Katalog

< ettem «+** » • «» Zamanın yaraladmı insan Cioran öldü "Yanlış" duyum yoktur1 • Kendınc donmek, varlık kadar, hatta daha da eskı bır sessı/lıgc gomulmck1 • tnsan ancak ncdcnsi7 kaygılar ıçınde ar/ulaı olumu Ln kuçuk sonıut bır acı karşısında kaçar olumden • I Icr ne kadar ınsandan tıksınıyorsam da, aynı kolaylıkla dılc getııemıyoıum bunu, ınsan "varlıgV'ndan tıksmıyo rum 11er şeye ra^men bu 'vaılık" so/ cuğundc, ınsan duşuncesınc yabancı nı telıklcı olan çckıcı vc gı/emlı tanı bır hıçlık oldu^u ıçın1 • "Dhammapada"da**, kurtuluşa crış mek ıçın lyılık'ın vc Kotııluk'ım çıftc zıncırının parçalanması oğutlenıyuı lyı lık'ın bı//at kcndısının bı/c ayakbagı olduğunu kabul edebılmek ıçın tınsel açıdan oldukça gcrı kalmışı/ Bu yu/ den hıç kurtuluşa erışemeyeceği7' • I ler şey acının çevresınde donuyor1 GeriM aynntı, lıatia oııemsı/ Madem kı sadece kotuluklerı anımsıyoru/ Tek gerçek olan acı vcııcı duyumlatdıı, ote kılcrı yaşamanm ncredeysc lııç yaıaıı kı Ben de ( alvınv ' çılgını gıbı dıısunu yorum Insanın kurtııluşunun ya da le laketının anasının karnında alnına va/ıl dığına ınanıyorum Insan, hayatını dog madan çok once yaşadı1 • Butun goruş noktalarının boşlıığunu goren ozgurdur ve sonuçlarını buradan cldc cdcn dc kurtulmuştur1 • Gunaha bır egılım olmaksı/ın kutsal lığa crışme Bu konıı sadece a/ı/lcr ıçın geçcrlı dcgıldıı Kcndını ortaya koyan Kim olursa olsıın, bıçımı oncmlı dcğıl, bu tahrık arzusu olduğunu kanıtlar1 • Dagaruğımdakı so/cuklerı oyle bır kıyımdan gcçırdım kı, bu cınayctın so nunda ancak bır tek so/cuk sağ kalabıl dı "Yalnızlık " Kcndıme gcldım1 • Yaşamak savaşı yıtırmcktır. • Mıstıkleı vc onların "tum yapıtları" Tanrı'ya, sadece Tann'ya başvurduğu muz zaman, mıstıklerın can attıkları gı bı, va/maktan kcndımı/ı alıkoymalıyı/ Fanıı "okuma/" çunku • Zamanın yaraladıgı ınsaıı, yıne zama na sagınır1 • ( ) Cioran, Dc Utnconventvnt J'cııln Nc (Df>ğwıı$ Olmanın \ahtnca\ı llzerı nc) i.aütmard, l'UJ C"') Dhammapadü l.skı Hınt kut\al ıru Itnlcrından bın (Çt v ) ("*) C.alvın 16 yy ttalyan Pruttstan lıh akımının oncnsu 'Insan tyılıh et nıcklc dcğıl, anıak lanrı'nın ınayctıyle hurtulabılır " dıyordu ((% cv ) Burukluk / L M (ıoran /Çcv Haldun llayrı /Metts Yayınlart/ 94 \ CUMHURİYET KİTAP SAYI 287 Cioran'ın Türk okuru dilimize çcvrilcn tck kitabı ıle tanıyor: Burukluk. Bu ilginç düşünürü geçcn aylarda yıtiruik. Eserlerinden kısa bölümlerle anmak istedik Cioran'ı. KENAN SARIALİOĞLU cnım mıllıyetım yok" ılıyor du ( ıoran "Başkalarından on bın yıl once ya da sonra yaşamak, ınsanlığın başlangıuna ya da sonuna aıt olma duygusu"nu yaşayan bu yalnız fılozol ıı,ın bundan daha do ğal (ve gcrçek) nc olabılırdi Tcrk cttığı sadece "mıllıyct"ı mıydı O'nurP I layır însan doğasına eklenen (vc duöumle nen) hcı tııılu yapaylıgı, ıkıyumılıığıı, sahte ıımııdıı reddıdıyordu Insanın ataması gerekcn s.ıyın nc tarıhtc nc utopyada olduğunu, bı/zat kendmde olduğunu vurgıılayan ( ıoran'a gorc, hıç kımsc gcçınışın ya da geleceğın kolesı olduğu kadar kcndınc bağlı değıldır Ama var olmanın cıddı bır şey olmadı ğını duşunecek kadar da kendı "varlı ğıyla" çelışen ve kendı luhunıı dıırma cîan yaralayan bu "yurtsu/" Parıslı, nıe /aılık kapısının alnına •jiınları yazmak lster "Hıçbır şey trajık degıl, lıer şey SAYFA 8 gerçekdışı!" Işte, ü/e onun yaşadiğı "al tın azap"tan bırkaç satır*: Esenlığımızı başka bırıne, eıı iyısı bır "a7iz"e emanct cdebıleceğımızı soylc ycn Hınt duşuncesını sevıyorum Yerı mi7e dua ctmcsı, bi7i kurtarması ıçın dı lcdıgını yapmasına uın vercbılıri7 Rıı hunu Tanrı'ya satınaktır bu "Yctcncfiın tutkulara ıhtıyacı var mı dır o halde? Evet daha ^ok bastınlmış tutkulara " (Joubert ) Freud'un gcleceğını haber vermeyen bır tck ahlak<,ı yoktur • Buyuk mıstıklcrın çok sayıda yatııt vcrdıklerını vc bıınların çok oncmlı bır bolumunu dc yıtırdıklerını gormek her zaman şaşırtır bı?ı Onlar kuşkusu/ Tanrı'yı yuceltmeyı dıışunuyorlardı başka bır ^cy dcgıl Bu kı&mcn doğru, ama kismen Bır yapıt, ona bağlanmadan, ona go nııl vcımcdcn varatılma/ En kuçuk oır ı,ıİL ı,ekcn bırının cylemı ya/maktıı • Ne /aman gecemn oıtasinda ııykusıı/ J kalsam, ^cytanım yoklar bcnı l hılıppe lcılc kavgasından oncc Brutııs'un ba^ı na gı ldığı gıbı • "Bu olunılu dunyada bır !;ey yapmak 7orunda olan bırının suratı var mı lxn "B de?" lşte, yaptıkla rım ıçın bcnı sorgulayan patavatsi7 lara vcrmck ıstcdı ğım karşıhk bu 1 • Soylcndığınc go rc, bır metafor (cğ rctılcmc) "açık se çık, bclırgın olabılmelı " Bır yuzyıl dan bcrı edcbıyatta yaşayan vc o/gun olan heı ^cy bu soylcmc kar!}i (, unku bır şey yaşadıysa, sınırları bclırlı, "ken dı ıçınde tutarlı" bu egretılemedır Şı ırın karşı koymaktan va/gcçmedıfiı dc budur, oylc kı olıı bır şıır, tutarlıktan scsı soiııgıı ktsılmış bu şıırdır durumunu dınlerkcn, "sağanak yağmıırlar'Vlan ırkılıyorum Bu da gosterıyor kı şııı ıçımızdedır, bı/dedır an latımda değıl "Sa^anak"ın bclırlı bır saısılmayı oıtaya çikarabılen bır sıhır olmasına karşın • Bır kıışkııvu dıle getırır getırmcz, da lıa açikı^asi boylc bır ıhtıyacı duyar duyma/ kaygı vcncı, tuhal bır hu/ıır duvuyorum ()ysa eskıdcn hıçbır scye manmadaıı yaşamak, hn, kusku ılııy maksı/ın yaşamaktan daha kolay gclır ılı bana Âlı, olduıen ve besleyen kuş kıı'