Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 – Hile, entrika. 14. Plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı – “Karl von …” (İlk buzdolabını icat eden Alman mucit) – Bir meyve. 15. Negatif elektrik atomu – Hafıza kaybı. YUKARIDAN A A IYA 1. Bütün Sovyet insanlı uçuşları ve araştırma araçlarının fırlatıldığı, Aral Denizi’nin kuzeydoğusundaki ana uzay fırlatma üssü – Dünya yörüngesinde bulunan bir uzay teleskopu. 2. Jüpiter’in doğal uydularından biri – Girdap. 3. Ünlü bir otomobil markasını simgeleyen harfler – Uçuş esnasında bir uçakta belli verileri kaydetmeye yarayan araç – ilginç SORULAR Organik süt ve normal sütün dayanma süresi Soru: Organik süt, normal süte göre niçin daha uzun süre dayan r? Yanıt: Kaynak: www.SciAm/asktheexperts Normal süt ile organik süt arasındaki dayanma süresi farklılığı sütün organik olup olmaması ile ilgili değildir. Organik sütün daha uzun dayanmasının nedeni – normal sütün bir haftalık dayanma süresine karşın organik sütün dayanma süresi yaklaşık bir ay üreticilerin bu sütü korumak için farklı bir süreçten yararlanmalarıdır. Organik süt üreticilerine göre organik sütün daha uzun süre dayanmasının nedeni, bunların daha az sayıda mandırada üretilmesi ve dükkanlardaki raflarda yerini alması için daha uzun bir yol kat etmesidir. Süte uzun raf ömrü kazandıran işleme UHT (UltraHighTempratureAşırı Yüksek Sıcaklık) denir. UHT işleminden geçen süt 138 derece (santigrat) sıcaklıkta ikidört saniye süresince ısıtılır. SOLDAN SA A 1. “Valentina …” (1963 Haziranı’nda, Vostok 6’yla uzaya çıkan ilk kadın kozmonot) – İsviçre’de bir ırmak. 2. “… Gagarin” (12 Nisan 1961’de, Vostok 1’le uzaya çıkan ilk kozmonot) – Ailesini geçindiren kimse – Hayvan ve bitki dokularını yakan, aşındıran. 3. Tümör – George Stephenson ve oğlu Robert’in, 1829’da tasarladıkları, 48 km hızla giden buharlı lokomotif) – Rengini, kokusunu, tadını bulmuş çay. 4. Ateş sırasında mekanik olarak yön verilen, yörüngesini başlangıcında öz itmeli olarak yol alan ve daha sonra yalnız yalnız balistik kanunlarına bağlı kalan mermi – İyileşme, ayağa kalkma – Zihin. 5. Konya’da bir baraj – Çiçekleri sinek, örümcek gibi birtakım böcekleri andıran, yumrulu, otsu bir bitkiHangi kişi. 6. Bağ budama bıçağı – “Carl von …” (1753’te, bugün çağdş bitki sınıflandırma sisteminin başlangıç noktası olarak kabul edilen Bitki Türleri’ni yayımlayan, İsveçli bitkibilimci) – Durağan bir noktadan geçen ve kapalı bir eğriye dayanarak hareket eden bir doğrunun çizdiği yüzey. 7. “Kamil …” (Reisül Hattatin) – Mikropla oluşan, mikroplu. 8. Niyet – Bağışlama – Japonya’da bir kent. 9. Mısır tanrılarının en eskisi – Yabancı – Trityumun, bir protondan ve iki nötrondan oluşan atom çekirdeği. 10. Şah İsmail’in şiirlerinde kullundığı mahlas – Bir bağlaç – Bir cetvel türü. 11. Gözerimi – Denizde ada – Duygu. 12. Sümer inanışında sağlık tanrıçası – Bayındır, mamur – Fiyatların uzun dönemli eğilimi. 13. “Jean Louis …” (1887’de, şırınga hastadan çıkarılır çıkarılmaz iğneyi otomatik olarak tıkayan bir aletin patentini alan Fransız doktor) – Deniz altında kalmış bir vadinin ya da vadiler sisteminin alt bölümü Judoda, teknik bakımdan rakibinden zayıf kalan taraf. 4. İrlanda’nın resmi adı – Dingil – Akarsuyun çok hızlı aktığı yer. 5. “Kendi kendine” anlamı veren bir önek – “Humphry …” (1815’te madenci lambasını yapan İngiliz mucit) – Kanun maddesi. 6. Paulo Coelho’nun bir romanı – inek, sivrisinek gibi böcekleri öldürmek için püskürtülen ilaç – Buluş. 7. Yerfıstığı – “… Harris” (aktör) – İsveç’teki işçi sendikası. 8. Etilen gibi yapısına başka bir öğe ya da kök sokulabilen, karbonlu hidrojenlerin genel adı – Kök boyası, kör kırmızısı. 9. Bölümleme, sınıflama – Hücre çekirdeğinde bulunan ve kromatin tanelerini taşıyan ağ biçimindeki ipliksi yapıya verilen ad. 10. “Behiç …” (karikatürist) – Eşyaya ya da hayvanlara vurulan damga – Bir vücut sıvısı – Suyla çevrili kara parçası. 11. Mihrak – Sık gözlü ağ – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – İlaç. 12. Sirkeye tadını ve özelliklerinden birçoğunu veren asit – Arjantin’in plaka işareti. 13. Banka otomatik veznesi – Leibniz’in felsefesinde artık bölünemez bir birlik olan sonsuz sayıdaki cevherlerin her biri – Fasulye, pirinç, buğday gibi taneler kaynatıldığında, nişastanın çökelmesiyle oluşan koyu sıvı. 14. Bulgaristan’da bir dağ kütlesi – Tütündeki zehirli bir madde – İyi, güzel. 15. Ekilen şey – Duyum yitimi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Pastörize sütler Standart koruma işlemi olan pastörizasyon iki türlüdür. Biri “düşük sıcaklık, uzun süre” yöntemidir. Bu yöntemde süt 30 dakika boyunca 63 dereceye (santigrat) kadar ısıtılır. Diğeri daha sık kullanılan “yüksek sıcaklık, kısa süre” yöntemidir. Burada süt 70 derecede 15 dakika ısıtılır. Bu sıcaklık farkı UHT’nin sütü niçin daha dayanıklı kıldığını açıklar. Pastörize etmek, bakterilerin tümünü öldürmez; yalnızca mide ağrısına yol açmayacak kadarını öldürür. Diğer taraftan UHT, tüm mikropları silip süpürür. Perakendeciler, pastörize süt şişelerinin üzerine dükkana teslimden sonra 46 gün aralığında tüketilmesi uyarısını koyarlar. Ancak dükkanlara teslim edilmeden önce işleme ve nakliye süresi 6 günü bulur. Dolayısıyla pastörizasyondan sonra toplam raf ömrü en fazla iki haftadır. UHT işleminden geçen süt ise kurallara uygun şekilde paketlenmiş ise buzdolabında saklanması gerekmez; açılmadığı takdirde 6 ay oda sıcaklığında dayanır. C O P E R N İ C U S A T A R A T R N E E N F A N O T S İ H Y E R E A İ Y P T O L E M A İ O S E O L İ P İ L C A V O K H A B İ İ K K U İ L İ A K A E M G E E N E V A D A P A M İ R A F O N İ K E K R İ M Ç E E L V E R A U N O Z T N A M A R İ N İ D S E U T K A L K R Y A İ S K N O E K T A L S A R V O Ş A M İ A F A N O S N E M İ T A Y A E T O R R A T R L O R O N R E N B E T A E N G İ N Baz sütler UHT’den geçmez Normal süt, organik süt gibi, UHT işleminden geçebilir. Örneğin Avrupa’da sütlerin pek çoğu UHT işlemine tabi tutulur. Peki, bütün sütler niçin bu işlemden geçirilmez? Bunun nedenlerinden biri UHT’nin sütün vitamin içeriğinin bir kısmını yok etmesi ve proteinlerin bazılarını etkilemesi, sütü peynir üretiminde kullanılamaz hale getirmesidir. En önemlisi, UHT ile işlemden geçen sütün tadı farklıdır. UHT sütü yakarak veya karamelize ederek tadını daha tatlı bir hale getirir. Bazı insanlar bu tadı sevmedikleri için pastörize sütü tercih ederler. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR BİLİM= AKIL BİLİM ve AKIL sözcüklerindeki 7 değişik harf, 0 ile 8 arasındaki 9 rakamdan 7'sine karşılık gelmektedir. BİLİM sözcüğüne karşılık gelen sayı, 10 tabanlı sayılama sistemine göre yazılmıştır. AKIL sözcüğüne karşılık gelen sayı ise 16 tabanlı sayılama sistemine göre yazılmıştır. SORU: Sayıların aynı değerleri (çoklukları) gösterdiğine göre, BİLİM ve AKIL sözcüklerine hangi sayılar karşılık gelmektedir? 6 ŞUBAT tarihli su doku ‘nun yanıtları Düzenleyen: Ender Aktulga eaktulga@gmail.com 1141.sayıdaki “Belli ki İyi” isimli bilmecenin yanıtı: İLKAY = 57326 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman Çevikerİst, Duygu MermerkayaAnkara, Ahmet AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, Ender Aktulgaİst, Güngör Bingölİst, Hasan Hüseyin Şahinİzmir, Gülçin Elmas, Kurtul KavlakAnkara, Varol Durhasan, Mine Ekinciİst, Nesrin Gönülİst, Aydın BingölAnkara, Kadem Cem HaberalAnkara, Naim Uygunİst, Semih Çokçekenİzmir, Mehmet Engin HaberalAnkara, Yücel GünDenizli, Oben Günİst, İsmail Özkan, Asuman Çakıroğlu, Hatice Şero, Hüzeyin ErgönülEdirne, Hüsnü Gezenİzmir