Katalog

Jenny, Robcrt ın varlıgmdan habcrsızdır ama karanlıkta bırının onıı ı/lıdığmı hıssetmektedır Bıı duyguyıı nışanlısına da anlatır Nışanlısı rontgencıyı yakala mak ıçın sonuc ver meyen gırışımlcrdc lııılunur Aslında Ro bert'da Jenny'e vaka lanmaktan korknıak ta, ki7i ı/lemcye gı dcrkcn, hcp "bıı so nuncu", dıycrek kcn dını kandırmaktadır Sonunda bcklcdıgı başına gelır Jcnny onıı larkeder Ama korktuğu gıbı olnıa/ Hatta jenny bıı yu muşak gorunumlu, kcndı halındc ınsan dan hoşlanır Daha da onunliM bırının kcndısını tt.hliki.yt. atacak kadar ılgınç bulması onu ctkıler Bu ahşılmadık olay sı kıtı yaşamına rcnk kaımıştır Robert'la ar kadas, olnıak ıster Robtıt ısc kı/ın bıı bek lcnnıcdık lavrı karşısmda çekıngen davra nır Kı/dan ıızaklaşmak ıster (1nun çekın gcnlıgı lcnny'ı daha da ıstcklendmr I ee ne dcmısjcr gonul kaçanı kovalar Âşık olmadı ğı nışanlısından ayrılmaklan, Robert'ı sevdı ğınden soz cdcr Kahramanımız lyıcc urkck leşır Boylece romanın başmdakı denge duru mu bozıılmaya başlaı Okııı sorularla dolu bır merak ortamına sıırııklcrıır Kahramanı mızın yaşamında ycnı bıı sııreç baslamakta dır, alıştıgı yaşam yenı sorumluluklar, kor kular, kaygılar sevınçlerlc bo/ulmaktadır Aına dcngcnın lyıcc alt ust olması ıçın daha guçlu bır clkı gcrckmcktcdır Bu ctkıyı Jcnny'nın mşamısımn gıdcrtk ş^ddete do nıışen kıskançlığı saglayataktıı t^ııı ılgıiRi Robert hâlâ )enny ıle ılışkı kurmakta ıkıı cımlı ve korkak davranmaktadır Ama sııreç oyle hı?lanır kı ıster ıstemez kendını olayla nn ıçındc bulur [cnny'le arası bozulan nışanlı bunuan Robert'ı sorumlu tutar Onun hakkında bılgı toplar, bununla da yetınmc/ Robcrt'ın ay rıldıgı eşıyle bajlantı kurar Kahramanımıza kaışı kuçumsemeyle karışık nelret duyan eskı eşı bıı hıç tanımadığı adama seve seve yardım etmeye karar verır Kobert a karşı bırlıktc entrıka duzenlerler Robcrt'ın tıım kaçınmalarına karşın so nunda kavga kaçınılma? olur Bıraz da rast lantıyla kavgadan Robert galıp çıkar Hatta ırmağa duşcn adamı sudan çıkartarak ya şamını kurtarır Adamı ırmağm kenarında bırakıp oradan ayıılır Ama ne olursa ı^te o zaman olur, adam ortadan kaybolur Boylece romanın gerılımı artmaya okıır kıtaba bağlanmaya koyulurkcn Robcrt ın dcngch yas,amı da bır karabasana donuşme yc başlar Çevredekı "aklı başındakı ınsanlar" nı şanlının kaybından Robert'ı sorumlu tutar far Polıs komşular hatta arkadaşları Ro bert'ın onıı nehırde bogmıış olabıleteğını duşunurler Zaten Robcrt lenny'ı ı/leyen bır rontgencı degıl mıdır, ustelık gençlıgın dc psıkolo]ik tcdavı dc gormuştur jcnny once Robert'ın suçsu? olduğuna cmındır ama gıderek o da Roberı'ın katıl olduğuna ınanır Kahramanımız neler olup bıtt'ğını bıle tam anlayamamakta, bu "sağlıklı" ın sanların duşmanca tutumuna akıl erdıreme CUMHURİYET KİTAP SAYI 287 mektcdıı Robert adamın bır yerlerde sakla narak ıntıkam al tnak ıstedıgını du ştınıır Kcndı başına kaybolan mşanlıyı aramaya başlar Ateııme topLıdığı ıpuçlaı ı onıı ı skı karısına gotııı ııı lahmınlerı dogru dur, nışanlıyı Ncw York ta cskı karısı saklamakta Ro bert'ı zan altında bırakmak ıçın ortak bır planı ııygııla maktadırlaı Ama Robcrt bıınu kanıt lamaktan çok ıı/ak tır Kamtı olmadığı ıçııı dc poli!> oııa ınannıa/ Bıınlur olıırken ortalığı lyı u' karı^lırataK bır gclışmc olur ıntıtıa ra cğılımlı olan lcnny kendını oldıırur Boylete Robert'ı kıı şatan duşmanlık ıyıcc yoğunlaşır (,evre sa kınlerı açıkça tavır almaya başlarlar Zaten o kendılcrınL bLiı/cmcycn bır yabancıdır Kendılcrınt btn/ııneyıııİLrın aralarında ya ^aınaya da haklaıı yoktuı Romandakı kaos gıderek derınleşmeyc başlar Bu tlcrınlcşmcye koşut olarak atmos lcr daha da kararır |enny nın ıntıhar ettığı nı ogrcncn nışanlısı ıyıcc azgınlaşır Ro bırt'a sılahlı saldırıda bıılunur, kahramanı nu/ kurtulur ama suçsu/ bır ınsan olur Boğııntu suıeklı arıar Sankı olavlar unıut ver meyen basık ve solgun bır havada gcıçck leşmekteılır Ister ıstemez okurun iklına şu sorıılar gclır Bır Am olumsıı/ rastlantı Ro bcrt ı kara bır ya?gıya mı mahkunı ctnııştırr1 Yoksa butun bu olanlar Robcrt'ın yaşadıgı toplumun vabancılaşmış vc hosgoru duygu sunu yılırınış olmasından mıdır'' Bu soru tnın yanılı okııra bııakılıı Ya/arımı/ olkt lenme/, an dııynıa/ utanca kapılma/ açık bır bıldırı sunnıa/ Kendı deyımı ıle oyku sunu anlatmaya devam edcr, bııyıık bır sa ğukkanlılıkla kurmacasını surdurur, roman grı atmosfcrın burgatında yenı bır denge durumuna dogru dcvınır Ycnı dcngcnın sağlandığı nokta, yanı kı tabm fınalı nasıl gerçekleşecektır Ya Robcrt oleıek, boylece mutlak bır denge durumu oıtaya çıkacak, ya da kaosu yaratan ıınsur lar kı bunlar jenny'nın sabık nışanlısıyla, Robert'ın sabık karısı ışledıklerı suttan do layı yakalanarak ctkısı? hale gctırılccckler dır Vazar gencllıklc otekı kıtaplarında da tcrcıh cttıgı icçcncğı bcnımscr vc durust kahramanım kurtarır I lıghsmıth'ın bu ta rallılıgı guııumu/ topluımıııda betılı^ı yok edllmeye çalışılan sıradan ınsana duyduğu sevgının bır sonııcudur Belkı de ınsanın hâ lâ kurtarılabılcceğınc ılışkın bır umut taşıdı ğının ımıdır bu Yoksa neden kotulerı orta dan kaldırmayı seçsm^ Gcrçeı o kotulerı ya ratan ınsanın ıçındckı yıkıcılık, toplumsal koşullar ve tasranın sınırlayıcı psıkolojısı ya şamayı, hatta kok salmayı suruurur ama hıç değılse kahramanımı/ kurtulmuştur Boylece kıtabın bas,ındakı denge yenıden kurulmuş olur derıye Robert Forester ın çektıgı heyccan vc acılarla, okurun dama öında usta bır yazarın kalcmındcn çıkma ct kılcyıcı bır kara kıtabın tadı kalır • Baykuş Çığlığı / Patrıaa Hıgbimıth / Çc vtren Fmun Umar / Aynntı Yayınlan /242s Nursen Karas'm öyküleri İçinden Riizgâr "tçinden Rü/gâr Cîcçcn Sarı"daki öyküler iıslup araştırmalarına bolca mal/cme sunuyor. Masalsı anlatımdan günluk konuşma dılinc, şiirscl deyı^lcre kadar geniş bir dil yelpazesinde gczıniyor Nursen Karas. PROF. DR. GURSEL AYTAÇ ursen Karas, 1993 yılında, Iıı kâye kıtaplarına bır yenısını ck lemış "ıçınden Ruzgâr Ccçen Sarı" Kıtaptalu 24 kıs>a oyku arasında kuçuk ovkunun bıçtm ozellıkJerını taşı yanlar cla var Nursen Karas'ın şıırsel anlatımı, kcndısinın 1959'da yayınıladı ğı bır ^ıır kıtabı (Cıulumseyen Hayâl) olduğunu oğrenınce 'anla^ılır' oluyor "tçtnden Ruzgâr Geçen Sari'dakı oyku leı bence en çok uslup arastırmaLarına bolca mali'cmc sunuyor Masalsı anlatımdan gunluk konusma dılıne, şıırsel deyiijlere kadar genış, nır dıl yelpa/esınde ge/ınıyor Nuısen Karas Ag'layan Nar'\\A masalsıya, "Kalıpuz Deve"dc konuşma dılinc, "Paraltl Yağmur"dd şı ırscl ıladeyc orneklcr çok Yazarın 'gerçeklık' anlayışındakı genışlık, bu oykulere yenı boyutlar kazandıııyoı "Anlayamazsın', hayalın Kerçeklığı nastl bıçımleyebıleceğını, bır kuçuk oykunun o/enlı form ozcllıklcn ıçınde dıle getırıyor Bır tren kompartı manında kar^ılıklı oluran ıkı gcnun bırbın hakkında aklından, gonlunden geçırdıklcrı, 'ya^anmakta olanı ılctmc' tar?ıntla olımpık anlatımla tşlenıyor / lut Sc sı", ıkı genttn duyguhal bırlıktelığını, duyumsadıkları ahengın sLmge scl motıfı gıbıdır tkı sayfa boyunca, DU' sesın başlattıgı bır ?aman sıçraması vardır, kı/ da oğlan da hayalc dalar Kızın kurdu2u hayal, neredeyse bırkaç yıl surebılccck bır ıh^kıyt, kotu sonu can landırır, erkeğınkı ıse daha kısa ve da ha duygusalcstetık bır hayaldtr o flut sesıylc balc yapan ceylan bakışlı bır kı/1 "Anlayamazsın"di gerçeğe ve şımdıye donuşler, " Iren ZINK ettı durdu" so/lerıyle olur ve oykunun anlatı dokıısundakı farklı katmanı kesın çızgılerle belırler Nursen Karas, ozellıkle bu ku çuk oykude 'zaman' ogesını ubtalıkla kullandığını kanıtlamaktadır Bır tren yolculuğunun kısacık surcsı ıçınde ha yal katmanı ıle bırkaç yılı yerleştırebıl mektır bu ustalık "Korkutan Kara Kar ga", yıne dusje gcrçeğı /.aman dokusuy N la bırlıkte oren zarıl bır kuçuk oyku "Duslerııı Yuma&ı", genç (cı/ın neredeyse butun geç tnısını kapsayan bır sımge Yumağı kaııstt ran kara karga ıse ?a manı kanstıran, gt(,mı şe dogrıı dumdu/ de 2ıl, karıijmış ıplık ınısa lı anıları ortaya çıkaran bır araç "Duşlerın yu mag'ım da tytce dnlajtırmijtı Bırçok hız bır^ok dclıkanlı (,ıkıp çıkıp gclıyorlardı ştmdı yumağın tçinden fnadtna kargti da zıplaya zıplaya uturan kıza gıdıyorâu htp Du$ler karışıyor, bırbın ıçınden ^t kıyar, sag'dıyor Karga hep ztplaya zıp laya kıza gıdıyordu " (s 24) Nurscn Karas, nesrın ıkı farklı turu kuçuk oyku ıle masalı bazen uslup ba zeıı de motıfler ba/ında bırle^tırme, bırbırıne yaklaştırma eğılımınde "Ya» kı Dağları", Avrupa cdcbıyatlarında, sıı perısı ıle ınsanoğlunun trajik asjunı ko nu alan masalından motıflerle orulmu^ Bu a^k ugruna olumsuzlug'unu feda eden sıı perısının ıhanete uğramakla son buJan hayal kırıkhğı Yazar bu ma salı bır gazete haberı olmuş trajik bır aşk hıkâyesı ıle bırlc^tırmı^ Âlman gencı ıle Japon kı/ın sıradışı kadetı "Ag'layan Nar"da da bır kotu kadcr, ıs tenmeyen bır evlılığe boyun eğış, ın sanların acısını hıs.seden bır nar ağacı nın varlığıyla butunleştırılerek anlatılır ken yıne masal motıflerı vc masal uslu bunıı benımsıyor Nursen Karas însa nın huznunu payla^an doğayı s,oyle yansıtıyor "Dallarırıa yapraklarına soz geçtrebtlse Hep ızlcyecek onlan gelı nı delıkanlıyı tllc }« yapraklart, yap raklartnın aşırı duyarlığı Yaprakları jimdtdcn bıltyor, delıkanlının, ytnı evı nın ummadık bu koşeağınde sınıp kala cağını l'umu bırden H1ŞIR H1$IR bahçclerıne dnnuyorlar Bır ÜRKUN W, bu KORKU Obur ağaçlara da gc çtyor KORKU H1ŞIR H1Ş1R Onu erıkler kurkuyur bahçcde, sonra ayva lar CULEN AYVA1 AR bıle KOR KUYORLAR Harın vetırdı^ı hnırttlı korkuyla kayıtılar {icek ağaa akasyalar leylaklar ne varsa bahçe ıçınde hırhır lenne sokula sokula korkup bekleşıyor lar" (s 29) "Bırı Olmalı", ınsan benlığının ıçın dekı kutuplulugu, yazar olmanın kısıye yukledığı zorluğu, u/un bır hayat hıkâ yesının can alıcı noktalarını ustıı kapalı sezdırerek ışleyen derınlıklı bır kuçuk oyku "Tuzlu Yağmurlar", bır bunalımı an be an ıleten sanıye uslubuyla i!}len mış, başarılı psıkolojık kuçuk oykuler den bır başkası Kıtabın son anlatısı "Bır Inte Soğttl Dalı", uç sayfada kos koca bır hayat hıkâyesını, kocası Kore Savaşı'nda oldu banılan Razıye'nın tıa jedısını, onun ağzından dıle getırerı 'acıldr bır kısa oyku Genel bır degerlcndırmeyle dıyebılı rım kı "Içınden Ruzgâr Geçen .W/"dakı oykuler Nursen Karas'ın eleştırımızdc yeterınce değerlendırılmcmı^ ıyı bır yazar olduğunu gosterıyor • SAYFA 15