Katalog

Almanya'da çalışan bır kol ışcısımn romanı: Ikı Yuzlu Gerçek Yabanelde 'tutunamayan' Sami Sulük İki Yüzlü Gerçek / Samı Sülük / Cem Yayınevı İst 1990 / 168 s / 12.000 TL CKKKodNo:022.519 FAKİR BAYKURT Cumhunyet'ten Rehk Dur baş, Almanya gezısı sırasında 3 telefon ettı Duısburg'a yakın Moers şehrınde kendısıyle goruşme ve kıtaplıktakı soyle şısını ızlenıe, sevdığım şıule rını bır kez de kendı ağzından dınleme olanağı buldum Okuyuculannın sorularını yanıtlarken bır ara Dıırbas,, "Almanya'da gelısen yazın dan yurtta yeterınce haberımız olmuyor" dedı 24 Ocak turu ckonomı polıtıkalarının kendıne uygun kultur polıtıkası, daha oncesının kazanımlarını da yıktı, yok ettı On bınlık yazınsal tırajlar ıkı bıne, bıne kadar duştu Bu durumda yayınevlerı reklam yapa mıyor Fıyatlar yuksek Okurların alım gucu son de rece <ız Ben o gorusteyım kı okurların artık yurtta çıkan değerlı kıtaplardan da yetennce haberı yok Bu durumda, Almanya'da gelısen ya/ından habersı?lık "normal" sayılabılır I * * • K İ T A P T A N B İ R B Ö L Ü M ( )Kamd bankadan çektığı parayla kumar oynamış,,kaybedınce ofkelenmış, masadakılere saldırmış Bırını bıçaklayıp oldurmuş öğrenınce uzuldum tabıı Ne de olsa can cığer arkadaşıydı Osman Hocanın Ama elınden ne gelır'' Olan olmuştu bır kcz Sonra, yaş,am bu değıl mıydP Nıtelerının ba^ı dolajmıyor muydu Ancak ışın ucunun kendısıne dokunacağını hıç duşıınmemıştı OstnanHoca Uç dort ay sonra Kamıl'e kefıl olduğu bankadan peşpeşe mcktuplar gelmcyc basjayınca, ne yapacağını şaş,ırdı Cıelen mektııplarda ka<, aydıı kredının odenmedığı bu yu/den kefıl olanın bu parayı odemebi ıstenıyor, akü halde mabkeme yolııvld Osman Hotanın aylığına el konulacağı bıldırılıyordu I^ın sakaya gclır yanı olmadığını anlayınca aklı basından gıttı Osman 1 locanın A/ para değddı Ancak ıkı yılda bırıktırebılırdı bu parayı Sonra başkasının ce/asını nıye o çeksındP Çevresınde akıl danışacak kımsede yoktu Yapayalnı/ kalnuş,tı Kamıl'ın yanında guvende sanmıstı kcndını Sırtını ona dayamıştı üysa en buyuk darbeyı de ondan yemıjtı Neymib, hıçhır sey olmazmış Almanlar aptalmış Kımın aptal olduğu çıkmı^tı ortaya Çaresi7İık ıçındc kıvranırkcn Kemal geldı aklına Gıdıp ona anlatsam durumu, dıye dujundu Sonra çekındı En son karsılaşmalarında Kemal selâm vermıs, kendibi duyma/dan gelmıştı Üstelık sağda solda da atıp tutmuştu hakkında Nc komunibtlığını bırakmıştı, nc dc Allahsızlığını ijımdı lıaııgı yıı/le yanına varıp yardım ısteyecektP( ) Okurlardan ve kıtabını tanıtmak ıstedığım Samı Suluk'tcn ozur dıleyerek konuya bır ek daha yapmak ısterım Yakın /amana kadar yurt dısında gelısen Turkçe yazına, yayınevlerımr/ın pek ılgısı yoktu Bu yuzden, bddığım kadarıyla Almanya, I lollanda, Bel çıka, Isveç, Danımarka gıbı ulkelerde yapıt uretenler gıderlerını yukJenerek kıtaplarını kendılerı bastırır dı Kotu bır kultuı polılıkasının sonucu ulan bu du rumu, yazınsal nıtelık yokluğu gıbı gorenler, gosterenler çıktı Hemen hepsı ısçı kokenlı olan o yaratıcı ınsanlarbunun ıi7untusunu de çekmek zoıunda kal dı Sevınç verıcıdır, son bır kaç yıldır durumda bıraz gelışme var Remzı, Bılgı, Cem yayınevlerı, Almanya'dakı ya7arlardan bırka çının kıtaplarını basarak okurların ılgibine sundu Bakıyorum, yazın dergılc rınde, gazetelerın kultur sayfalarında bu kıtaplar dan yeterınce soz edılmı yor Belkı karşıla^ılan bu yuk boşluğun bır derece gı denlmesı amacıyla, bır eleştırmen, ya da yazın ın celemecısı olmadığım hal ı t de.bu kıtaplardan bır ıkısı V. nı tanıtmaya gırışmekten kendımı alamıyorum Samı Suluk, 1962 Dcv rek doğıımlu, genq bır ya 1979 dan berl Almanya da 7ar Zonguldak Sanat Tns VHd.r öyku vaz.yor tıtusu'nu bıtırıp 1979'da babasının çalı^tığı Duısbuı g'a gelmış Sekız on yıldır oykuler yazan gcnc, arkadaifin yurt dıs,ında katıldığı yarı^malardaderetelcr aldığını ve I987'dekendıola naklarıyla bır oyku kıtabı bastırdığını da kısaca be lırtmem gerekır Rbeınhausen'da buyuk bır mobılya tabrıkasında kol ı^ısı olarak (,alı^ıyor Yurtta devlet okullarında pek ya/ın eğıtımı gormedığıne gore ken dı kendını yetıştırmı^ ya/arlardan sayabılırız onu Bır ışçı, ama evınde kıtaplığı olan, yayınları ı?leyen, elı kalem tutan, aydın bır 1^1 Turk ve dunya vazınında "otodıdakt" denılen bu tur ya/arlar bugun de (,oktur Okullaı, hele bugun, herkesı pek 1yı yetıştıremedığı nc gore ınsanın kendı ktndısını yetıs,tırmesının vc rımlı, soykı bır yonelış olduğunu sık sık du^unumm Yaşamda başarı bu gıbı çaba sahıplerınden de gele bılır ınsanlığa Samı Suluk, yazın sanatının zor bır dalına, romana ılgı duyuyor ve erkenden (,ağda^ anlayı^ta bır yapıl ortaya koyuyor Ya/mayı sıırdurdıık<,e daha onemlı yapıtların ustune adını yazabıleceğınm ıımudunu uyandırıyor O,yaşamdangenışolçudeyararlanmak la bırlıkte ba^ından ge<,enk"rı yazarak ı^e başjayan ya /arlardan dcgıl Ya^amı yorumlavarak ba^ka ınsan ların bıreystl, toplumsal dıırumlarını ı^ık altına (,ek me boylece hem bıreycı hem toplıımcıı gerçekçılık tavrının bahıbı olmaktadır ükur "Ikı Yuzlu Gerçek" adının anlamını kavıa makta zorluk çekebılır Çunku gerçek ıkı dcğıl, ıkı bın, belkı daha (,ok yu/ludur Ronıanda bırbıı ınc gır mı% ıkı oyku anlatıhr Bın Almanya'da Ohman Hoca adlı bır sanat okulu oğrumenının ^ocukluğundan berı surııp gelen oykusıı, oburıı ya?arın elımı/dekı romanı ya/ma eylemının oykusu Yazar bır yandan ıonıanını ya/aıak, bır yandan kahramamn tanıdıkla ııyla goru^meleı ını surdurerek, onıın çocukluğunu, gen«,lığını, kışılık ozellıklerını deşer Buluştıığu ta nıklarla sadece konuşma?, tartı^ır Aynı ışı kahrama nıyladayapar Osman Hoca, bır bakıma bugunku toplum gerçe ğımm yansıtır Otorıtenın olmadığı yerde otorıte ol maya kalkar Otorıte onunde ıse edılgen, koı kak, pı sırıktır Uğradığı haksı/lıklar hatta abağılanmalar kar^ısında ne bııeysel ne toplumsal hıçbır tıırlu tepkı gosteremez Hem yurtta hem Almanya'da oğrencı lerıne yııkardan clavranır Tersıne kaışısındakılerden tepkı goıunce sureklı aşağı basar Amırlerı onunde sıkı^ınca ısını bırakır O tam bır "tutunamayan"dır Ro manın ba^larında unlu ro man kahıamanı Murtaza anılır Sonıa Ogu/ Atay adına rastları/ Ya/arın se verek okuduğu yazarlar Orhan Kemal'den Dosto yevskı'ye doğru bn açılım gosterır Nı^anlandıgıkızın .. | I ^ H komunıstlıkten lutuklan */" ^ ^ V mı^oldugunu anlayınca yu /uğııgerıyollar Bırvandan da anarşıst sanısıyla dayak yer yaşayan Saml Sülük seklz on Buna karşılık toplum Osman Hoca'dan dahabeterdır Okulda parayla dıplo ma satılır Durustluk savaşımına kalkışanın ışı bıtık tır Osman Hoca kefıl olduğu dostunun borcunu odemek zorunda kalır Meslekten ayrdmak /orunda kalır Genç yazar kahramanına karşı pek durust davranır Onunla sabırlı sabırlı tartışır Bu ke7 de o sinık kışıbıralıkıranolur'' Ya/ımakınesıbasındayazarıol durup romanı kendısı tamamlamaya sıvanır Samı Suluk'un akıcı bır 1 urk<,esı var Yoksun veri ne mahrum, çızgı yerıne hat dese de genellıkle temız bır Turkçe ıleyazıyor Orneğın sakınım, tıımte, ırdesık so/cuklerını kullanıyor Ancak kımı okurlar onun roman dılıne takılabıhr sanırım Ozellıkle ılk bolum de gereksi7 vere ayraç ıçı so/cuk kullanımlaı ının /or lukyaratacağmıduşunuıunı I urkıyemi7in ınsan yetıştırme alanında buyuk açıkları olduğunu yakından bıldığım ıçın bır yabanel ısçımızın kendı kendını yetıştıreıek boyle bır roman ya/ma duzcyınc çıkmasını onemstyorum doğrusu Yaşı altmışı a^mış bır oğretmen ve yazar olarak onun geleceğınden umııtlu oldıığumu duşunmekten heye can dııyuyorum Bunıın elbet, onun çalışkanlığına, bır de ya/ıp bıtırdım dedığı yapıtını, bırkaç kez de gerılcrc çckılıp bakarak degerlendırmcsınc, htle hele ya/ın alanında kalıcı basarıların buyuk çaba ve çıle gerektırdığını kavramasına bağlı olduğunu ayrıcabe lırtmeyeceğım Tanıdığım kadarıyla genç meslekta sımbununayırdında • S A Y F A 11 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 72