Katalog

16 Bulmaca 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1472/5 Haziran 2015 ilginç SORULAR DÜNYA HİPERTANSİYON GÜNÜII Soru: 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü ile toplumun hipertansiyon konusundaki farkındalığının artırılması ve bilgilendirilmesi için neler yapılmalı? Yanıt: Türkiye Kardiyoloji Derneği Lipit Çalışma Grup Başkanı ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu Önlem alınmazsa, nasıl bir tehlike hastayı bekliyor? Kan basıncının aniden aşırı yükselmesi beyin kanamasına, inmeye yol açabiliyor. Ani kan basıncı yüksekliği kişiyi hızlı bir şekilde kalp yetmezliğine sokabiliyor veya aort damarında ani bir yırtık geliştirebiliyor. Onun dışında kronik yani uzun dönem hipertansiyon ise kalpte hipertrofi denilen kalınlaşmayı meydana getiriyor, kalbin esnekliğini bozuyor. Bu da zaman içerisinde kalp yetmezliğine sebep oluyor. Öteki taraftan, yüksek kan basıncının etkisi ile zaman içerisinde böbrek bozuluyor. Kronik hipertansiyon, kalp krizlerini de kolaylaştırıyor. Ama hepsinden önemlisi, bütün vücudumuzun damar içini döşeyen endotel tabakasının koruyucu işlevi kan basıncının yüksek olduğu zamanlarda bozuluyor. Bu yine damarın korunmasını engellediği ve damar içi çeperinin bütünlüğünü bozduğu için oradan kolesterol taneciklerinin içeri girmesini ve damar sertliği, damarda plak gelişmesini kolaylaştırıyor. Bu kalp damarındaysa kalp krizi, beyin damarındaysa inme veya kanama ve de göz damarındaysa görme kaybıyla karşımıza çıkabiliyor. Hangi hekime başvurmalı? Aile hekimleri, hipertansif bir hastanın teşhisini ve tedavisini sağlayacak donanıma sahipler. Türkiye’de yaklaşık her 3 kişiden biri hipertansiyon hastası. Bu çok büyük bir sayı olduğu için aile hekimlerinin bu hizmeti üstlenmesi gerekiyor. Aile hekimleri dışında kardiyologlar, nefrologlar ve dahiliye uzmanları hipertansiyonla ilgili branşlar. Eğer nörolojik bir komplikasyon geliştiyse nöroloji uzmanları da bununla ilgileniyor ama birinci basamak olarak değil. Hipertansiyon hastaları nelere dikkat etmeli? • Tansiyon ilaçlarını doğru ve düzenli kullanın. • Tansiyon ilacınızı, doktorunuzun belirttiği saatte tansiyonunuzu ölçmeden alın. • İlaçlarınız kendi kafanıza göre kesmeyin. • Düzenli olarak tansiyonunuzu ölçün (haftada 23 kez). • Yılda bir kez mutlaka doktora gidip kalbinizi, gözlerinizi ve böbreklerinizi kontrol ettirin. • Doktorunuz dışında kişilerin önerdikleri ilaçları kesinlikle kullanmayın. • Piyasada satılan ve “bitkisel” olduğu söylenen ilaç vb maddeleri doktorunuza sormadan içmeyin. • Ağrı kesicilerden uzak durun. • Yürüyüş yapın (haftada en az 3 gün en az 30’ar dakika tempolu yürüyüş). • Tuzu azaltın (sofradan tuzluğu kaldırın, yemeklerdeki tuz miktarını azaltın). • Sigaradan uzak durun. • Karın yağlarından kurtulun, fazla kilolarınızı verin. • Yaşantınızdaki stresleri azaltmaya çalışın. 1470. sayıdaki “10 Rakam 4 Sayı” isimli bilmecenin yanıtı: 762 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Naim UygunHatay yavrusu. 15 SOLDAN SAĞA 1Yakınlarda yitirdiğimiz, kuvantum kuramına katkıda bulunan Türk kimyacı. 2. Kandaki bir madde – Bir papağan türü. 3. İkincil – Bir ya da birkaç atomun birleşmesinden oluşan, birkaç çekirdek ya da elektronlu yapı – Arseniğin simgesi. 4. Argoda esrar – Kapton Nemo’nun denizaltısı – Kalayın simgesi. 5. Yumurta verimi çok, genellikle büyük tüylü bir tavuk ırkı – İç içe geçen ya da birbiri üzerine gelen parçaları tutturmaya yarayan bir tür tahta ya da metal çivi – Dişi deve. 6. İridyumun simgesi – Astatin simgesi – Demirin simgesi – Ut çalan kimse – Tümör. 7. Bal – Değiştirgeç – Kısa telefon mesajı. 8. Bir ilimiz – Bir tarım ilacı – Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü. 9. Erler – 1922’de Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan, Danimarkalı fizikçi. 10. Soğurma, emme – Ahlakbilim – Yay silahı. 11. Afrika’da bir ülke – Saraylarda hizmet gören hadım ağalarının beyaz ırktan olanı – Birleşmiş Milletler (kısa). 12. “William Randolph …” (Hayatı, Yurttaş Kane filmine konu olan Amerikalı basın kralı) – Taşbilim. 13. Bağırsak – Satrançta bir taş – Ses – Kurşun boruların ağzını açmakta kullanılan, ucu sivri bir çeşit takoz. 14. İsveç işçi sendikası – ABD’de bir Hazırlayan: İlker eyalet – Lokanta. 15. Bahreyn’in başkenti – Deve Mumcuoğlu YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Kendi tasarlayıp yaptığı planörlerle binden fazla uçuş yapan, ancak planörünün yere çakılması sonucu ölen Alman mühendis (18481896). 2. Yanardağ ağzı – Zirkonyumun simgesi – “Kenzaburo …” (Nobel Edebiyat Ödüllü Japon yazar) – Kemiklerin toparlak ucu. 3. Küçük köy – Cıva ile bir başka metalin oluşturduğu alaşım. 4. Bir amino grubu ile bir karboksil grubu taşıyan, proteinlerin yapı taşı olan organik bileşik – Büyük bir takımyıldız. 5. İterbiyumun simgesi – Atardamar – Bir sinir hastalığı. 6. Cıvatanın ucuna geçirilen, içi yivli demir başlık – Kaside – İlaç. 7. Bir tür acı biber – Gramofon plağı – Cemal Gürsel’in lakabı. 8. Çivit rengi perde – Büyük keman. 9. Doğuştan meme ucu yokluğu – Bir cins kartal – Niyobyumun simgesi. 10. Çöllerde ya da deniz kıyılarında rüzgârların yığdığı kum tepesi – Tüzük. 11. Kısa namlulu bir tür top – Aynı kentin takımları arasındaki ezeli rekabet maçı – Özenli, düzgün. 12. Bir nota – Kokulu bir çörek – Sporcu alkış ünlemi. 13. Bir nota – Şart eki – Bir yazının doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret – Dinamiti bulan İsveçli kimyacı. 14. Radyoaktif bir element – Yunancada bir harf – Çizgi roman kahramanı Martin Mystere’in yardımcısı olan neanderthal insanı. 15. Bir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 takımın göz 1 A L E Y A N D R E Y E R S İ N de oyuncusu 2 S A M M İ A B A M A K O 3 – Yapı alanı 4 C M A N H A R T U M K A L ANGE V İ N M ARAM 5 E R A – Eleştiri. ZULULAR İ SA 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 PC M İ İ KNA O İ N İ SEC İ Y AH E ATON U L EB RESP İ UFO R M İ NYO D İ AKAME T UYUZ NA E EREND İ Z E ARA N N R İ L RHESU KM Ö T E OH BAH PAMU RATÖR SAS AT E E T İ L E N H EMA T İ T A B E S K I N düşün BUL ALTI KÜME Hazırlayan: Naim Uygun [email protected] Ali, Betül ve Cemil adlı üç öğrencinin üçer basamaklı okul numaralarını, sırasıyla a, b, c; bunların karelerini de sırasıyla a2, b2, c2 ile gösterelim. a, b, c sayıları arasında a < b < c ve a + b + c < 1200 eşitsizlikleri geçerlidir. a2 sayısı beş basamaklı, b2 ve c2 sayıları ise altışar basamaklıdır. Öğrenciler a, b, c sayılarındaki rakamları kullanarak sırasıyla A, B, C kümelerini, a2, b2, c2 sayınlarındaki rakamları kullanarak da sırasıyla A2, B2, C2 kümelerini oluşturdular. (Sayılardan biri örneğin 335 olsaydı, bu sayısının rakamlarından oluşturacakları küme {3 , 5} olurdu.) Böylece oluşan 6 küme arasında aşağıdaki bağıntıların geçerli olduğunu gördüler: A2 = B birleşim C B2 = C birleşim A C2 = A birleşim B SORU: Ali, Betül ve Cemil’in okul numaralarının toplamı kaçtır?