Katalog

K I T A PT A N Bugünun mafya şeflerl MAFYA HOLLYWOOD tÇİN B İ R B O L 0 M TÜKENMEZ BİR KA YNAK OLDU Bugünün mafya şefleri, kendilerini özellikle geleneksel ahlâki kurallara ilişkin güçlü bir duyarlılığa sahip adalet şampiyonları olarak göstermekten hoşlanmaktadırlar; Rosario Spatola'nın sözcükleriyle, "uommı d'onore, onurlu insan, daima iyi davranan, asla zarar vermeyen" ve yaşadığı dünyanın tehlike ve tuzaklarla dolu olduğunu bilen biridir. (...) Modern çağın mafiost'si, genellikle ritüelleri ve doğaüstü güçleri yeğlememekte; Veblen'in "dini görenekler" dediği tarzda eğilim göstermemektedir. Üstlendikleri çeşitli yatırımların tehlike ve maliyetlerini "inkar etmek" ya da hafife almak gibi bir adetleri de yoktur. Girişimci mafioso kendisini doğal olmayan şiddetli bir ölümün beklediğini bilir ve yaşamayı seven herkes gibi bu olasılıktan korkar. (.. ) Bütün insanlar aynı düzeyde olmadıkları için, mafyanın gözünde her hayat aynı değere sahip değildır. tkinci sınıf kategorilerden olan sıradan insanlar sorgusuz sualsiz öldürülebilir; onlar "seçilmiş olmayanlar" kategorisine girerler. Diğer insanların hayatı ise büyük değere sahiptir ve özenle korunmalıdır. Bu sorun, bir sorgıı yargıcı ile Palermolu ünlü bir çağdaş mafioso arasındaki gayn resmi görüşmede güzel bir biçimde açıklanmaktadır. tartışma mafya şefi "Toto" Inzerillo'nun ölümü üstüne yapılmaktadır: YARGIÇ Toto Inzerille öldürüldü. Henüz 37 yaşındaydı. Bu kadar genç yaşta ölmek yazık değil mi? MAFİOSO: Inzerillo 37'sinde öldü, doğru. Ama onun otuz yılı sıradan birinin seksen yılına eşittir. Inzerillo iyi yaşadı. (...) Eğer Inzerillo'nun yaptığı, gördüğü ve elde ettiği şeyleri siz de yaptıysanız o yaşta ölmek yazık değildir. Şiddet ön planda Yirminci yüzyılın başında İtalya'nın Palermo kentinde ortaya çıkan Mafya örgütü Hollywood için tükenmez bir kaynak olmaya devam ediyor. İnsanların bilinmeyene ve yasaklara gösterdiği ilgi Mafya filmlerini her zaman gündemde tutuyor. CIİMMURCMMMZOtLU Yirminci yüzyılın başında Sicilya'nın Palermo şehrinde ortaya çıkan mafya örgütü, kanundışı yaşamı, kendine özgü kuralları ve acımasız cezalarıyla Hollywood için tükenmez bir kaynak olmaya devam ediyor. O tarihlerde yeni kıtaya göç eden İtalyanların A B D ' d e yeraltı dünyasını ele geçirme savaşı, b u örgütün çalışma alanını kırsal kesimden kentlerin yeraltı ortamına taşımıştı. Sıradan insanların çok merak ettiği fakat niteliğini ve kapsamını hiç bir zaman bilmediği b u örgüt bir süre sonra Hollywood'un tükenmez malzemesi oldu. "Aydınlık Karanlık, Güçlü G ü ç s ü z " karşıtlığı üstüne kurulan heyecan ve çekişme, mafya filmleri diğer vurdulu kırdılı filmlerden b u belirgin özelliklerle ayrılıyorlar. "Baba", kuşkusuz mafya filmlerinin en ünlüsü. Sinema eleştirmenlerince b i r başyapıt olarak değerlendirilen "Baba" (The Gotfather), yazar Mario P u z o ' n u n best seller kitabından Francis F o r d Coppola'nın 1972'de sinemaya aktardığı bir öykü. "Baba", D o n Vito Corleone'nin 4O'lı yıllardan, ölümüne dek kendi kurallarıyla yönetmeye çalıştığı ailesini k o n u ediniyor. D o n Corleone uyuşturucu işine girmeyi reddeden, mafyanın geleneksel kurallarına baglı, ilerlemiş, yaşına rağmen cesur bir ki$ilik. "Baba", çarpıcı anlatımı, Marlon B r a n d o ' n u n müthiş performansı, Al P a c i h o ' n u n umulmadık oyunu ve N i n o Rota'nın unutulmaz müziğiyle sinema tarihinde yer etmîş bir film. İkinci " B a b a " filmi, aynı düzeyi tuturamadı ama, Robert d e N i r o ilk filmin iki Oscar'ına bir yenisini daha ekledi. Yönetmen Coppola o n beş yıl gibi ıızun bir aradan sonra, D o n Corleone ailesini yeniden ziyaret etmeye karar verdiğinde yazar M a r i o P u z o ' d a n mafyanın b u süre içinde geçirdiği evrimi anlatan bir senaryo istedi. Ç ü n k ü mafya artık kanlı hesaplaşmalar, haraç almak amacıyla baskın düzenlemek yerine daha " t e m i z " çalışıyor, kara paraları aklamak amacıyla bankalar kuruyor, politikacüarla flört ederek parlamentoda ağırlığını hissettiriyordu. Üçüncü filmde " N e r e d e o eski Mafiosolar" Y MARLONBRANDO "BABA'FİLMİNDt: dedirtecek kadar bu gangsterleri tüccarlaştıran Coppola mafyanın tarihsel gelişimin anlatan "Baba" dizisine son verdiğini açıkladı Mafya üzerine çekilen en etkileyici filmlerden biri de îtalyan yönetmen Francesco Rosi'nin 1973'te yaptığı Lucky Luciano'ydu (Talihli Gangster). Filmde, ABD'den sınırdışı edildikten sonra îtalya'ya gelerek uyuşturucu trafiğini buradan idare eden Salvatore'nin öyküsü anlatılıyor. Yönetmen Rosi'nin belgesel tekniğini kullanarak gerçekçi bir hava yarattığı filmde Gian Maria Volonte'nin ölçülü oyunu belleklerde kaldı. Sergio Leone'nin küçük yaştan başlayarak mafya babalığına dek uzanan yolda bir arkadaş grubu•Ü^HI nun yaşadıklarını enfes bir dille anlattığt görMafya filmlerinin en kemli masal "Bir ünlüsü kuşkusuz "Baba" Zamanlar Ame ıdı. Baba geleneksel bir nka"yı unutma mafya ailesini anlatan, mak gerek. îçinde mafyaunutulmaz müziği ve nın adıntn geçtiçarpıcılığıyla sinema ği bir çok film çekildi şimdiye tarihinde yer etmiş bir kadar. Yeraltı filmdi. MAhYA AİLtSİIÇİNDt ŞİDDETSA YCINLIĞI PKKİŞTİRİR dünyasını, pis işleri, kanlı hesaplaşmaları anlatmak amacıyla mafya adı sürekli kullanıldı Ama özgün bir mafya ailesini, ataerkil ilişkileri, ABD'de de Sicilya'daki geleneklerini sürdüren insanları anlatan filmlerin sayısı hayli azdı. Bu filmlerin en yeni örneği Martin Scorsese'in yönettiği "Goodfellas" (Sıkı Dostlar). Robert de Niro'nun başrolü oynadığı film bir maf ya ailesinin günlük yaşamını, kadınlarını ve onların mutfaktaki dünyasını da işlemesi açısından hayli ilgi çekiciydi. Q S A Y F A 5 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI »1