Katalog

Tarih bilinci ve kültiirel kimliğin gelismesi icin Dört Nala/ Krzysztof zanussl yorlar. Insan Haklan'nın önemli bir alanı da "kadın hakları". Bu alana özellikle îslam ülkelerinin kadın sinemacılannın bakışı ilgiyle izlenmeye değer. Cezayirli kadın romancı Yamina Benguigi'nin "Türban" sorununu ele alan üç bölümlük belgeselinin, "türban"ı bayraklaştıran aydınlarımıza söylcyccck çok şeyi olmalı. Mısır'dan Bengladeş'e uzanan bir coğrafyada kadın haklarının ne durumda olduğunu öğrenmek isteyenlcr bu bölümde yer alan belgeselleri kaçırmayacaklar kuşkusuz. Ülkemizde yeterince tanınmayan, televizyon kanallarımızın pek rağbct ctmediği bir alan olan belgesel sinemanın gücünc ilişkin kuşkusu olanlar "SinemaTarih Festivali"ni kaçırmasınlar derim.Şili'den Bolivya'ya, Yunan Iç Savaşı'ndan, FBI'da dönen dolaplara uzanan görkemli bir panorama geliyor karşımıza. Uluslararası Belgesel Yarışma'da yer alan 16 yapıtı, jüri ile birlikte değerlendirip, size göre en iyiyi seçebilirsiniz (Bu bölümün rılmleri Türkçe altyazı ile sunulacağı için, yabancı dil bilmeseniz de, bir şey kaçırmayacaksınız). Yarışma dışı belgesellerin özgiin dilinde sunulacağı (hangi seanslar olduğunu öğrenmek için çizclgeye bakmanız gerekecek) festivalde ağırlıg'ı kurmaca filmler oluşturuyor. Alkazar, Beyoğlıı ve Akademi sinemalarında sunulacak filmlerin hepsi Türkçe altyazılı. Michael Verhoven ve Gianfranco Mingozzi'ye ayrılmış toplu gösterilerin yanı sıra, 10 filmin varışacağı bir Uluslararası Kurmaca Fifm Yarışması var. Bu yarışmada Fransa'dan Estonya'ya, Polonya'dan Çin'e uzanan zengin bir dünya panoraması gelecek karşımıza. Tabii, bir de 100. Doöuş Yıldönümü'ndeEisenstcin ustaya bir saygı sunuşu var. Ülkemizde bugünc dek hiç görülmemiş filmleri ile. Umarım, yalnızca ülmlerini izlemekle kalmaz, kitaplarını da okumaya vakit bulursunuz ustanın, bu yogun hafta boyunca. Tarih bir labirentse eğer, bu labirenti keşfetmenin ikiyolu var: Sinema vekitap... tkisinide ihmal etmeyin derim... • Ülkemizin gündcn güne tırmanmakta olan toplumsal sorunlarına kalıcı çözümler bulmada tarihsel büincin ve kültürel kimliğin eliştirilmesinin önemine; ve u bilinci aşılama konusunda sinemanın ve görselişitsel 'ortamın' gücüne duyulan inançla hazırlanan festivalin açılışı 4 Aralık 1998 tarihinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda, ödül töreni ise 9 Aralık 1998 tarihinde Lütfü Kırdar Kongre Merkezi'nde yapılacak. Filmler Alkazar, Beyoğlu, Aksanat, Akademi Istanbul, Borusan.Kültür Merkezi ve Bilgi Üniversitesi salonlarında izlenebilecek. "I. Uluslararası Sinema Tarih Buluşması"nda film gösterimlerinin, uluslararası ve ulusal yarışmaların yanı sıra çeşitli panel, seminer ve söyleşiler de yer alacak. "Bir Çağdaşlaşma Projesi OlaraK Türkiye Cumhuriyeti" ana teması çerçevesinde Cumhuriyet'in kuruluş ve gelişme sürecinin çeşitli aşamalarını yansıtan yapıtların yanı sıra dünyanın çeşitli ülkelerindeki "Aydınlanma" süreçlerini irdeleyen yapıtlar izlenecek. g bölüme Türkiye'den Ersin Pertan "Kuşatma Altında Ask" filmi ile katılacak. Tarih konulu belgesel yapımlann yarışacağı Uluslararası Belgesel Film Yarışması ayrı bir uluslararası jüri tarafından değerlendirilecek. Bu bölümde dünya siyasetinin ünlü liderlerinin hayat öykülerini yansıtan ve dünya tarihinin ilginç olaylarını konu alan belgeseller gösterileceK. Pierre Abramovici'nin "Opus Dei: Uzun Yürüyüş", Juri Chaschtschewatskij "Sıradan Bir Başkan", Magali Negroni'nin "Federico Garcia Lorca", Dushan Hanak'ın "KâğıttanKafalar", Jocelyn Saab'ın "Saygon"u Bayan", Mesut Tufan ve Robert üafzezi'nin "Enver Hoca'nın Arnavutluk'u", H . C De la Cassiniere'nin "Karaborsa Yıllan", SilvanoCastano'nun "YaşasınTina",Henri Colomer'in "Gerçek Tepesi", Stephane Khemis ve Jean, Michel Gaillard'ın "Franco Yahudileri Kutardı mı?", François Moreuil'in "Tito ve Stalin: Istisna ve Kural", yarışmaya katılan belgeseller arasında yer alıyor. Yarışmada Türkiye'yi Mustafa Ünlü'nün "12 Eylül" belgeseli temsil edecek. Yarışma dışı belgesel filmler arasında Jean Francois Delasus'un "(J. Edgar Hoover) Amerikan'ın Büyük Biraderi", Ara Güler'in "Kahramanın Sonu", Anne Levy Morella'nin "Gabriel'in Düşü" Süha Arın'ın "Cemal Reşit Rey" filmleri yer alacak. "Ustalara Saygı" bölümü ise iki ustaya ayrıldı. ttalyan yönetmen Gianfranco Mingozzi ve Alman yönetmen Michael Verhoven filmlerinden oluşan bölümdür. 1998 yılının Sergei Eisenstein'in doğu munun 100. yılı olması nedeniyle ünlü yönetmenin anısına hazırlanan "Doğumunun 100. Yılında Eisenstein" bölümünde Rus yönetmenin "Potemkin Zırhlısı"nın 1976 yılında gerçekleştirilen ve müziği Dimitri Şostakoviç tarafından yapılan versiyonu, tamamlayamadığı "Yaşasın Meksika"nın 1979 yılında Grigori Aleksandrov tarafından gerçekleştirilen versiyonu ve "Bejin Çayırı", "Grev", "Eski ve Yeni" "Ekim" gibi ülkemizde çok az tanınan yapıtları da yer alıyor. Dünya sinemalarının çağımızın önemli tarihsel olaylarina bakışını yansıtan, kurmaca ve belgesel yapımlardan oluşan "Çağımızın Tanığı Sinema'Vla andre Malraux'nun "Umut" adlı başyapıtının yanı sıra, Jan Kadar ve Elmor Klos'un "Ana Caddedeki Dükkân", SilvanoCastano'nun "Küçük Bir Tas", PatrizioGuzman'ın "Şili înatçı BelleK", Robert Manthoulis'in "Yunan Iç Savaşı" filmleri izlenecekler arasında. Otuz Yıl Sonra: Sinemada "68" adlı bölümde ise, yakın tarihin önemli bir dönüm noktasını oluşturan 1968 olaylarina sinemanın yaklaşımını örnekleyen yapıtlar yer alıyor. Bu bölümde Alain Tanner'ın "2000 Yılında 25 Yasına Basacak Olan Jonas", Lucian Pintilie "Canlandırma", (^hris Marker'ın "Göğün Ardı Kırmızı", Jan Nemec'in "Parti ve Konuklar", Jean Luc Godard'ın "Çinli Kız", Romain Goupil'in "Otuz Yaşında Ölmek" filmleri izlenecekler arasında. Insan 1 laldarı Beyannamesi'nin kabul edilişinin 50. Yılı olması nedeniyle hazırlanan "Insan Hakları Beyannamesi'nin 50. Yılında tnsan Hakları ve Sinema" basjıklı bölümde çeşitli ülkelerin insanhaklarınn ilişkin sorunlarını yansıtan filmler yer alıyor. Aydınlanma kavramı nın insan haklarından bağımsız düşünülemeyeceğinden yola çıkarak hazırlanan programda insan haklarının farklı yönlerine ilişkin konulu filmler izlenecek. Angus McQueen..ve Paul Mitchel'in "Yugoslavya'nın Ölümü" belgesellerinin yanı sıra, Goran Paskalycviç'in "Barut Fıçısı", Ademir Kenovic'in "Mükemmel Çember" Bernard HenriLevy ve Alain Ferrari'nin "Bosna"sı izlenecek filmler arasında yer alıyor. Kadının İnsan Hakları alt başlıklı diğer bölümde ise Yamina Bcnguigi'nin "Göç Anılan" ve "tslam'ın Kadınları" adlı belgeselleri; Atteyat al Abnoudi'nin "Demokrasi Günleri" adlı filmleri bu bölümde göstcrilccek filmler arasında. "100 Milyon Mayına Karşı 10 Kısa Film" însan Haklan bölümünde gösterilecek filmler arasında yer alıyor. Sinemada Tarih Yorumları bölümünde Claude Berri'nin "Lucie Aubrac" Carlos Saura'nın "Ay Carmela", Patrice Leconte'un "Gülünç",PeterDuncan'ın "Devrim Çocukları', Richard Loncra ine'nin "III. Richard" filmlerinin yaru sıra, çeşitli yönetmenlerin yapıtları izleyicilerle tekrar buluşacak. Çağımızın etkili kitîe iletişim araçlaıtle rından biri olan sinema aracılığıyla, toplumumuzda tarihsel büincin yaygınlaştırılması, nitelikli tarihsel yapımlann özendirilmesi amacıvla festival çerçevesinde düzenlenen Ulusal Yarısmalar tamamlandı. "Sinema Oğrencileri Kısa Filmleri Destek Programı ProjeYarışması"nda seçici kurulun yaptığı değerlendirme sonucunda Devrim Erdoğan'ın "75 Yıla 4 Tanık", Tuçen Gökçcler'in "Bir Cumhuriyet Kadını Portresi", Bahar Kıhç'ın "75 Yıl Nasıl Eğlendik", llknur Tucu'nun "Cumhuriyetten Günümüze Şapka Kültürü", Mehmet Günal'ın "Karanlıktan Işığa", Övünç Meriç'in "Çıkış" projelerine 50.000.000.TL. maddi destek verilerek, yapıtlarını üretme olanağı sağlandı. Ulusal Yarısmalar "Ustalara Saygı" C Batı Imparatorluğu'na Yolculuk/ Wei Lu umhuriyetin 75. Yıldönümü onuruna düzenlenen "Kurtuluştan Cumhuriyete" adlı bölümde, Osmanlı lmparatorlugu'ndan Cumhuriyet'in kuruluş yıllarına uzanan Türk filmleri izleyiciye sunulacak. "Aydınlanma"nın Sineması adlı bölümue farklı ülkelerde yaşanan "Aydınlanma" süreçlerini beyazperdeye yansı tan, Yusuf Şahin'in Cannes Film Festivali'nde Büyük Ödülü kazanan "Kader" adlı yapıtının yanı sıra Robert Enrico'nun "Aydınlanma Yıllan" ve "Dehşet Yılları", Guiliano Monraldo'nun "Giordano Bruno", Ariane Mnouchkine'nin "1789", gibi yönetmenlerin filmleri yer alıyor. Uluslararası Uzun Metrajlı Kurmaca Film Yarışması'nda dünya sinemalarından tarihsel temaları işleyen, son üç yıl içinde üretilmiş uzun metrajlı konulu filmlerin yer alacagı bu bölümde, filmler uluslararası bir jüri tarafından değerlendirilecck ve kazanan filmler 9 Aralık 1998 günü Lütfü Kırdar Kongre Merkezi'nde yapılacak Ödül Töreni'nde açıklanacak. Son Venedik Festivali'nde büyük ilgi gören Shekhar Kapur'un "Elizabeth" filmi, Jacgues Auuiard'ın "Gizli Kahraman", Anwar Kawadri'nin "Nasır", Wci Lu'nun "Batı lmparatorluguna Yolculuk", I lelke Misselwitz'in "Küçük Melek", Hardi Volmcr'ın "Bütün Leninlerim", Krzysztof Zanııssi'nin "Dört Nala", Livia Gyarmathy'nin "Kaçıs", Edgardo Cozarinsky "Rothscnild'in Kemanı", filmlerinin izlcncccği Belgesel Rlm Yarışması Belgesel Film Yarışması'nda ise seçici kurulun değerlendirmesinde ise Uğur Aydedim'in "Gören Göz îçin Kadıköy", Sezgin Türk'ün "Insanını Yitirmiş Kent KayaköyüLevissi", Rıza Kıraç'ın " Alim Hoca" ilk üç sırayı aldı. "Uzun Metrajlı Film Öyküsü" yarışmasında Elfe Uluç'un "Abdülaziz ve Eugenie", Ayla Kutfu'nun "Yedinci Bayrak , Zuhal Pesen'in" Yeşil Gece" öyküleri büyük ödülü paylaştı. Ulusal yarışmalarda kazanan tüm yanşmacılar 9 Aralık 1998 tarihinde Lütfü Kırdar Kongre Merkezi'nde yapılacak törenle ödüllerini alacak. Festival kapsamında, sinemanın tarih le ilişkisini irdeleyen, bu ilişkidcki "gerçeklik", "sadakat", "özgün yorum" boyutlannı tartışmaya açan panel ve seminerler yer alacak. Ayrıca festivalin konuğu olarak Istanbul'a gelecek yönetmenler ve oyuncularla söyleşiler, "Belgesel Sinema Tarihi Sorguluyor", "68 ve Sinema", "Aydınlanma, Insan Hakları ve Sinema" isimli paneller ve "Bir RomanÜç Yorum: Vurun Kahpeye", "Cumhuriyet Tarihi'ne Bir Bakış: "Inönü Belgeseli" başlıklı scminerler gerçekleştirilecek. Türk Demokrasi Vakfı ile birlikte İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 50. Yılı nedeniyle düzenıenen "Insan Hakları Fotograf Sergisi" 410 Aralık 1998 tarihleri arasında tstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Sergi Salonu'nda izlenebilecek. • SAYFA 11 CUMHURİYET KİTAP SAYI 459