Katalog

Kapak konusunun devamı. Ancak bu iıç öykünün dönemi öykülerle anlatım vc biçem örtüşmesi, bu öykülcrin Füruzan'ın öykü ve romanlarının anahtarı nlmasını engellemez. Hu öykülerdc görünüp yiten ki; mi kahramanlar, I üruxan'ın cayamayacağı öykü ve roman kişilerindcn olacalctır: "Tıpkı baba tarafı, anasına hiç çekmemiş (...) ufak tcfck, akıllı akıllı bakan bir kız". Bu kızın kemirilmis tırnaklı sıskacık elleri, soluk bir önlüğü de vardır. "Havalı, dikis nakijj bilmez", koca ailcsinc uymaz, "tlikkatalı", "mahallc kızı" bir genç kadın. Değerli ıvır zıvırına, örneğin lran işi duvar hahları na meraklı, tutumluluğuyla, düzensc verligiyle övünen, kızını kcndisinc bcnzememekle suçlayan bir yaşlı hanım." Mczbahada çalışan", günışığında kinıseniıı göııııedigi, u yoksııl vı) pıırlara bınıp gidcn, durmadan hayvanları kesi kesiveren bir adam. O adamın dcniz astçavuşuyla mektuplaşan, sincmaya giden, nakışta becerikli kızı. Doğuda bir ilde, ikincil bir görevin tekdüzeligiyle bunalmış bir dcvlet görevlisi. Ana çizgileri bclirtilen bu kahramanlara, tüm ıımudu parasız yatılı okumak olan bir kızı, parasız yatılıya i/.in vermcycn üvey babayı; sekiz kişilik ailcsinin iiç tabağı olan Cevahir'i; Cumhııriyet balolarında güzelliğiyle gözaldığmı anlatan bir başka yaşlı kadını da katabiliriz. Ya da onaltısında, kırkını gcçmiş erkek güzeli yarbayla cvlcndirilen köylü kızı. Yarbay'ın genelevden çıkartıp uzun süre yaşadığı, güzelliği dillere destan kadını. Bu kişilcr, Füruzan'ın öykülcrindeki kişilerlc akraba gibidirlcr. Füruzan bu üç öyküyü, kitaplarının kişilerine okuru ısındırmak, bir tiir giriş yapmak için, ilk kitabına almış gibidir. Bir operanın uvertürü gibi. Bu öykülerdeki kimi ay^ rıntılar, "yoksul cvlerin kederli soğuöu", "ak sabunlarla yıkanmış tertemiz kı^lık yer yatağı", küçükken yıkanılmış ak sabunlar, antika dolaplar, ccviz yapraklarının kokusıı, yoluk üzgün kaslı kadınların ycr aldığı Kıtoğraflar, başka öykülcrdeki ayrıııtılarla bütünloşecck tir. Ovkülerdcn birindc, yoksul, dul, genç kadının saçlarını yıkadığı sabundan şikâyctiyle örneğin.. Bu tür bağlaç ayrıntılar, yalnızca bu öykülerdc görünmez. Su Ustası Miraç öyküsünün "ana'sı, pek çok özelliğıy^ lc, Nehir öyküsüncleKİ kiiçük hi/nıet ciyi anımsatır. Bir bakıma Su Ustası Miraç, Nchir'in devamı gibi okunabi lir. Su Ustası Mirac'ın tutuklu kalııa nıanı Vcdat ıse 47'lilere lıazırlık tiplerindendir. Ortak özcllikler göz önüıif alınırsa, Su Ustası Mirac'ın anası ile *•" Füruzan'ın Gurbetcileri Gül Mevsimidir'deki yaşlı kadının, Nehir'dcki kiiçük hi/metçi kız ile 47 lililer'deki Kiraz'ın akrabalığından da söz edilebilır. Yoksul sevdiğiyle ev lencmemek bakımından Berlin'in Nar Çiçeği'nin Frau Elfride Lemmeı'i ile C«ül Mevsinıidir'in Mcsaadet Hanınıe fendisi benzer kaderleri paylaşırlar. Ya^amlannın son günlerinde paragöz vakınlarının öliimlcrini bckleyişlerinin boguntusunu da eklemek gerekir ortak yazgılarına. Iskele Paıkları'ndaki "küçük kız" ise, Parasız Yatılı'nın, Ya/ Cieldi'nin, Gecenin Oteki Yüzü'nün küçük kızlarına benzer pek çok özellikleriyle. Yaz Cîeldi deki kız, "yukarı/Beyoglu'na" bir gün gideceğini söylediği satırla, Ku^atma'nm, Benim Sinemalarım'ın hazırlığmı yapar. Ah Cîüzel lstanbul'un da... Bu kı/lar, dul, yoksul ve güzel annelerin kı/larıdır çogunlukla. Kdirne'nin Köprülcri'nde yer alan göçmen ailenin küçük kızları ise serüvenferini Redife'ye Güzelleme ve Temizlik KoIu'nda sürdürürler. Nineleri, sırtlarındaki dolapta sakatat satan babaları, yengeleriyle. Füruzan, küçük kızları, ister yalnız bir çocukluk yaşasınlar, ister ailede mutlu, okulda dıslanmış olsunlar, öykülerinin bir yargılayıcısı, bir ölçegi olarak kullanır. Bu yargılayıcı, ayrıntıların ve dünyanın farkında küçük kızların biri dc, 47'lilerin Kmine Semra'sıdır. Yaz Geldi adlı öyküde küçük kızdan daha korkak, daha yalnız bir erkek çocuk da yer alır. Bu erkek çocuk, Gecenin Öteki Yüzü adlı kitaptaki çocuk öyküsünün kahramanıyla Denzerlikler gösterir. Aynı kitaptaki Sokaklarından Gemilerin Geçtiği Kent ise onun ve benzerlerinin sonlarının öykiisü gibidir. Kuşatma'nın, Benim Sinemalarım'ın Yüz (ieldi'nin, Iskele Parklan'nın finali olıışu gibi, Benim Sincnıalarım'daki, Kuşatma'daki genç kadınların anneleriyse Fdirne'nin Köprüleri öyküsünde bir başlarına, "tango olmuş kızlarını" düşünerek, tüccara düöme dikerek geçinmeye çahşırlar. Denilebilir ki, Füruzan, yoksul Istanbul halkı, ,y k tipler nın öykülerini, kimi benzer tipler ve y ş zaİK o ş olaylarla birleştircrck bir mozaİK oluştıırıır. B mozaiğin kenar çizgilerinde Bu ii k i i l i d CUMHURİYET KİTAP SAYI 3 3i Öykülerinde, romanlannda, şiirlerinde Parasız Yatılı / Füruzan / Yapı Kredi Yayınlan / Övkü / İ5H v. Gecenin Oteki Yüzii / Vüruzan / Yapı Kredi Yayınlan / öykü / 190 t. Gül Mevsimidir / Füruzan / Yapı Kredi Yayınlan / Öykü / 86 s. Kuşatma / Füruzan / Yapı Krcdı Yayınlan / Öykü / 160 s. Benim Sinemalartm/ Furuzaıı / Yapı Krcdı Yayınlan / Öv/v/V JV6 ı Kırk Yedi'liler / Füruzan / Yapı Kredi Yayınlan / Roman / 46 5 s Berlin'in Nar Balkan Yolcusu/ Çiçeği / Füruzan / Füruzan / Yapı Yapı Krcdt Yayınlan Kredi Yayınlan / / Roınan / 200 \ Gezıl VJU. SAYFA 4