Katalog

Avrupa'nın beş kentinde kcyifli bir gczi Edebiyatcı kahveleri Lire dergisinde Catherina Argand Avrupa'nın edebiyatcı kahvelerini gezmiş. Argand İstanbul'a gelseydi, onu hangi edebiyatcı kahvesine götürecektik? Markiz'i, Lebon'u, Raylan'ı, Tokatlıyan'ı, Park Otel'i yıkmamışmıydık? DEMİR ÖZLİ1 Nisan ayında Paris'te yayımlanaıı Lireedebiyat magazini, muhabiri Catherine Argand'ı, Avrııpa'nın beş başkentincleki "edebiyatçı kahveleri"ne göndermis,. Bu beş baş kcnt: Londra, Roına, Dııblin,BerlinveMadrid. Carherine Argand, bu kentlercleki edebiyatcı kahvelerinin durumlarını Romada AnticoCaffecreco araştınyor. Londra'da, doğal olarak, kulüpler söz konıısıı. Pub'lar, öğleden sonra .saat 15'e kadar içki vermedik leri, gece de erken kapanmak zorunda oldukları için doğmuş zaten bu kulüp gereksinmesi. Londra'nın cn önemli va/ar kulııbiı, Dcan Strcet, 45'tcki Groucho. Flbette oraya TV yıldızları ile haşka sanatçılar da geliyor. Fakat kulübe üye olmak yılda 200t) FF olduğundan, bütün yazarlar üye olamıyorlar. Yayıncı Palticia llighsmilh, yazar John Irving, Li/. Calder, kıılübiin kıırucu iiyeleri arasındalar. \Villiam Boyd, I Iarold Pinter, karısı Lady Antonia Fraiser, Jıılian Barnes, Martin Amis, kııliihiin üyeleri. Cîroucho'yıı, bu alanda, Academy Club, Chelsea Arts Club gibi kulüpler izliyor. İngiltere'de yazarlar arasında korporatif ruh gclişmemiş. Bu hakıından kuliiplere gelen yazarlar gruplaşnııyorlar, aralarında kitapla rıüzenndekonus,muyorlar. Roma'da edebiyatcı kahvelerinin altın çağı 70li yıllarmış. Kahve yaşamının başını çeken ki^i dc gc(,en aylarda ülen rumancı Albcrto Moravia. (ülmedfiı önce yaşamının en önemli motifinin can sıkıntısı okluğunu yazmı^tı). O dö nemde Piazza del Popolo'daki DubllndePaiaceBar kahveler öncmliymi^ yazarlar ic,iıı. lellini ba^ia ı.)l ınak üzere tilnı rejisörleri de oraya gdiyorlarmış. Roma'daki kahve hayatını haltalayansa, terorizmle kahvelerin yeni miişterilen ıılmuş: Bıırjııvalarla, dar ka lalı hürokıadar. AmagenedeRosati kahvesi ile Piazza Vcncto'daki tcraslar, Villa Borghese'deki bahçelcre gidilnıekteynıiş. nııhlin'de puh'larla harlar önemli yazarlar ıçin. ürada yazarlar hugün dednlduruynıiaroraları. Ha^ S A Y h A 8 ta Palace Bar geliyor. (The Palace,21,FleetStreet).Sa nıuel Beckett, Oscar \Vilde, Bernard Shavv, W. B. Ye ats... de buradan geçmis, Palace Bar'ı, Grogans, Nosoreman izliyor. 1981 de Finlandiya'da Lanti'de kar şılaştığım romancı John Banville, buralarda hemen göze c.arpmaktaymış. (Bana Türkiye'de romancı (îiiven Turan'la mektuplaşması ol duğunu söylemişti. Güven Turan da değeri az hilinen yazarlardandır. Çıinkii doğrıı dürüst bir üslubla yaz makta). John Ranville, Ir landa'da, Yeni Roınan'ın temsilcisi sayılıyor. Başlıca şikâycti de İrlandalı yazarla rın kendilerini büyük öncıi Berlın ae 120 yazarın katkısıyla kurulan "Yazarlar Kltabevl' Edebiyat sohbetlerlnin ya lerin etkileri altında hisset pıldtğı aksamlar llgi görüyor. meleri.Orneğinyeniroman cılaıdanjohn MacGahern, Jamesjoyce la kaışılaştı S A L A H B İ R S E L ' D E N L E B O N rılmaktaymış. İrlandalılar çok okuyorlarmış; İngiliz lerden üç, misli lazla. Dublin'de vazarlar barları ılolduroyorlar , ama onlar da oralarda rdcbiyat iizerine ..Pierıe Loti de Ibiaııhul'tla oldugu gunlcrde Lyüp'e gidıp pek konuşmuvorlar. Konııları daha çok lııtbol, mii" I'iirk kiihvesi"ne vaımatlaıı önce Lehon'ıln ögle venıe^i veı zik,sinema,para... Ama ServetiHinuııcular onıın hunııla vemek ycdığını bılnıc/ler, Berlin'se büsbütün başka bir kent. Bir yazar kooıınunla tanışmnk için Vaulour genıisine gitme\i ise tehlikeli peratifi olan ('.armerstrasse'deki Aııtorenbııchhandbulurlar. 'I'opunun cla /orbalık yönetımınden almı^ oldukları lung, yazarların bulıışma yeri. Oraya, Berlın e gelen cİL")slti vaıtlıi' Alulülhak ^iiııasi ımı tleıııesine gore I'.dehiyıılı yabancı yazarlar ıla uğruvor. Sjinıdileıde en önemli (.eclıdecıler bu yöneliınden bir umacıdan koıkar gibı korkaılar ve bir elciliğin kanadı altında bulunan beylik bir geıııiyi \asak yazarlar barı, bıırava pek yakın olan Grolmanstrasbir ülke sayarlar. Nedir, Servttit'iinuncular Loti'ye büyük bir se'deki Florian. Kantstrasse'deki eşsiz lokantabar hayranlık da duynıa/lar. Tevlik F'ikıet bir yandan onıın kalcın Paris Bar'ı, Kürfurstenstrasse'deki, yazın bahçesi de değıl, büvüyle ya/dığını öne sürerkeıı, bir yandan ıla onu açık olan Cafe Mora da bu alanda sıvrilnıış hağua/lıklu sııelaı Ahmel Şuayip iıı Taıabya d<ı Suınnıcr Madrid de yazarların kalı Palact'da Lotı'den işittiğı sö/.ler dc lıunlann Loti'ye olan veyaşamı.eskisigibisürüyoı. UÜveııleriııi eksiltıni^lir. Loli o gun keııdi şeıeline vcrileıı Gijon Kahvesi bunların en şölende, insanların vaşlanınca, yü/lcrinin (,'irkınlığını örınıck ijnlüsıı; vüzvıldır bıitıin enleicin, pudra kullanıııalarının ıloğru ııLu.ağını söylenıiştir. Ama lektıiellerı i^inde lopluvor Iransı/.cası ı,ok kıt olan Ahınct Şuavip bunu erkcklenn pudra (Gran Cale de C^ijon, Poseo süımeM gcıekliği biciminde anlanııştır. Bu da Edebiyatı de Recoletos, 21). Onu daha C^adidecıleri günlerce güldürmüştür. özel bir kahve olan Ruiz izle Loti den lu<^lanmayanlardan biri de C.elâl Nuri'dır. (.elâl Nıııı onıın icin şöylc der: mekıe (Cale Ruiz, Calle, Rıı Loti koylüdür, Görgüsüzdür. Onıınla ilk karşılaştığım vakiı iz, 11). Sonra 1929'dakumlne yapıı bilir misiniz'r1 1 Iemen: "lk*n Acadenıio l'ıancaise mıış olan Cafc I ion var I Via üyesiyim ' dedi. Sonra da Padijahın keııdısıne verılığı nışandan ~ ~ " ' * Aleata, 57). Gijon Kahveactı Nişanın üsıündeki elmasların büyükliiğünü anlatıuak iı,in sine 1950'lerde Franco kar de eliyle gcreksi/ ışaretler yaptı. ~^~~ ' şııı avılınlar gideılerır.iş. Bu Yakııp Kaılıi Kaıaosmanoğlıı Lebon'da görünılüğü vakit ise gün orada romaıu ı ]ııan Be\anında Ketik llalit le adı Abdülhak llânıit ve îjinasi nın net'ye rastlayabilirsiniz. Genç romancı Sonia Ciarcia adlarından olıısan Abdülhak Jjinasi olur. Soubriet de bu kahveye clevam ediyor. ( îijon Kahve Bir gün ^'akııp Kadri ve arkadaşları orada oturıırlarken si'nin sahibi, sadık ıııüşteı ilerine NoelVle dainıa bir icleıintlenbiri: Cemal lJaşa frankofildır, Lnver l'.ı^ı germanotıldır der... kuüıçjkolaıa ilebirşişeşampanyaguıuleı'irmış. BilmiyDrunı, ama Lire dergisinin muhabiri (iatlıe•' I'rankofil: l'ransızsovcr; germanolil: Almanscvcr. rine Argand İstanbul a gelseydi, onu hangi edebivatAh livvoğlıı Vnh llvvoğhı/ Satiıh liırvl I T /) l\<ııık,ısı Kııllıır Y,ı\ıııltirı çı kahvesine götürecektik. Markiz'i, Lebon'u, Baylan'ı, Tokatlıyan'ı, Park Olel'i, terörden önce başl.ıyaıı başkaçeşit bir şiddetleydimamışmıydık.' I Pferre Loti Lebon'da C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 72