Katalog

Kıbnslı yazar îsmail Bozkurt'un yenikitabı: (Yusufcuklar Oldu mu?' Bir halkın serüveni MUMFFERBUYRUKÇU Yusufcuklar Oldu Mu? / İsmail Bozkurt Cem Yayınevi, İst. 1991/222 s. 17.000 TL. / CKK Kod No : 022.574 DP döneminde yurdun her yanında düzenlenen mitinglerin resimJerini ve seslerini anımsıyorum. Kızgın, savaş maya hazır kalabalıklar, "Kıbrıs Türktür Türk Kalacaktır./KaraPapazaÖlüm. / Ya Taksim Ya Ölüm!" diye bağırıyorlardı ve Makarios'un çirkin kuklasını yakıyorlardı. Ama kukla yakınak, bağırmak, ılenmek Rumların Türklere zuliim yapmasını, kimilerini hunharca katletmesini önleyememişti. Ve 1974te, Türk ordusu Kıbrıs'a ayak basınca, kışkırtılan Rumların saldırganlığı durdu, can güvenliği sağlandı. Sonra Kıbrıs'ın kuzey kesiminde bağımsız bir devlet kuruldu ve dünyada kıyamet koptu; Yunanistan'ın uzlaşmaz tutumuyla ve sergilediği siyasi oyunlarla Batılı ülkelerin Kıbrıs'ı tekrar Rumların egemenliği altına sokma girişimi başladı ve bugüne kadar uzanan 'yılan hikâyesi' doğdu. Barış Harekâtı'nın arkasından Kıbrıs'ın kapalı kapıları da Türkiye'ye ve başkalarına açılınca gidip gel U'SlFÇlkLAR OLDİMlî hizmet etmek zuldür. Kendini düşün. Sen bu toplumun direniş savaşında üstüne düşen her görevi yaparak ünlenmiş, bulunduğun kamu görevlerinde de her zaman başan kazanmış birisin. Ne oldu? Bir günde seni harcadılar. Niçin? Çünkü sen onlardan meler, geziler arttı, ilgi odakları çeşitli alanlara kaydı; biri olmadın. Çünkü onların defterinde artık tek bir kiiltür ve sanat iletişimi yoğunlaştı; Türk aydını, saşey var: Kendilerinden yana olanlar ve olmayanlar. natçısı, düsünürü tarafından Kıbrıs yenidenkeşfedilOnlardansan sorun yok, onlardan değilsen eğer, bu toplumda sana yaşam hakkı tanımazlar. Bunun için di. Bu arada, rahatça çalıs.ma ve üretme olanaklarına dcvlct olanaklarını, devlctin gücünü kullanırlar. kavuşan Kıbnslı yetenekler, kendi sanatlarını, edebi Adamına göre yıldırma yöntemleri vardır. Kiminc yatlarını isjemeye, ^iirini (şiir önceden de yazılıyordu baskı yaparlar, kimini gözdağı ilekorkuturlar. Bunve ünlenmiş şairleri vardı), oykusunu, ruınanını, res • ^ ^ lar da olmazsa çıkar sağlarlar. mini, karıkatürünü, muziğini yoi ^ ^ ^ ™ Direneni işinden ederler, işsizi ğurmaya koyuldular. Ama yaratişe almazhır, cşdeğer sorunu ulatıklarını yayımlayacakları dergı Şimdilerde bir Kıbrıs nın sorununu çözmezler, telelerden, yayınevlerinden yoksun edebiyatından söz etmek fon isteyene telefon vermczlcr. / oldukları için atdımlannı güçlenolanaksız. Yalnız, Kıbrıs Karpas Yolu üzerindcki tüm ardirerek surduremediler, dolayısıyla da zenginleştiremediler. Bu edebiyatının temellerini atma salarla topraklar sessiz, sedasız gizlice dağıtıldı, dağıtıldı da bu gün, tek tük ürünler gün ışığına girişimleri umııt verici, toprakların bağlı olduğu Yeni çıîiarılmaktadır, ama bir 'Kıbrıs sevindirici. "Yusufcuklar Boğaziçi köylülerinden bir tekiEdebiyatı'ndan söz etmek ola Oldu mu?" bu örneklerden nc bilc bir tek arsa verilmedi. naksızdır. Yalnız 'Kıbrıs EdebiÇünkü bu insanlar hiçbir seçimyatı'nın temellerini atma girihjm biri. leri umııt verıcidir, sevindırici ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ de onlara oy vermedi...) İsmail Bozkurt'un anlattıklarıyla Tür dir. Böyle bir girişimın sonunda kiye'deki yasam bir benzerlik göstermektedir... Ve var olan "Yusufcuklar Oldu mu?" belirttiğim örnekdaha bir süriı, akıllan durduran olay. lerden biridir. Ama ben "Yusufcuklar Oldu mu?"daki öyküyle Birkaç yıl once Cem Yayınevi'nin okura sunduğıı ügilenmek istiyorum. "Kızıl Meydanda Bir Uçak" kitabıyla tanınan ve bellekJere adını yazdıran İsmail Bozkurt, Kıbrıs'ın siyaİsmail Bozkurt, Kemal ile ailesini sahneye çıkarıp sal ve sosyal yasamında etkınliklerde hulunmıış, müokura tanıtırken onların geçmışlerindeki başlangıçcahit komutanlıkları, milletvekilliği, bakanlık yapmış lara, gelişnıelere, aıka arkaya dizilen olaylara da uzabir aydındır. Bu kez İsmail Bozkurt, "Yusufcuklar nır, köylü yasantılarını kurcalar, karakterlerini olıış Oldu mu?" adlı bir romanla karşımıza çıkmaktadır. turan ilk kaynakları oralarda arar, birtakım görüntülerin, anıların süzgecinden geçirir... şiındi Rumların "Yusufcuklar Oldu mu?" bakanlıklardan birisinelinde kalan topraklarda sıkışan oğeleri yarar, ozlede görevli yüksek bir bürokratın bireysel ve toplumrindeki ipuçlarını devşirir "Yusufcuklar Oldu sal yaşamını, yakınlarıyla ve çevresiyle ilişkilerini ele mu?"nun yapısına yerleştirdiği tipler, hem canlıdır almaktadır. Kemal, Ankara Hukuk Fakültesi'nden hem de yaşamda seçtiği, seçebildikleri yollarla, tavır mezun olmuştıır; ama birçokları gibi Londralara, İsve tutumlarıyla, düşünce ve eylem biçimleriyle tam tanbullara yerleşmemiş, 'yurdu'na donmüştür. bir Kıbrıs Türküdürler. Bir bakıma onlar Anadoülüm kalım savaşının bütün evrelerinde sorumlukıklu'dan Kıbrıs'a uzanan, Kıbrıs'ın koşullarıyla, olalar üstlenmiş,, Kıbnslı Türklerin bir 'cemaat'ten bir naklarıyla, gelenek ve görenekleriyle kaynaşarak ye'millet'e geçmeolgusunun harcına büyük katkıda buni bir kimlik oluşturan Türklerin torunlarıdırlar. Eslunmuştur. Korkunç göçlere, cinayetler, katliarnlara ki kuş,aktan olanların kimileri İngiliz ve Rumlarla iştanık olmuştur. Rumların fırlartıkları bir havan merbirliği yapmışlar, kimileri de başkaldırmışlar, işbirlirnisi üç yaşındaki kızını öldürünce, hiç sönmeyen bir ğine yanaşmamı^lar, boyun eğmemişlerdir. ateş düşmü^tür yüreğine. Ayrıca, bu olayın meydana geldiği anda kızının yanında bulunınayan karısı AyKemal, olayların sarsıntdarıyla sağa sola savrulurşe'yi boyuna suçlamış, suçlamalarıyla ezmi^, bitirmişken; yanlışlıklarını, eksikliklerini iç hesaplaşmasıtir... O bir eş değil aile bağlarının dokusunda örgüsünın ayrıntılarına inerek sergüerken benliğinin bünü ekleyen bir katildir. Böyle bir işleme uzun sure tün gizlerine ışık tutar. katlanan Ayşe, bir gün isyan bayrağını çeker ve çocuKıbrıs sorunlarına, özellüde toplumsal ve yönetiğunu kaptığı gibi evini terk eder. Aynı gün hiçbir gemin içyüzünü gösteren sorunlara ağırlık vererek anrekçe gösterilmeden işine son verilen Kemal, bu iki latan (gerçi Kemal'in evlilik ilişkisi, aşkı, özlemleri darbenin yaratığı bir bunalıma ginniştir. Ama çözülbirinci plandadır) ve sadece bu yanıyla bile yankılar memeye, olaylara, sorunlara teslim olmamaya çalışuyandıracağına inandığım "Yusufcuklar Oldu maktadır. İki durumdan yansıyan etkilerden kurtulmur' " romanı, yalın bir dille yazılmıştır. Kıbrıs'ta ma yolunu aramaktadtr. kullanılan deyimler, deyişler, benzetmeler, yöresel tanımlamalar ve sıfatlar şuraya buraya serpiştirilse "Yusufcuklar Oldu mu?" romanı bu iki eksenin de îsmail Bozkurt'un dikkatle üzerinde durduğu ve çevresinde dönmektedir. önemsediği gerçek, îstanbul Türkçesidir ve roman Kemal'in görevinden alınışı çok önemlidir. Hemen bu açıdan başarılıdır. hemen Kıbrıs'ta yaşayan işçisinden memuruna kadar Atillâ Özkırımlı'nın dediği gibi "İlk olmasına karherkesin canını sıkan bir sorun vardır: O da yonetimin çıkarlarını her şeyden üstün tutması ve halkı ezşın belirli bir düzeyi tutturabilmiş, rahatça okunan bir kitaptır" İsmail Bozkurt'un "Yusufcuklar Oldu mesı. (Burhan konuşmasını sürdürdü. Sen bir kamu görevlisi olarak görevini yaptın. Ama bu iktidara mu?" romanı. ü S A Y F A 7 C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 8 4