Katalog

ortaya atıyor, Einstein'ın görelilik kuramı "fizikte komünizm" olarak niteleniyor. Kitapta ülkeden kaçan bilim adamlarının isimlerinden örnekler verilirken ünlü bilim adamlarından oluşan 3 sayfalık bir liste sıralanıyor. Bilim adamlarının, sanatçıların, aydınların barış savaşımlarının başlangıcı 193O'lu yıllarda oluyor. 1932'de Henri Barbusse ve Romain Roland savaşa karşı uluslararası bir kongre toplanması için tüm işçi ve aydın kuruluşlarına çağrı yayımlıyor. Kongreyi örgütleyiciler arasında Paul Langevin ve Marie Curie'yi görüyoruz. Langevin sesüstü fiziği alanındaki çalışmalanyla dünyaca ün kazanmış bir bilim adamıdır, aynı zamanda Insan ve Vatandaş Hakları Birliği'nin kurucularındandır. Joliot 1935'te Savaşa Karşı Bilim Adamları Örgiitü'nün üyesidir, toplantılarda konuşmalar yapar, caddelerde afişlemeye çıkar. 1936 seçimlerinde Fransa'da Halk Cephesi seçimikazanır. Kitapta JoliotCurie'lerin de katkıda bulunduğu atom çekirdeğinin nötronla dövülmesi deneyleri ve çekirdek bölünmesinin keşfinin öyküsü de basit bir dille anlatılıyor. Işe yarar miktarda enerji elde etmek için çok sayıda çekirdeğin bölünmesi gerekiyor. Bu sorunu JoliotCurie'ler çözüyor; zincirleme tepkileşimi buluyorlar. "tngiliz ve Fransız başbakanları 20 eylülde Münih'te Hitler ve Mussolini ile buluştular ve Çekoslovakya üzerindeki Alman isteklerini aynen kabul ettiler... Hitler 6 ay sonra Çekoslovakya'yı tümüyleişgalctti, 1 Eylül 1939'daPolonya saldırıya uğruyor, böylece II. Dünya Savaşı başlamış oluyordu 9 Nisan 1940'ta Danimarka düştü, aynı giin Alman orduları Norveç'e girdi.. Hollanda 15 mayısta, Belçika 28 mayısta teslim oldu. Almanlar kuzeyden Fransa'ya girdi... Aşırı sağcı sivil ve askerlerden oluşan Reynaud hükümeti kurulmuştu. Kendi halkından düşmandan korktuğundan daha çok korkan yöneticiler, Paris'in savunulması için halka silah dağıtılması önerisini reddettiler.. Paris 14 haziranda tek kıırşun atılmaksızın Nazilere teslim edildi." Naziler, Joliot'a kendileriyle işbirliğine girebilir umuduyla yaklaşıyor, ölçüİü davranıyorlar. Pek çok Fransız da önce onu işbirlikçi sanıyor. Ama o, Alman işgalcilerine karşı direniş örgütü Ulusal Cephe'nin genel başkanı olmuştur. I. Dünya Savaş ı'nın başlayışı ve gelişmelerl "Kimileri ülkenin içine düştüğü, düşürüldüğü aşağılayıcı durumu cn başından kabullenememislerdi. Bunlar birer ikişer ortadan kaybolacaklar, direniş örgütlerinin ilk militanlarını oluşturacaklardır. Pek çok insan da bir iç sınavdan geçiyordu; duraksamalar, gözlemler, karmaşık düşünceler içinde bir karara varmaya çabalıyordu." 1940 Ekimi'nrle kukla hükümetin kabul ettiği "Yahudiler Hakkındaki KaC U MH U R l Y E T K İ T A P SAYI 2 3 7 Ifgal yıllarındaki insan psikolojileri rarname" üniversite çevrelerini uyandıbaşlar. Paris 25 ağustosta kurtarılır, kent direnişteki yararlıhklarından dolayı Lerıyor. Almanya örneği gözlerönündedir. sokak sokak Nazilerden temizlenir. gion d'honneur madalyası veriliyor. Fransa'nın en önde gelen bilim adamı saAlmanya'da kalan fizikçilerin Nazile1945 yılı sonlarında kurulan Atom Eneryılan 68 yaşındaki ünlü fizikçi Langerin eline güçlü bir silah vermemek için jisi Komisyon başkanlığına getiriliyor. vin'in tutuklanması büyük yankı yapıatom bombası olasılığından kimseye söz 194849 bunalımının anlatıldığı kitapyor, Komünist Partisi "Langevin'e Ozetmemekonusunda anlaştıklannı, Nazi ta 1947'de ünlü Truman Doktrinı'nin gürlük" kampanyası leri enerji üreticisi olailan edilişi, binlerce işçinin işlerinden çıbaşlatıyor. Üç gün rak reaktör yapımına karılması ve baskı günleri özetleniyor ve 66 Paris Fizik ve Kimya yönelttiklerini görü bu ortam şu sözlerle açıklanıyor: "ABD sonra büyük gösteriler oluyor. Ardından yoruz. Başta Enrico anayasasının 'insan hakları' bölümü bir Yüksek Okulu'nu Langevin'in bir evde Fermi olmak üzere fa kâğıdayazılarak imzayaaçılır. îmzalamagözetim altında kalşizmden kaçıp Amerisı önerilen 112 kişiden yalnızca bir tanesi birincilikle bitiren masına izin veriliyor. ka'ya gelmiş olan fimetni imzalar". Bu ortamda Truman, Joliot, Radyum zikçiler ise Almanla1941 Mayısı'nda hidrojen bombasının yapımı emrini verirın atom bombası yaFransız Komünist yor. Daha sonra Rosenberg'ler idam ediEnstitüsü'nde Marie pabilecekleri korkusu Partisi,Ulusal Cephe Iiyor. Curie'nin asistanı olur. içinde Amerikan hükomiteleri kurulması Temmuz 1946'da Dünya Bilim tşçileri kümetini atom bomçağrısı yapıyor. Joliot, Federasyonu kuruluyor, başkanlığına Marie Curie'nin kızı bası yapımına yöneltüniversite komitesinin Frederic JoliotCurie seçiliyor. Federasmeye uğraşıyorlar. Bu komünist olmayan yonun tüzüğünde Joliot'un kaleme aldığı Irene de radyum çabaların içinde Einsüyeleri arasındadır. şu sözler yer alıyor: Enstitüsü'nde tein de yer alır. EinsteBaşkan seçilir, tutuk"Bilimsel bilgi, boş inançları ve görünin bu girişimi konulanır, eski bir Alman mez güçlerden korkuyu sürüp çıkararak asistandır. sunda çok pişman öğrencisi Gentner tave evrendeki konumumuzu bize gittikçe olur. Sonralan şöyle daha açık göstererek bizi insanın üstünArkadaşlıkları gelişir rafındankurtarılır. der: "Denemelerin Aralık ayında, ünlü lüğüne inandırır, bize iç huzuru verir." ve evlenirler. " başaniı sonuç vermesi fizikçi Holweck tutukAynı yıl 25 ağustosta Dünya Aydınlar halinde insanlılanır; polis, eşiKongresi toplanır. Katılanlar arasında ğı tehdit edene işkenceden Pablo Picasso, Paul Eluard, Ilya Ehrencek ölümcül tanınmaz hale burg, Anna Seghers gibi ünlüler vardır. tehlikenin çok gelmiş ölüsünü 12 ülkeden iki binin üstünde delegenin iyi farkındayverir. Eski milkatılımıyla Dünya Barış Kongresi topladım. Yine de letvekili,gazetenır. Hazırlık Komitesi Başkanı Joliot'tur. kendimi bu gi Joliot konuşmasında "Bilimin böyle köci ve FKP Merrişimi yapmakkez Yönetim tüyekullanılmasını.böylesapkınemelleta zorunlu hisKurulu üyesi re alet edilmesini kınamak ve atom silahsettim, çünkü Gabriel Peri larının ulusların genel silahsızlanması büyük olasılıkkurşuna dizilir. çerçevesinde yasaklanmasını önerenlela Almanlar da 1942 Şubarin yanında yer almak hepimizin görevi aynıkonudaçatı'nda fizikçi olmalıdır"der. lışıyorlardı ve Jacques SoloKitapta hidrojen bombasının gelişimi başarılı da ola monda kurşuna özetleniyor. Fizikçi Edvvard Teller nidcaklardı." Ama dizilir. Kurşuna rojen bombası yapımında çok isteklidir, bomba, sonun 'Einstein'a da başvurur, Einstein onun dizılenler arada teslim olmasında felsefeci başvurusunft dehşet içinde geri çevirir. nın eşiğine gelGeorges Polir(Teller daha sonralan Ronald Reagan'ın miş yenik bir zerdevardır. özel danışmanı oluyor.) ülkeye karşı Artık birçok Mart 1956'da Irene, tıpkı annesi gibi, kullanılınca Ulusal Cephe uzun yıllar radyoaktif ışımaya maruz kalEinstein kendikomitesi kurulmanın yol açtığı kan kanserinden ölüyor. sinin ve proje Joliot ölüm konusunda "Her insan, ölümuştur. 1941 deçalışan bilim Mayısı'nda münden sonra hiçiiğin geleceği düşünceadamlarının merkezi bir yösine tepkisel olarak karşı çıkar Hiçlik kandırılmış olnetimebağlana düşüncesi öylesine katlanılmaz bir şeydir duğu kamsına rak birleşirler. ki, insanlar tanrının ya da tanrıların egevarılmıştır. Yönetim Komimen olduğu bir öteki dünya inancına sıtesi Başkanlığınmayaçalışmışlardır"diyeyazar. Atom fizikçiğı'na Joliot seçilerinden SziJoliot 1953 'te hastalanır, hepatit tanısı lir. Joliot 1942 lard "1945'te konan hastalığın ışıma sonucu olabileceMayısı'nda FKP'ye üye olur. Pasif direAlmanların bize neler yapabilecekleri ği görüşüne Karşı çıkar. 1958 Ağustonişten sabotajlara kadar uzanan eylemler kaygısından kurtulduk, artık ABD hüsu'ndaölür. Fransız hükümeti Joliot için halinde direniş büyür. College de Frankümetinin neler yapabileceğinin korkudevlet töreni yapılmasına karar verir. ce'daki laboratuvarları direnişçiler için su içine girdik" diyor. Özellikle genç fiMezarı başında Dünya Barış Konseyi el bombası, dinamit, molotofkokteyli ve zikçilerden bombyya karşı sesleryükselIkinci BaşkanıJohn Bernal, "Vicdanı oltelsiz imal eden bir yere dönüşmüştür. meye başlıyor. Çabalar sonuçsuz kalıyor mayan bilim ruh .yıkıntısından başka bir Joliot'un ünü ve kişiliği tartışılmaz düve bombalar Hiroşima ve Nagazaki'ye şey değildir özdeyişinin doğruluğunu zeydedir, burayı aramak Almanların hiçatılıyor, 200.000 kişinin ölümüne yol açı hem sözleriyle hem yaşamıyla gösteren bir zaman aklına gelmez. yor. odur" der. Roger Garaudy konuşmasına onun sözleriyle son verir: tnsan ve Vatandaş Hakları Birliği BaşEinstein, Hiroşima'dan, sonra kanı 80 yaşındaki profesör Victor Basch ABD'de nükleer silahlanmaya karşı "Bencileyin düşünenler izimden yürükurşuna dizilir. Bunun ardından Joliot, olanların ön safında eyleme katılıyor. yeceklerse eğer, ben hep aranızda olacaLangevin'ilsviçre'yekaçırmaişiniörgüt1946 Mayısı'nda Atom Bılginleri Acil ğım, o zaman ölüm nedir ki! "• ler ve onu özgürlüğe kavuşturur, kendisiKomitesi'nin kumluşuna öncülük edinin dc sahtc kimlıkli yeni ycraltı yaşamı yor. Hep Aranızda Olacağım/ Güney başlar. 19 ağustosta Paris ayaklanması Paris'in kurtuluşundan sonra Joliot'a Gönenç /Sarmal Yaytnevi224s. V S A Y F A