Katalog

Popüler müzik kitapligımız gelişiyor zenginleşiyor Blues'dan Rock'a uzanan yol Popüler müzik alanında "Gençlik ve Altkültürleri" ile "Pop, Kültür Oluyor" kitaplarından sonra "Blues'dan Rock'a Pop Müziğinin Analitik Tarihi'nin yayımlanması önemli bir olay «larak değerlendirilmeli lumundeyeralıyor orduncubo MURATBEŞER irıuinci vıı/vılda müzik, doğasırıclan gclen sovutlanmıs, dili ve kolay ıılaşılıp tüketilebilen özelliklerıyle hem sosyalisthem de kapiıalisi lopluın insam için larklı sjekillcıdc dc olsa, yadsınmaz agırlıgım lıisscııirnıi^tir. Bu, ister insana aiı yaratımların en bilinen yollarınd.ın biri olarak üretilsin, istcr topkımsalkültürel bir gelenek adı na, siyasal bir ilade lar/ı olarak ele alınsııı, bıııum belli bir potansivd gücü olduğıı inkâr edilemez. 'Müzik açıkça tiim saııaılardan dn lıa loplııınsal biıetkinliktir.' Bu poiansivel gücün etrahnda döııenler yalnızca bıımın ureticilcri olan müzisvenler ve onların tüketidleri değildir. Bu iki kesim arasında önemli bir kategori daha vardır ki bu da müzigin ide• olojisine en soıı ve etkili şekli veren nıu/.ik yazıcılarıdır. (Bıırada hiç kimse,' hcr tür müziğin ideolojisi varmıdır' şcklindc bir soruyıı herhal desormayacaktır. Bu tüısorııların, yanıtının evet olması lehine aşılmış, olduğunu düşünüyorum.) Y Günümüz toplumlarında özellikle popüler müzik üze riııe sürdürülen tartıjmaların gittikçe yaygınlık kazandığını, yaygılık kazandıkça da, bu tartışrnaların derinlcştiğini söylcycbiliriz. Örneğin bir dönem rock'n roll'ıın, müzik otoritelerince nasıl ellerinin tersleı<iyle bir kenara iteklendiğini, bir de bugün, müzik otoritelerinin yanı sıra, pek çok öncınli düi}ün adamının bu olguya göstcrdiklcri hassasiyct vc farklı ciddiyctlcrdcki yaklaşımları diişiinün. Şayet giderck artan bu ilginin ivme kazandığı nokta olarak, 195()'li yıllardan itibaren müzik endüstrisinin hacminin büyümesi gösteriliyorsa, sorunun öteki ayağında, buna bağlı olarak, her türden müzik yazıcısının sayısındaki artış vardır. Bu yazıcıların yazılarındaki yaklaşırrv lar, zaman içerisinde giderek çatallanmalaryaşıyor, fakat, sonuç olarak, ınüzik ile siyasaltoplumsal yaşantının birbirine olan bağımlılığı baki kaldıkça, C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 146 19 vuzyıl5onlarındanbuvana;"kı]lerıenfolkunqpç:rdıqıevnmsonucundavakıntarihtesoul.rock ve punk gıbı tarzlara donusen popüler muzığın kulturel f ormları vardır sosyolojik eğilimlerin haklı üstünlüğü bir gerçeklik olarak kalıyor. Geçen yüzyılın sonundan, bu yüzyılın sonuna dek geçen bir asırlık zaman dilimi içinde, folk'tan popüler müziğe doğru cvrilcn bu kültür, David Hatch ve Stephen Millvvard'ın elinde, müzikal formların birbirlerini nasıl izlediği sorusu etratında dönerek i^leniyor. Bu kitabın yazarları, Manchesier Üniversitcsi'ndc dcrs vcrcn iki ögretim üycsidir. Bu<,alışma iseManchestervediğer üniversitelerdeki derslerden elde edilen birikimin ışığında yazılmıştır. Bu çalışma lıakkında lıer şeyden önsöylenmeli: Yazarlar popülerce k pop müziği açıklamak ian lıiç de kolay olan bir yolıı scçmiyorlar. Nedeni, sorunun karmaşık olan doğasının doğru bir ^ekilde formüle edilebilmesinin yegane yolunun kolay bir dilden geçmediğinin farkındalıklarıdır. Ortada bir nesnellik olarak, 19. yüzyıl sonlarından bu yana şekillenen folkun geçirdiği cvrim sonucunda yakın tarihte soul, rock ve punk gibi tarzlara dönüşen ptıpüler müziğin kültiirel formları vardır. Aynı ölçüde bu nesnelliğin tanımlayacak, akademik bir çalışmanın eksikliği isetartışmagötürmezbirbiçimdekendini duyurmaktadır. Akademik çevrelerden uzun süre bilinçlc uzak tutulan pop müziğinin sosyolojik kökleri, burada akademik bir gözlüklc clc alınıyor. HarchMillward ikilisi bu yolda hiç de gözardı edilemeyecek bir çabayı ortaya koyuyorlar. Öyle ki Hatch ve Millward, öne sürdüklcri görüşlcri ayrıntılı olarak kanıtlamak ian, sadcce plklardan değil, tek tek şarkılardan elde ettikleri gözlemleri bile yazıya döküyorlar. İkili, çalışmanın hemen her bölümünde spesifik savlar ileri sürmekte tlirler. Bu anlamda kitabın içindcki bölünılerden sözedccek olursak: Birinci bölümde pop müzik, folk gelcnepinin bir devamı olarak tanımlanır. Buna yol açan ^ey olarak da plakta ki uyarlama ile konser yorumu arasındaki fark gösterilir. Bu fark, hcr iki türde de ağızdankulaktan gcleneğinin sürekliliğine işaret eder. Popun tarihsel gelişimini konu alan bu bölüm, aynı zamanda countryblues ve boogie ilişkilcrini analiz etmesiyle de, kitabın en fazla ilgiyi hak eden kısımlarından bi ridir. Bir sonraki bölümde countryblues ve Hillbilly'nin evrimleri ayrıntılandırılıyor.Ücüncü bölüm rock'n rollun doğuşunun sosyolojik dökümüdür. Dördüncü bölümde, soul müziğin doğuşu açımlandıktan sonra, 1960 popunıın soııl'a olan katkıları verili yor. Altıncı bölüm, popun gelişimini etkileyen smıflandırmaları içcrir. Ycdinci vc son bölümde ise punk ve ncwwave olarak da telaffuz edilen 8U'lerin müziğine kronolojik bir bakış yer alıyor. Fakat son bölüme eklenmiş olan, notah örneklere dayandırılmış müzik tckniği bilgisi, mesleki sımrlara hapsolduğıından pek gerekli görünmüyor. Popüler müzik alanında, Tiirkçede, Dick Hebdige'in 'Gençlik ve Altkül lürleri' ile Craig McGreor'un 'Pop Kültür Oluyor' adlı çalışmaları dışında pek önemli bir çalışma yoktu. Bu iki kitabın ardından uzun bir süre sonra, 'Blues'dan Rock'a Pop Müziğinin Analitik Tarihi'nin Türkçeye kazandı rılrnasıönemlidir. Son olarak da, Eyüp S. İblağ'ı sabır dolu çevirisinden dolayıkutlamakgerek. • Blues'dan Rock'a Pop Müziğinin Analitik Tarihi / Davtd Hatch Stepheıı Millıvard IÇev.: Eyüp S. iblağ I Kıman Yayın. SAY FA 11