Katalog

z s N I S A N 19 9 8 • Ortian Anburnu ödülü'nü alan Ergül Çetin'le şiirüzerine 3 sayfada U Sami Karaören, Metin Erksan'la yazılarını topladığı yeni kitabı "Mare Nostrum" üzerine konuştu 10 sayfada U Güven Turan, John Banville'nin "Tutanak Defteri"ni değeriendirdi 13.sayfada • Şiir Atlası'nda bu hafta Lavinia Greenlavv'un şiirteri yeralıyor 15. sayfada Cumhuriyet Folklorumuzda bir dev Folklorumuzun büyük ismi Pertev Naili Boratav'ı 15 Mart 1998 tarihinde yitirdik. Arkasında doldurulamayacak bir boşluk bırakarak aramızdan ayrılan Boratav, 1948 DTCF tasfiyesinden sonra Türkiye'den ayrılmış ve çalışmalarını Fransa'da sürdürmüş ve tüm üretimini bu ülkede gerçeklcştirmişti. Folklorumuzun bu ulu çınarını saygıyla anıyor ve oğlu Korkut Boratav'ın kendisiyle yaptığı 4 Ekim 1988 tarihini taşıyan bir konuşmayı, kısaltarak sunuyoruz. Sabri Koz vc Arzu Oztürkmen de bircr yazıyla bu konuşmayı tanıamhyorlar. KORKUT BORATAV Pertev Nailî Boratav ğrç/utlik ytllartndan bahsedcr misın? Ögrencilik yıllarımdan kısaca söz edeyim. Daha sonraki mcslck hayatımda genellikle kötü ilişkilerimiz olacak olan Ziya Karamuk, Nihal Atsız, Mecdut Mansuroğlu, Şükrü Güllüogiu gibi insanlarla üniversitedc aynı sınıfta idim. ü yıllarda her nc kadar bir sol sağ aynmı bugünkü gibi olmasa da Türkçüliiğe ve milliyctçiliğe bakışta bazı farklarımız vardı. Milîi mücadelenin ctkisi ilc bcn dc milliyctçiliğe savrulmuş idim. Ancak bu, üniversitc öğrcnciliğim sırasında Atatürk dcvrimlcrinin ctkisi ilc Atatürk milliyetçiliği sınırları içinde kalmakta idi. O yıllarda Ziya Gökalp'in Turancılık idcoloiisinin ctkisi altında kalan kişilere cn bariz örnek Nihal Atsız'dır. Nihal Atsız buna rağmen o yılların içinde cn azından arkadaşlık iliş kilerini, serbest tartışma ortamını bcnimle sürdürdü. Bu, hatta Almanya dönüşüne kadar da sürmüştü. Al manya dönüşünde bile beni ihbar edcn kişileri "bu gibi hcriflerle niye görüştün? Kabahat sende; bu hayvan larlagörüştüğün için" gibi sözlcrlcmuahczectti. Bir örnek vereyim. Nihal Atsız'ın kız kardeşinin nişanında Sabahattin Ali de vardı. Nâzım Hikmct'in de evi yakında idi. Sabahattin Ali, "gidiyorum; Nâzım'a bir uğrayayım" deyincc, Nâzım'ın "Iki Serseri" şiirini hatırlayarak Nihal Atsız bir nazirc yazdı. O Bcn kcndimi bugday ambarında sanan bir aç. Sabahattin Ali dcnilen deli her önünc gclcn ckmcğc bulaşan bir bulamaç." diyc bir şiir yazdı. Sabahattin dc bıınıı Nâzım Hikmet'e götürdü. Birolay daha var önern taşıyan. Zcki Vclidi'nin görevden alınması. Atatürk'ün tarih tezinin tartışıldığı Tarih Kurultayı'nda Zcki Vclidi rcsmi tarih tczini eleştiren bir tebli^ okudu. Rcşit Galip bunu kongre kürsüsündcn hakarctamizbirşckilde tenkitetti. "Böylebir adam na sıl üniversitc tarih kürsiisünde profcsörlük yapıyor, bcn şaşırıyorum." dedi. I latırımda kaldı^ına görc Zcki Ve lidi bu hakarct karşısında istifa etti, veyahut izinlc Almanya'ya gitti ve Almanya'da kaldı. Kongrc dcvam cdcrkcn bcn, Nihal Atsız Türkiyat kürsiisünde asistanız. Ayşc llhan, Envcr Necati, dört beş kişi bclki tarih bölümünde birkaç kişi daha var ismini hatırlamıyorum. Bunların içinde de Nihal Atsız'ın dışında Türkçü ide olojiye baglanmış kinıseler yok. Yani daha çok fıkir ve "Üç serseri var, biri sen, biri bcn, biri Sabahattin Ali dcnilen deli. Sen dalları bulutlara ulaşmak istcycn bir ağaç. CUMHURİYET KİTAP SAYI 427 üniversitc özgürlüğü tepkisi ile, "biz Zcki Vclidi'nin talebeleri olmakla iftihar cdiyoruz" şcklinde bir telg rafı Reşit Galip'e yolladık. Bunun üzerine anlaşılan rcsmi makamlardan gclecek tcpkilcri öngörerek, t'u ad Köprülü bizi çağırıp "Sizi er gec clbct atarlar. lyisi mi siz doğrııdan dogruya öğrctmcn olarak tayinini zi isteyin" cliyor. Ben Konya'ya, Nihal Atsız galiba önce Edirne'ye sonra da Malatya'ya öğretmen olarak ta yin edildik. Konya'da 1932 ilc 1936 arasında ögrctmcnlik, arada bir sene de Istanbul Halıcıoölu'ntla vc sonra da Beyşehir'de yedek subay olarak askcrlik yaptım. Hayrünisa ilc tanışıp evlendik o sıralarda. ü yıllar halk cdcbiyatına vc tolklora ilgisinin yoğunlaştıfiı yıllar. Bir parça da o dönemin genel atmosreri içinde cski milliyctçilik çizgisinden daha sol vc açık bir çizgiye yöneldiğün yıllar. 1936 başlarında Maarif Vekâleti Almanya ya göndcrilccck burslu (iğrencilcr için bir imtihan açıyor. Ben aslında folklor ve halk edebıyatına dünmck ntyctindcyim ama, burs Sümer dili, Hitit dili ve tarih için. Ön Asya dilleri için açıJan burs imtihanını kazandım, Almanya'ya Nisan'da gittim. I l Devamı 4. sayfada.