Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Polaroid makineyi geliştiren Amerikalı mucit – Çok eski tarih sözü – Antimonun simgesi. 2. “Gottlieb …” (İçten yanmalı motorlar ve otomobil geliştirme konusunda çığır açan Alman mühendis) – Lenf düğümleri iltihabı. 3. Asya, Afrika ve Avrupa’nın sıcak ülkelerinde yaşayan, uzun burunlu, ince uzun vücutlu, kediye benzer bir hayvan – BM Gıda ve Tarım Örgütü – Çoğalmak. 4. “George …” (Kodak şirketini kuran, Amerikalı mucit ve işadamı) – ilginç SORULAR Enerji tasarruflu ampuller ne kadar güvenli? Soru: İnsan sağlığı açısından enerji tasarruflu ampuller, eski akkor ampullere göre daha mı güvenli? Bu ampuller bazı göz hastalıkları için tehlike oluşturuyor mu? Yanıt: Kaynak: http://copublication.greenfacts.org/en/energysavinglamps/13/6riskssensitiveindividuals Avrupa Birliği 2010 yılında üye ülkelerde klasik akkor ampullerin kullanımına yasak getirdi. Bundan böyle bu ampullerin yerini enerji tasarruflu ampuller alacak. Ancak bu ampullerin herhangi bir sağlık sorununa yol açıp açmadığını belirlemek için yoğun araştırmalar devam ediyor. Bu arada SCENIHR (Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health RisksYeni Tespit Edilen Hastalık Riskleri Bilimsel Komitesi)’nin enerji tasarruflu ampullerin zararları konusundaki görüşleri şöyle: Enerji tasarruflu ampullerin yol açtığı potansiyel tehlikeler şu üç alanda kendini gösterebilir: • Işığın titreşmesi • Eletromanyetik alan radyasyonu • Morötesi (UVB ve UVC) ve mavi ışık salımı Öncelikle üye ülkelerde onlarca yıldır kullanılmakta olan floresan lambalarla enerji tasarruflu lambalar pek çok açıdan birbirine benzer. Ancak bugüne dek yapılan sınırlı sayıdaki araştırmalardan elde edilen bilgilere göre, floresan lambaların tam tersi, enerji tasarruflu lambalar UVB ve az miktarda UVC yayarlar. Ayrıca bu bilgilere dayanarak bu yeni ampullerin salınan UV dalgaboyları ve UV yoğunluğu açısından farklılık gösterdiği de söylenebilir. Akkor ampuller ise ciddiye alınmayacak boyutta UV radyasyonu yayarlar. Enerji tasarruflu ampullerdeki ışık yoğunluğu modülasyonu, çok yüksek hızda olduğu için bu ışığının titreşimi olarak algılanabilir. Düşük frekanslarda gözlenen titreşim, önceden bazı hastalıkları olan insanlarda (epilepsi, migren, ve ışık korkusu) yan etkilere yol açabilir. Normal çalışan floresanların bu hastalıkları tetiklemediği kesin olarak bilindiği için, enerji tasarruflu ampullerin de bu hastalarda olumsuz etkiler yarattığı söylenemez. Az sayıda insanın elektromanyetik alan radyasyonuna aşırı duyarlılık göstermesinden yola çıkan SCENIHR, bu şikâyetlerin kontrollü deneylerde ortaya çıkmadığını kaydetti. Floresan tüplerinin veya enerji tasarruflu ampullerin benzer bir aşırı duyarlılığa yol açmadığı da deneylerle saptandı. UV/blue radyasyona maruz kalmak hem avantajlar (Vitamin D düzeyini yükseltmek ve psikolojik yarar sağlamak) hem de dezavantajlar (cilt kanseri) getirir. Halk sağlığı açısından maruz kalınan UV miktarının çok düşük, özellikle UVC miktarının minimum olması gerekir. Çalışma alanlarında UV radyasyonuna maruz kalma sınırların belirlenir. UV’nin en büyük kaynağı güneştir. Ancak çok büyük oranda insan nüfusu floresan tüplerine ve spot ampullerine maruz kalır. Bu ışık kaynakları ofislerde, dükkânlarda, toplu taşıma araçlarında, hastanelerde ve eğlence yerlerinde en fazla kullanılan aydınlatma araçlarıdır. Ayrıca evlerde genellikle mutfak ve banyolarda da kullanılır. Akkor ampullerin enerji tasarruflu ampullerde değiştirildiği mekânların başında evler gelir. Bu değişiklik insanların 24 saat boyunca UV radyasyon dalgaboylarına ve ışık kaynağına daha yakın oturulduğu için daha yoğun bir doza hedef olmasına yol açar. Bu durumda genel nüfus –göz sağlığında sorun yaşamayanlar, ışık kaynağına çok yakın (20 cm ve daha altı) ve uzun süre maruz kalınıyor bile olsalar, ciddiye alınacak bir tehlike yaşamazlar. Oysa aynı koşullarda kompakt floresan ampuller, retinada hasar yaratabilir. UV ışığına aşırı duyarlı olan insanların enerji tasarruflu ampul kullanmaları durumunda Komite, bu riskin artmadığına ilişkin kesin kanıtlar elde etmiş durumda. SOLDAN SAĞA Kullanma süresi. 5. Sodyumun simgesi – Olumsuzluk ve1. Everest’in zirvesine çıkan ilk dağcı. 2. Dua eden ren bir önek – Isırgın – Ateş. 6. Kalıtım asidi – “… – Bir elektrolitteki artıuç – Bir hitap ünlemi – Eski Craven” (Korku filmleri yönetmeni) – Kenar süsü – Bir bir Türk güreşi. 3. “Robert …” (West Side değiş tokuşta üste verilen şey. 7. “William …” (Murray Story’nin yönetmeni) – Sürgün şairini simgeleyen Spangler’in bulduğu elektrik süpürgesini üreten sanayici) harfler – Suriye internet ülke kodu – Bir iskambil – Bir şeye aşırı düşkün olma. 8. Bir hayvan – Kalp atışoyunu. 4. Olanak – “Johan …” (Ataşı bulan larında eşitsizlik ve düzensizlik – Bir eğriden alınan parNorveçli mucit) – Uzaklık anlatan sözcük. 5. ça, kavis. 9. Metallere vurulan cila – Şey, nesne. 10. geHollanda plaka işareti – “Thomas …” (1698 yılında ce – Fıkra – Sayma, sayılma. 11. Kamer – Eşya, hayvan buharla çalışan, madendeki suyu dışarı atmak için damgası – Dahil – Bir organımız – Yüce. 12. “Wernher kullanılan bir tulumba yapan İngiliz mühendis) – von …” (1942’de Almanya’nın ilk uzun menzilli füzeErişmiş, ulaşmış. 6. Sol – Süpürgeotu – Avrupa si V2’yi fırlatan bilimadamı) – Kargaşa, kaos. 13. Köpek, Basketbol Ligleri Birliği. 7. Üç Silahşörler’den bi inek yiyeceği – Ülke, yurt – Şiir – Yemen’in plaka işarisi – Hüseyin Cahit Yalçın’ın çıkardığı gazete – reti – Boru sesi. 14. “Samuel …” (Evrim hakkında teoBir nota. 8. Amerikan Devletleri Örgütü – Bir ol rileri olan ve Mendel kanunları ortaya çıkana kadar otoguyu çizerek ya da işaretleyerek gösteren aygıt, kay rite sayılan yazar) – Sporcu alkış ünlemi – Yazar. 15. dedici. 9. Bir bağlaç – Göreli, izafi – Keman yayı. Topun gerisini kapayan kapak – SI ölçü sisteminde rad10. Rusça evet – Ortadoğu’da bir göl – “Martin …” yoaktivite birimi – Bir harfin okunuşu. (Jack London’ın bir romanı) – Bir yüzey ölçüsü. 11. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 C H A R L E S D A R W İ N P “Enrico …” (Atom bombası yapılması için çok uğ2 A U R A T R A K E R İ L A raşanlardan biri olan İtalyan fizikçi) – İlkel ben3 Y Y D S İ N A S R A N İ 4 L lik – Hadise. 12. Anlama, kavrama – Briçte sanE Y A L E T İ O A P A E L MA S L E N F Ö OD zatu – Gerçek. 13. Kinaye – Sinan Çetin’in bir fil Hazırlayan: 5 6 Y A N S I M A A K L İ MA mi – Yemek. 14. Duruk – Çözümlemeli. 15. İlker 7 Ç İ Y A R A G Ü L E R T “Humphry …” (Bileşikleri elektrik enerjisiyle Mumcuoğlu 8 M İ Y O M A P A R A T B 9 E N E N İ K S NO P P A S ayrıştıran ve elementleri saf olarak elde eden, ma10 T T K İ L İ T L EME K 11 denciler için tel kafesli emniyet lambasını yapan A K P O T A S O E R İ L 12 S İ F İ L İ S AGAM İ E İngiliz kimyager, fizikçi ve mucit) – İki öneki – Yeşil 13 T E L ON T İ K ME T İ N abanoz. 14 A L O N J A S U D E OMA 15 Z K R İ Z A T E R İ N A d ü ş ü n SORULAR TELEFON NUMARASI Düzenleyen: Naim Uygun ([email protected]) Batu, arkadaşının telefon numarasını unuttu. Telefon numarasının ilk rakamının 7 ve beşinci rakamının 2 olduğunu biliyordu. Üstelik, arkadaşının telefon numarası altı basamaklı bir tek sayı idi. Bu telefon numarası 3,4,7,9,11 ve 13 ile bölündüğünde aynı kalanı verdi. SORU: Batu'nun arkadaşının telefon numarasını bulunuz? 1189.sayıdaki “Harry’nin yaşı isimli bilmecenin yanıtı: Harry’nin şimdiki yaşı 57’dir. Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Sevinç Ödül OruçHatay, Hüseyin Kaya, Fethi Kutmanİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Güngör Bingölİstanbul, Faruk Kozİzmit, Hüseyin ErgönülEdirne, Sait AkpınarÇorum, Cemil AkarMuş,