Katalog

ahlâkını en iyi aydınlatanlardan biri belki de: Şantaj, kaçakçılık, cinayet 'deftere uygun' olabilir pekâlâ da, bütün bunlar bir mafioso'yu ilkesiz, "namussuz" kılmaya yetmez: Egemen ahlâkı hiçe sayan bu anlayış, kendi ahlâkını ölesiye korur. Pino Arlacchi'nin, Üetişim Yayınları'nca yeni yayımlanan ve "Kapitalizmin Ruhu" altbaşlığını taşıyan "Mafya Ahlâkı", kuşattığı konunun perdesini aramakla kalmıyor, bu büyük geleneğin görünmeyen cephelerinedeyönelmeyi üstleniyor. Öyle sanıyorum ki, öncelikle Akdenizlilik damarı nedeniyle, ama bir o kadar da mafya'ya ilişkin film ve romanlar kanalıyla W / "ÎS içimizde sık sık sempati W j/j$jm duyguları uyandıran konuî M ! S 5 yu binbir surat haliyle gör& mek için çok önemli bu f . araştırmayıokumakgereki* yor. Türkiye'yleilgiliortaklıkları ve farklılıkları saptamak yolunda da katkısı olabilir "Ma fya Ahlâkı"nın. Arlacchi, kitabının ilk bölümünde, belgelerden bir an kopmaksızın, "klâsik mafya'nın toplumsal anatoınisini çıkarıyor önümüze. Küçük çekirdeklerden büyük yapıya giden yolda, MAFYA ŞEft SALERNO "aile" kavramını merkezine KESİFKAN KOKUŞU VE YERALTIEKONOMİSİ ÜZERİNE alan güçlü bir mekanizmaHEYECAN VERİCİ BİR ARAŞTIRMA ROMANI nın oluşturucu öğelerini birbiri ardına okuyoruz. Onur, töre, namus türü 'manevi' dayanakların piramidiyle, simetrik bir ekonomik düzenin kat kat yükselişi bir izdüşüm perdesine yansıyor. Çoğu kez sevecenlilde yakMafya Ahlâkı (Kapitalizmin Ruhu) / Pino laştığımız 'sıcak' insan ilişkilerinin üzeri kazındıkça, Arlacchi / Çeviren: Bahadır Sina Şener alttan bir tek kesif kan kokusu değil, bir o kadar da budalalığın eşiğine varan, hatta bu eşiği aşan bir erilîletişim Yayınları, îst. 1991/260 s, lik saplantısı yukarı tırmanıyor. Arlacchi'nin bu, genelde 'erkek çocuklara' özgü sayılan mafya konıısuENİSBATUR na içeriden yaklaşımı, kanımca, kitabının muhakkak TV'nin gözde dizilerinden 'kız çocuklan' tarafından da okunmayı gerektiren bir "Büyük Tuzak"ın bir bölümün kavrayış barındırıyor: Bir yandan da çünkü, eriJ topde, kayınpederini öldürttüğü kilum mekanizmasının bir uçörneğini sergiliyor yazar. ralık katile ödeme yaptıktan son"Mafya Ahlâkı", bir geçiş dönemi bunalımını odara beynine bir kurşun sıkan mafğa alan ikinci bölümden başlayarak, adım adım ya lideri, yardımcılarına dönüp 'sistem'in son yarım yüzyıl içinde geçirdiği dönüşü"Cesedi ortadan kaldmn" demışmü eşeliyor. Ada'yla (Sicilya) Kıta (ABD) arasındaki ti. Adamlardan biri, "Para neolagarip nabızlı bir gelgit boyunca, ekonomik karkaslacak?" diye şaşkınlıkla sorduğunrın yerinden oynayış süreci son derece çarpıcı bir seda ise, Mafya babasının gözünden kıvıkımlar saçılrüven tablosu çiziyor açıkçası: îhalelerin, yatırımlamıştı: "Ben,hırsızdeğilim"! rın, hukuk mercilerinin, dev tahvil depolarının ve Bu örnek, bir paradokslar zinciri oluşturan mafya inanılması güç bir akış gösteren para selinin ardından bu kez daha organize bir suç şirketinin, daha doğrusu cinayet tröstünün bulanık gölgesi gözüküyor. Pino Arlacchi, ekonomik kasların çalışmasını yönlendiren siyasal sinirlerin kurduğu trafoyu da hem sık sık özel isimler vererek, hem de yerel yönetim bazından parlamentoya giden güzergâhı katederek çözümlüyor kitabında. Devreye bu kez, kaçınılmaz biçimde, uyuşturucular trafiği giriyor. Kredilerin dudak uçuklatıcı kullanımından ulaşım sektörüne uzanan yelpazede, kitap, sınırlarını kestirmekte güçlük çektiğimiz bir sermaye dolaşım coğrafy asına gönderme yapıyor. Üzerinde durulan "hacim" aslında belli değil, topu topu bir buzdağının görünen parçasıyla yüz yüzeyiz Lundberg'den aktariyor yazar: "Yeraltı dünyasında Wall Street gibi bir kurum olmadığına göre bu dünyadaki zenginliğin büyüklüğünü gösterebilecek hiçbir kanıt da bulunamaz." "Mafya Ahlâkı", Kapitalist Dünya'nın organizmasını konu edinen, son yıllarda okuduğum en heyecanlıara^tırmaromanı. D K İ T A P T A N B İ R B ö L i M Mafya nedlp? Mafya ne bir hizip ne de bir birliktir, ne kuralları ne de statülerı vardır. Mafioso, bir haydut ya da ejkiya değildir (...) mafioso, yalnızca, tahrike gelemeyen yürekli bir adamdır; bu anlamda her erkek bir mafioso olmak ister, aslında buna zorunludur da. Mafya, bireyin kendi varlığı hakkında, "herhangi bir çıkar ya da düşünce uyuşmazbğını, her hangi bir çatışmayı çözümlemenin bir ve tek yolu olarak", üstünlüğe (daha da kötüsü) başkalarının hakimiyetine anlayış göstermesinin olanaksız olması anlamında, bireysel güç ve kudret inancı taşıyan belli bir bılinç durumudıır (Kulturel değerler, mafioso 'nun eylemlcrmın anlamı ve mafya de dgdı olarak V). yuzyıl sonlarında Pitrv tarafindan yapdmts tammlama). . .Bir mafya bölgesinde "erkek olmak", gururlu ve özgüvenli olmak, hayatın, kendisıne ve ailesinin onuruna karşı sürekli yönettiği tehditler karşısında hazırlıklı olunduğu ve bunlara gecikmeden hızla karşılık verme gücüne sahip bulunulduğunu göstermek demektir. (...) Erkek olmak ve cinsel namus, mafioso'nun kültür dünyasının büyük bölümüne egemen olan, cinsler arasındaki kesin karşıtlıkla ilgiliydi. Akraba olanlar dışında, iki cins birbirleriyle kesinlikle uyuşmayan ö/.elliklere sahipti. Uomo di mpetto, (hatır sahıbı erkek) her fırsana, bu kadınlara karşı şiddet kullanma ya da onları zorla elde etıne anlamına gelse de, erkekliğini kanıtlama görevi ile karşı karşıyaydı. Bunun yanmda, herhangi bir ailenin onuru açısında bakıldığında, erkeklik ve namus birbirlerini tamamlamaktaydı. Aile içineki enkeklerin erkeklikleri, kadınlarının onurlarını dışardan gelecek tehdit ve hakaretlere karşı korurdu. kadınlara düşen ise, eğer ailenin erkekleri onların namuslarına kara çalacak biçimde davranmamışlarsa. bekâret ve iffetlerini korumaktı. Mafioso'nun suç dünyasına girişi iyi btlinen bir dizi basamaktan geçerk olur. Bu basamaklar hep aynıdır. (...) Çok genç yaşta silah taşımakla suçlanırlar. Ardından fıziksel zarara sebebiyet vermekle suçlanma ya da mahkum olma gelir ( ..) Daha sonra genç erkeğin egemenlik arzusu, onu bir adım daha ileri götürür. Kendini soygun ya da haraç almakla suçlanmış bulur. Suçun ciddiyeti arttıkça, genç onur sahıbi erkeğin yeraltı dünyasındaki ünü de o kadar artar. Böylelikle cinayete teşebbüs eder, daha sonra cinayet işler... Mafya'da Onuı* kavramı Maf ya ahlâkı Clnayet S A Y F A 4 C U M H U R I Y E T K İ T A P SAYI 91