^ınegın, kapıulara ılıskın bır anısını va/arken, so7iı Anadolıı dan goç olavına setırır Çunku bu gouın oncıı luğunu kapıcılar y.ıpmış, gıderek kenı kuşatılmı^tıı Ya da Breınen'dekı okııl anıları arasında, Alman eğıtım sıstemını ele alıı, bu sıstcınc ılıijkın goruşlerını açıklarken konııyu butunle ustata kay na^tırıı, okuvucu ayırdına varma7 bıle nenı/'ın Mfk seıuvenlerı de genı^ bıı veı tutar kıtabında lstanbul'dan Al manya'ya, oradan Italva ve Mısır'a de çın, gıttığı her yerde mutlaka bır sevgılı Milur, va da sevgılıleı onu 1 Ilışkıleıını sansurctmeden, duzeylıbıçımdebıı ro man ustası gıbı anlaiıı Kılabı bıtıı dıgınız /aman bu enternasvonal sev gılıler bov bov sıralanıılaı kaı^ınızda Heıdı, I aio1; Ursııla Marıa, 'jııın Sal va Fınko bunlaıdan bııka^ıdıı Hoşgonılıı aılesinın koıumasıml.ı ol dııkı,.ı lahat ve kev'llı bır vasama alışkın bu "Kabına sığma7 çocıık" /oı gun leıınde de ıkı avağı ustunde durrnasını bılır, ahlamadan oflamadan kendı küjdıgını kendısı vaı alıı tn^aatlarda ve değışık verlerde ışçılık vaparak vaban <i bıı ulkede, unıversite oğrenımını sıır durıır Burada lelsefeoğrenımı onun ııfkunu daha da a<,aı dunvayı bılın<,le voıunı lamasını saglar Hııler raşı/mının Alman halkı ustunde varaıtığıaeılaıın vakından tanığı olur Bıı Yahudı olan kocasını Nazı sovkırımında kavbedeıı Bavan Manzuıkı nın dramı ba^lı başına bır ro man Ama Denız onu (,ok etkılı bır bıçımde, bırkat, sayfada ovkuleştıımevı ba^aııı Tubıngen Unıversıtesı'nde, kendısını ı,ok seven telsefe Prol 'u Bloch'un salık vermesı u^erıne fakulte değüjtırmek amau ıle Heıdelberg'ın volıınu tııtar Oyle gomluyor kı Denı/ Kavukı,uog lu'nun bu ılgın<, anıları surecektır" Alageyik Sokağı Bir Liman mıydı? / Denız ktıvuk^noğju / Doğan Kıtapçılık / 427s natçı kıme hıtap etmelı dıye hep duşunmuşumdur Çunkıı kıtle kultu ru nımetlerı ınban ların ılgısını başka ve vanli!} taraflara çeken pek \ok fııt kııvu i(,cııvoı Ve bıı tııtkıı küjivı kendısı hakkında ve ıçınıle bulundu ğu ^ağ u/erınde cıddı ve esaslı bıı bı çımde duşunmekten alıkoyuyor Durum boyle ıken kıme, nasıl hıtap etmelı, gerı,ek bır sanatçir" Cjerı,ek sanaiLi tıım ınsanlığın yaşamına katabı lecegı evıensel boyutta eserlerıyle, yıne kendısının yaratıcı çalışmasının anaob)esı olan bıreve seslenınelıdır Bu dujjuntelerın tam oıtasında elıme Alı 1 Iıkmet Koıkma/'ın Lgeden Yavınlaıı taratından basılmış "Paris Dıişerken Ben Kiıçiıktum & Çiçekleri Atomla Vurdular" ısımlı şıır kıtabı ge«,tı Ls kıleıın bıldıgı benım yenı tanıdıgım top lunısal sorumlıılıığu olan bıı şaıı vardı okuduğum dızeleıde Yenı bır hevecan venvordıı bıı şıırler Çoktandır duvma dıgımız sesletdı bunlar "Her kusak kendı okurunu yenıden ve sıhıdan ba^layarak kurma /orıında " der ( emal Sureva Benım kuijağım de gıl Koıkma/ Ama kendı okurunu sıhr ciın yaratmak zorunda da değıl, çunku ^ıııleıı pavla^abıleceğımı/ du^ıınceleıı t.ışıyor Kılabında tarıhe donıık bır bakış vaı ' Ku^uktum, bılnıezdıııı ınar^laı soylemeyı ben/ Yunanıstan'a gırmı^tı Nazı ler Koıkmaz hıtap ettığı bııevın tarıh ten gelmekte ve tarıhın ııııınıı oldugıı nıı bılıvor Yenl blr heyecan " ü kuıalı ku!}lar da gıttı bılıvor mu sun/ Sonbahar ve akşam gene valnızım " dızelerınde duygulıı, "Bıtme/ bu tuıku, bu destan/ Bolıvya gune^ı gordıı bır kez/ Irmaklar aktı damarlardan" di/e lerınde de bır o kadar devıımu Durgun ve huzunlu şıırler vaı bu kı tapta ama ' Dalga Dalga Bulullaı" başlıklı^ıude "bırvorgun adam" sankı vuı dıımuz ve bıı yoıgun adanıa sahıp ^ıkı lıyor, mutlu gosterılıvor "Bak bııden, guneşe bak, yıne paılıvoı/ Aha bıılutlar, aha guverun/ Tııt ellerımı, bak gozleıı me/ Işte yağmuı i!jte vağmur" "Ege" naşlıklı ^ıırınde ınsanı sadete tarıhsel olarak ele alınaz, buntı ırdeleı de Alı Hıkmet Koıkma/ "Sız baıı^ın çocııklaıı, biz/ Su gıbı, hava gıbı va^adı nız cıçeklerle/ Sava^ı gormedıniz, v^d maaınız cehennemı" dıyor ve bu dı/e lerden yola çıkarak barışı oneıen top lıımcu şıırını tamamlıvor "Havdı ııçıışturun ııçıışrıııun renkleıı/ UstuiKie Lge'nın" Korkmaz, ınsaıılıgı lırık bır anlatım la, ıyım.ser bır ^urle onumuze kovuyor "Olmasa sevda/ huzunlenmese zaman zaman ınsan/ Nasıl sevıludı bıı dunva" ve sahıp (,ıkıvoı yeıyuzune "Ustııne ııs tune gıderım acıların/ Bızden soıuluı ^ıınku yeryuzu ' Korkmaz'ın kıtabı ılerıu bıı avdının ıırleımı HjCrıvor '(^aycı Zuhtu"de ııl e uzerıne du^untelerını şıırleijtınyoı Bu şıırler anlatımu şıır tarzında Sıcak, doğrudan soyleyışe sahıp, tartım ve ol ı,u kaygısı taşıvan şıırler Yazımızı "Mayıs" başlıklı şıırden bıı dortlukle bıtıı elım "llıç bttmcM, hn, tukenmesı' Duygn, guzelhh heıeket ve umıcrtlık Yaşama \tvinti ve umuttın »nıyıs A^tltt gonıti gonut" • l JHHÜYAYIN TUYAP, 8. IZMIR KİTAP FUARI'NDAYIZ (9. Sokak) FERDİ TAYFUR FERDI TAYFUR Şekerci Çırağı Roman, 350 Sayla • Okuyurıca Şaşıracaksınız! Yeni Çıkan Kitaplarımız: • ERDOĞAN BAYSAL / Sokağın Umudu, Sokak Çotuklannm Romanı1 208 Sayta, • AHMET SELÇUK İLKAN / Yakılacak Şiirler, Şııı, 220 Sayla. 7 Baskı! • HUSAM KÜRT / Her Kar Kırmızı Duşer Omrume, Şıır, 96 Sayla • AHMET ( J U V E N / Duşlerimin Gul Şafağı, Şıır. 76 Sayta ERDOĞAN BAYSAL Şiiplerini saklayan adam OĞUZ GEMALMAZ Du^lu yollanı Ju^ duğ ulkc ulkc iıittı yurcfcımn goturdıt^ıt ycrhn Sevgı, baıış, hoşgnruydu turkusu Sokağın Umudu G unumu/de sanatçının toplumbal sorumluluğu çok daha onemlı ve etkılı bır hale geldığınden, sa Adres: BI RI IN BASIN YAYIN V E T I C LTD ŞTI Cağaloğlu Yokuşu, Evıen Han No 29 / 56 Cağaloğlu ^4440 Istanhul Tcl (0 2 l 2 ) 5 M 7 9 ( X ) F a k s ( 0 2 1 2 ) 5 1 2 M 20 SAYFA 17