Katalog

Kapak konusunun devamı. *" Sinema yazılarınızla, kcndıınzdcn \ielcn kusajlı, yanibizlerı çok elkilcdınız ve örnek oluşturdunuz Sızın etkılendı^ınız J isimlcr var wıydı Reni daha çok yahancı elcştirmenlerin etkilediğini söyleyebilirim. Türkiyede ise ()nat Kııllar... Fransız tarzıclcsjtiriyi çekin meden, ııtanmadan sevebilmek, Onat Kutlar'm da sahip olduğu bakış açısıntn kazandırdıği bır .şeydir bana. dalalasaray Lisesi'nde okudugurınzu da diişiinürsek, Fransızkıdlürünc, Fransızbakı$ açnınayalkııılıgınızsaşır/ta değil Ama yınc dc drııe&ııt sınemadakı bcicniniz "Fransız larzt"y/a unır/ı Jeğil. Ya da şfiyle Koraytm, "Frankofon/uk var ım sizdc? Hem var, hem yok. Bir kere, Frankolonlukla iftihar ettiğimi söyleyebiliriın. Fransızca ınsana daha rasyonel düşünmeyi öğretiyor. Biıbirinden çok larklı müzik leri sevmemde bıınun etkisi vardır diyebiliriın. Bıınun gibi Amerikan sinemasını, Avnıpa sirifnıasını birbirlerindcn çok ayrı yerlere koyııp, birinden birini tercih cdip diğcrini aşağılamadım. Çok genii} biçimde baktım, böyle bakılmasını savıındıını. Ille dc belli bir sinema kültürü iize rinde uzmanlaşmaya inanmadım, hicbir ülkenin siııeımı tarzına sıkı sıkıya bağian nıadım. linkiyc'dckı sıııcıııa e/eşliriuuiıı bııgü niiııc bdk/ığı/mzda, tartışma cksıkh^ı, dıısıinscl iıiyı/ltk. iize/liklc genç yazarlarda "'lek tıplc\ıuc"yc doğrıı gıdıs hissedıvor ıııu sııınız J Sakiıı bir döııem yaşıyorıız. Bıınun, 19X0 sonrasında roplııma hâkim kılınan depolitizasyonla ilgili oldugıınıı sanıyo rıım. Bcn sinemanın, rabii biıtiın sanal dallarııun da lıa/ vermesi gerektiğine ına nıvonım. Ru hazza ıılaşmak için dc çok uddi biı taıtı^ma orramı yararılmalı. ()ysa Turkiye dc tariı^mak çok anlanısız bir lıale geldı. 1%0'ların ikinci yarısındaki, 197Üİcrdcki ba/.ı larlı^nıa konulanmız da bııgiın bize çok anlamlı gelmeyebilir ama anlamlı ohna.sa da bir larlışına kevti vardı ve o tartışmalardan çok ciddi şeylcr çıktı. Maalcsci 80'lcrdcn bcri bu lür tartışmala ra, diişünsel zcnginlcşmc çabalarına rastIanmıyor. Sinema sanatt vc kültürü ona çok şey borçlu Atilla Dorsav ne kadar çok film seyredersek sinema zevkimiz, sinema bilgimiz o kadar geli^ir, sinema tarıhıne bakışımız o kadar zcnginlc!jirdiycdiii}üııüyoruın. Bir vandan da, bu 250 bin fılmın vaklaşık 200 bininin seyredilmemcsi durıınuında, bir şey kaybedil meyeceğinc dc inanıyorum. Ama diyclim ki işte o geri kalan 50 bini seyretmek gerekiyor. Bu da çok zor tabii. Soııu olarak 1 kaç filnı seyredebilirızki. Beşbin, ]()bin, 15bin... Bizim gibi gençliğinden beri lilm seyreden ınsanlar, kaç film scyrcttik ki... Bilcmiyoııım... Ama bildiğim şu, bu tııt kıı bcndc bitmcdi daha. Sinema tarihinden izlemek istediğim birkaç yiiz film var hâlâ. Işte bir restıvalde, Cannes'da, tstanbııl'da, ortalama 4050 lilmi tahatça izli yorum kı arkadaşlanmın çoğıı bu kadar izlcycmiyorlar. Yanı bu tutkıı kolay kolav bitecek gibi değil, yani bizim biraz "hasta" bir yanımız var. Sinema vazarı olarak de^il yalnızca, sinemasever olarak. Biz göriintüve aç insanlarız, bu açlık kolay kolay giderilemiyor. Yeteri kadar film gördüm, birkaç ay da gidip Bodrum'da oturayım, kırlaıda gezeyim ya da eve kapanayım diyemiyorsıınıız. Bizim tilm görmeye ihıiyacımız var. Bu bir ihtiyaç, ben boylehisscdiyorıım. Hâlâ sonsuz sayıda film görmeye hazırım. Son yı/larda sıııcına yazarlı^ıınt, clcsttrmenlig'c doerıı bir yönelmı var Pek çok isjpnçintan, elestırmen olnıakıslcdı&ını, Sıııetna Yazarları Derneği'nr (.V/V/1/^) iivc ohnak ıçı/t ne yapılınası ıtcrektifynı vb. \ornyor Yalnızı'a "ht'dara fılırı ızleme" nfcğındeıı ka\ınıklanıuıyor kn$k//uız bu dıırııııı Dcrncğe de çok sayıda baijvıını olııyor, hatta ben bazcn vonctim kurulundaki arkadaijlarımı tla a^ıp, daha tazla sayıda genç insanı dcrneğc, sinema yazarları caıııiası na katmaya çalı^ıyorum. Oığerarkadaşlar biraz daha tutucıı davranıyi)ilar açıkçusı. Yalnızca klasik anlamda sinema yazarı olarak dcğil, intcrncttc'de her geçen gün yeni siteler açılıyor ve çok savıda gcnc insan, iyikötü oralarda sinema yazmaya başlıyor. Çoğıı korü belki... Ama arada iyi olanlar ya da yaıın çok iyi olabilecekler var. Bu ilgi şııradan kaynaklanıyor kanımca; sinema kııltiirune, birikime, sinema tarihinemodern teknoloji sayesinde artık çok daha kolay ıılaşılabiliyor. Bizde ncdensc birden ortadan kalkan video kasetler, bütünklasik lihnlcıielimizin altınagetirmiş ti. Şimdı dvd scktörü çıktı ve gelisjti. 1 ler ne kadar dvd, benim anladıgını anlamda sinema tarihıne cğilmcdiyse de yakında o da mııtlaka gerçekleşecck Flskıden, bir filmi görcnıedivseniz, görcmcmiştiniz. Şinıdi, çoğıı televizyon kanalının sinema tarihinc döııük biı i)rogram anlayı^ı yok sa da, rastlanrıyla refevızyonda ızleme şansınız var kaçırdığınız bir lilmi, video var, vcd var, dvd var. Bütiin bir sinema kültürünü, ana hatlarıyla en azınılan kolayca edinmeniz nıiımkııtı. Yani bu i$ artık okadar da zor değil dlvc dü^üniilüyor. Ben genç arkadaşjlara, sinema taıihindcn bir kaç yiiz lilmi seçm ve onl.ırı ı/lcmeye çalışın diyorunı hep. \ I I I. I. A DK.SA SİNIMA Güney'e yönelik kampanya... S<»ı yıllardakı cn&cnı$ sıncına lartıştnası Yılmaz (îü/n'v üzcrınepatlak verdı ( H<ııey'e yöııelik kanıpanyaya, sincıntialar ıTpbt's'iııdt'/ı ılk yanıt sızdetı geldı. Bendeıı gcldi, çünkü onıı tanıyan, hak kında kitaplar vazan birisiyim. 37 yıllık sincnıa geçıni^inıc baktığımda, iiç yıl öncc başlavan Ydmaz Cjüncy tarlı^ınaiinda oynadığını rol, bu M yılın cn ontır vcrici olaylarından biri gcliyor bana. Ben o za ıııan Sabah gazetesindc, son dcrccc kısıtlı koşulJarda yayıınlatıyordıını yazılarımı. Saban, o gün dc lıııgıın dc kıiltürcl tartı^maiarı yakından izleıııc gelcııeğıne sahip bir gazetc dcğil. Koijullan /.orladıın, (!enel Yayın Yöncttnenine email ütnm, Yılmaz Cıüncy'i savıırımamız gerektiğini söy ledim vb. ( ) da sağolsun kabul ctti vc birkaç gün bovunca sanat saylası dışında, normal sayhılard.ı yazılarımı yayımladılar, yanıt vcrmc olanagı buldııııı. Yılmaz Gii^ nev gıbı bir insanın, 1 lürriyet gazctcsindeki bazı yazarlar öylc istedi diye ayaldar alrına alınamayacağı, bizim bu anlamdaki kültürümüzün birkaç ağzı bozuk tarafın dan harcanamayacağı tcscil cdildi bir bakıma. l'ürkıye dvsiııvtna yazarlığtmn, sizin dc yıllar hnytı <;ün'tı çabalarınız somıcu, bellı bir snyvıulıfcı var. Aynı zcmıanda "lanctli" bır /;• dcnılchılır ım •iinema yuzıirlıHınu Ş "Lanctli", a^ağı yukarı doerıı bir söz cük. Gcrçcktcn uc oylc, ÇÜIIKÜ kinıseye "yaranmak" gibi bır olanağı yok cleştirmcnliğin. Ötc yandan siııenıa öyle bir tııt kıı kı, başka bir ış yapamaz hale de geliyorsunuz. ' 'Tntkıt"ya özt'lbır vıırou yapıyorsunuz... Bugün yazı yazmaya başlayan pek çok arkadaşımıza bakıyorıım, sincmayıyalnızca "akılcı" biçimde, duygulardan arınmış SAYFA 4 , UAYATIMM DEĞİŞTİREH MLMLtR YAŞAM vq ÖLÜM KENTLERİ biçimde algıladıklarını görüyorıım. ( ) yazılarda tııtkıınıın t'sini bilcgörmüyorum. Tutkıı olmadan yapılmaz bu iş. Dıiııya siııcınasında. clvştinncnlikten ynnetmenlı&e gt\'t$ııt pek çok önıefci var. 'l'ürkivt'1 dc isc (ok az Hizdc£eni'llıkle "/?rarla" Ktnemayazarlıfcı, clcşlırmcıılikyapılıyor. l lcpımize sorulur ara ura, "fılırı çekıneyı, senaryo yazmayı hic düşünmüyor musutıuz''*" dtyc. Aramızda potansiycl yönctnıcnlerin ol duğunıı biliyorıım ama benim istc^im yal nızca "yazmak"tı. Bir elcştirmenin se naryoya da uzanabileceğine inanıyo rıım. Senaryo yazmanın, içimde bir ııkde olarak kaldığını söyleyebilirim. Oyuncu olarak • yer aldığtmz bır kna filnı var. Bunutı dışıtıda bıc niycllennıediniz mi oyunculula ya da sinemanm bıişka herhangi bır dalına. llayır... Cıenel bır hesaplamayla, sinema ianatınıtı bailaneıondıin hugünedek, ıızıın metrajltkonulu yaklasık 2^0 bin kadar film yaptldıSı KÖylentyor Ru toplam, diinyayı nasılcthiliyor, ııasıldegistiriyor, seyredilen filt?ıler tınenıatcverlerı ııasıl bıçimlcndiriyor. Şöyle dc dcrıilcbilir, "Nereyegıdıyorbu ftbnler/' l Icr lilııı yeııi bir diinya açtığına göre, Genç efeştirmen adayları (.u'nçcU^lırıı/cn adıiylarnnı jif'nel olarak baklığımzda ncler a/iriiyorsunıız (îerçckten mcraklı, hevcslı bir kılle var ama yclcrincc çaba gdstcr/lıvnr ıııu J ()rneğın arşıv, özclliklc dc yazı arşıvı, çok ciddi çabalar islıyor vc bu işın ohııazsd olnıazı nıtelığtnde Evet, kimscnin yazı aı>ivi lalan yaptığını sanmıyorıım. Bir dc genç sinema yazarları ya da sinema meıaklılaıı, hemen fantezi türlerden baijlıyorlar. I<jtc hemen hepsi "Yüzükleıın l'lfendisi" hastası, hemen hepsi bilimkurgu ya da aksiyon lilnıi tııtkunu... l'.vet ama biraz da diğer türlere bakın! Politik sinemanm geçmiîjinde başyapırlarvar; dranı, hatta mclodram iyi yapıldığı zaman çok giizcl bir türdiir. Si nemanın, bugün ölmüij savılaıı ama dönem dönem çok haşarılı öınekleıin verildiği müzikal var, \vcstern var, korku siııeması var Yani çok genış bir alan sinema ve bu alana, sinema tarihinc daldığmda K İ T A P C U M H U R İ Y E T S A YI 7 1