Katalog

Online Alışveriş ve Türkiye Her geçen gün ivme kazanan bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler interneti günlük hayatın vazgeçilmezleri arasına soktu. Kullanım oranının artması ile birlikte internet, tüketicilere ihtiyaçlarının tatmin edilmesi noktasında yeni bir kapı açtı. Bu durum, tüketicilerin ilgi duydukları mal ve hizmetlerle ilgili bilgi toplama özelliği başta olmak üzere birçok davranışının yeniden şekillenmesine sebep oldu (Erdem, 2009). Araş.Gör. M.E vren Kipman (İstanbul Kültür Üniversitesi) nı olan hanelerin 2007 yılında %19,7 olan oranı 2012 yılında % 47,2 ; 1674 yaş grubundaki bireylerde bilgisayar ve İnternet kullanım oranları sırasıyla 2012 yılı için %48,7 ve %47,4; 2011 yılı için %46,4 ve %45; 2007 yılı için ise % 33,4, % 30,1’dir (TÜİK, 2013). İnternetten alışverişin önündeki en büyük engelin güvenlik problemi olmasının yanı sıra, diğer yaşadığı problemler ise gizlilik ve mahremiyetten kaynaklanmaktadır. Bunun yanı sıra tüketicilerin online alışveriş yaparken sitelerden vazgeçme nedenleri başında değiştirme sürecinde yaşanan sıkıntılar, ürünlerin kalitesiz oluşu ve fiyatların piyasadan daha uygun olmaması gelmektedir (Trend Group, 2013). Tüketiciler bütün bu olumsuzluklara rağmen internet kullanımın artmasına ve teknoloji adaptasyonuna paralel olarak internet üzerinden alışverişe yöneliyorlar. Bununla beraber tüketicilerin internet üzerinden alışverişi tercih etmelerinin başlıca sebepleri, erişim ve kullanım kolaylığı, ürün yorumları, uzman görüşleri, zaman tasarrufu, fiyat arama ve kıyaslama seçenekleri, ürün hakkında daha çok bilgiye daha kolay ve hızlı ulaşabilme ve daha uygun fiyatlar gibi etmenlerdir. Önümüzdeki yıllarda eperakendeciliğin ticari işlemlerde artan bir ivme ve önem kazanacağı öngörülmektedir (Erdem, 2009). KAYNAKÇA Adıgüzel, Alpay T., Sanal Mağaza Atmosferini Etkileyen Özellikler ve Tüketici Tercihleri Üzerindeki Rolü: Online Tüketiciler Üzerine Bir Araştırma, Balıkesir Üniversitesi SBE, Balıkesir 2010 Enginkaya, Ebru, Elektronik Perakendecilik ve Elektronik Alışveriş, Ege Akademik Bakış Dergisi. 6(1), 2006 Erdem, Mehmet B., İnternet Ortamındaki Tüketicilerin Demografik Tabanlı Modellenmesi ve Ürün Profillerinin Oluşturulması, Sakarya Üniversitesi FBE, Ağustos 2009 Jarvenpaa, Sirrka L., and Todd, Peter A., Consumer Reactions to electronic Shopping on the World Wide Web, International Journal of Electronic Commerce. Vol. 1, No. 2, Winter 199697 Kayabaşı, Aydın, Elektronik (online) Alışverişte Lojistik Faaliyetlere Yönelik Müşteri Şikayetlerinin Analizi ve Bir Alan Araştırması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 2:2, 2010 Talih, Duygu ve Demiralay, Tülay, Online Alışveriş Sitelerinde EHizmet Kalitesinin Ölçümüne Yönelik Bir Araştırma, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi Cilt 4, No 1, 2012 Trend Group, En Beğenilen Online Alışveriş Siteleri 2013, Turkishtime Aylık Ekonomi ve İş Kültürü Dergisi, Sayı:130, Şubat 2013/2 TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2012, Ocak, 2013, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10880 EN BÜYÜK ENGEL Ö CBT 1353/ 13 22 Şubat 2013 nceleri haberleşme aracı olarak kullanılan internet gün geçtikçe hayatın her alanında yer almaya başladı. Bu da sektörler arasındaki rekabetin elektronik ortama taşınmasına yol açtı. Web ortamında müşterilerine hizmet veren firmaları rakiplerine göre bir adım öne çıkaran en önemli faktörlerden biri de hizmet kalitesidir (Talih, Demiralay, 2012). Araştırmalar internet üzerinden alışverişin, elektronik posta gönderimi ve internette gezinmenin hemen sonrasında üçüncü en popüler internet aktivitesi olduğunu gösteriyor (Adıgüzel, 2010). Online alışveriş, son kullanıcıların gereksinim duydukları mal ve hizmetleri internet üzerinden satın almak üzere işletmelerle bağlantı kurmaları şeklinde eticaretin firmadan tüketiciye (B2C Business to Consumer) gerçekleştirilen boyutudur (Kayabaşı, 2010). Türkiye’de internet üzerinden pazarlama başlangıçta B2C ağırlıklı oldu. IGEME (İhracatı Geliştirme Merkezi) tarafından hazırlanan “Ekonomik Yönleriyle Elektronik Ticaret” raporuna göre, Türkiye’de Amerika’nın tersine B2B (Business to Business) değil, B2C daha yaygın görülmektedir. Amerika’da eticaret teknolojinin ve arz tarafının itmesiyle geliştiğinden B2B daha fazla gelişmiştir. Avrupa’da ise eticaretin tüketici ve talep yönü ağır basmakta ve Türkiye’deki durum da Avrupa’dakine benzer şekilde gelişim göstermektedir (Adıgüzel, 2010). TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2012 yılı Nisan ayı araştırma verilerine göre internet kullanan bireylerin İnternet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı %21.8’dir. Önceki yıl İnternet üzerinden alışveriş yapanların oranı ise %18.6’dır. 2011 yılı Nisan ile 2012 yılı Mart aylarını kapsayan 12 aylık dönemde İnternet üzerinden alışveriş yapan bireylerin %44.4’ü giyim ve spor malzemesi, %25.5’i elektronik araç, %21.2’si ev eşyası, %18.3’ü gıda maddeleri ile günlük gereksinimler, %17.4’ü seyahat ile ilgili faaliyetler (seyahat bileti, araç kiralama vb.), %15.6’sı kitap, dergi, gazete (ekitap dahil) almıştır (TUİK, 2013). Online alışverişler üzerine Kasım ve Aralık 2012 tarihlerinde Türkiye’de 8 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Trabzon, Konya, Balıkesir, Gaziantep) bir başka araştırma gerçekleştirildi. Bu araştırmanın örnekleminin %54’ünü erkek %46’sını kadın, %27.9’unu 1824 yaş aralığı, %54’ünü bekâr %46’sını evli ve %48’ini İstanbul ili içerisinden katılanlar oluşturdu. Buna göre online tüketime ilişkin ortaya çıkan ilginç veri ise; Türk tüketicilerinin en sık alışveriş yaptıkları alanın % 35 ile yemeiçme olduğu bunu %16 ile fırsat siteleri ve yine %16 ile konserlerin takip ettiğidir (Trend Group, 2013). İnternet’in kullanıcıları tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de giderek artış göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de tüketicilerin hayat tarzının değişmesi ve zaman darlığı gibi faktörler, fiziksel ortamlarda alışverişe alternatif bir yöntem olan internet üzerinden alışverişin yaygınlaşmasına zemin hazırlamaktadır. Açılan çok sayıda sanal mağaza bu konuda tüketicilere giderek artan sayıda seçenekler sunmaktadır. Elektronik alışveriş yapan tüketiciler Internet’te detaylı ürün bilgileri ve çok fazla çeşit seçeneği bulmanın rahatlığını yaşamaktadırlar (Enginkaya, 2006). Ayrıca alıcılara hız kazandırması, ürün, marka, fiyat ve firma karşılaştırmalarına fırsat vermesi ve bunlara bağlı olarak alıcıları bazı maliyetlere katlanmaktan kurtarması gibi zaman ve maliyet üstünlükleri internet üzerinden satın almanın tüketicilerin davranışlarını etkilemede ön plana çıkmaktadır (Jarvenpaa, Todd, Winter 199697). İnternet üzerinden alışveriş yeni fırsatlar sunmakla beraber, geleneksel tüketiciler için tehdit oluşturabilecek gizlilik ihlali ve güvenlik gibi bazı riskler de taşımaktadır (Erdem, 2009). Bilgisayar kullanım oranının ve bilgisayar okur yazarlığının düşüklüğü, internet kullanım oranının düşüklüğü, internet altyapısı sorunları, hukuki düzenlemelerin yetersizliği ve geriden gelmesi, internete olan güvene ilişkin sorunlardandır. TÜİK 2012 Nisan ayı araştırma verilerine göre, internet üzerinden satın alış ya da sipariş veren bireylerin %9,4’ü sorun yaşadıklarını belirttiler. Yanlış ya da hasarlı ürün ve hizmet teslimi karşılaşılan en önemli sorun türüdür (TÜİK, 2013). Ancak son yıllarda Türkiye’de de internet kullanımının artması ve toplum olarak teknolojik adaptasyon yatkınlığımızın yüksek olması nedeniyle ülkemizdeki internet kullanıcılarının birçoğu “geleneksel tüketici” sınıfından, “internet üzerinden alışveriş yapan tüketici” sınıfına geçmektedir (Erdem, 2009). Nitekim TÜİK verilerine göre internet erişim imkâ NEDEN ONLİNE ALIŞVERİŞ ARTIYOR?