Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SA A 1. Verem basilini bulan Alman mikrobiyoloji bilgini (resimdeki) – Hücrebilim. 2. “Nicolas …” (13201382 yılları arasında yaşayan, Dünya’nın sabit olamayacağını, aslında günde bir kez kendi ekseni etrafında dönmesi gerektiğini ileri süren, ayrıca gezegenlerin devinimlerini çözmek için matematikten yararlanan, Fransız bilgini) – Gerçeklik – Japon pirinç tanrısı. 3. Dansa dayanan bir sanat türü – Patlayıcı bir madde – Ham petrolden çıkarılan ve 31 derecede eriyen bir tür mineral yağ – Afrika’daa bir ırmak. 4. Kulak yıkama aleti – Simyacıların kurşuna verdiği ad – Her türlü organik yağa verilen ad – Bir bağlaç. 5. Şeker üretiminde, billurlaşan şeker alındıktan sonra kalan şekerli posa – BM Çocuk Fonu – Parlaklığı birdenbire artan, değişen yıldız. 6. Üç anlamında önek – Angola’nın başkenti – Kemiklerin toparlak ucu – Antalya’da bir plaj. 7. “Abraham …” (Kaya ve toprak çeşitlerini sınıflandırmak için geniş ölçüde kabul gören ilk sistemi hazırlayan, Büyük Tufan’ın yol açtığı sular yavaş yavaş çekilirken, geriye sudaki minerallerin oluşturduğu kayaç tabakalarının kaldığını öne suran, Alman yerbilimci) – Sümer su tanrısı – İrlanda’nın resmi adı – Orhan Pamuk’un bir romanı. 8. Duman kiri – Gemiyi baştan ya da kıçtan halatla karaya bağlam – Ailesini geçindiren kimse – Afrika’da, Kamerun’un Atlas Okyanusu kıyısında kıtanın güney ucuna kadar uzanan geniş bir bölümde yaşaya zenci soyundan uluslar. 9. “Carl von …” (Bitkileri 24 sınıfa ayıran İsveçli botanikçi) – Karbon, fosfor gibi maddelerin , fiziksel bakımdan ayrı özellikler gösterebilmesi durumu – Kakım da denilen bir hayvan. 10. Finlandiya’nın plaka işareti – Benzenden türeyen amin – Merce. 11. Namuslu – Ayrıntı – Yabancı bir haber ajansı. 12. Bir uğur simgesi – Kiloamperin simgesi – Paylama, azarlama – “… Cruise” (aktör). 13. El sıkışma – Katkı – Bir süs bitkisi. 14. Tümler açının sinüsü – Yağmur. 15. Yapım – Resesif – Endonezya’nın plaka işareti. YUKARIDAN A A IYA 1. 1964’de, Arno Penzias ile birlikte uzayda zayıf radyo parazitleri saptayan ve bunun büyük Patlama’nın yankısı olduğunu ileri süren bilimadamı – Bir bağlaç. 2. Nispet – Su düzeyindeki sıra kayalar – Birkaç türü birleşince molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacık. 3. Peygamberçiçeği, mavikantaron – Tirsibalığı. 4. Mantık – Sih dininin kurucusu – Bir toprak türü. 5. Madagaskar’ın plaka işareti – Gaziantep’deki ünlü dere – Damarlarda dolaşan sıvı. 6. Vietnam takviminde yılbaşı – Sara nöbetinden önce görülen belirtilerin tümü – Kaz Dağları’nın mitolojik dönemlerdeki adı – Bir sayı. 7. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairei – İsviçre tipi dağ evi – Ucu yanık odun. 8. Vasat – Taş devrinin son çağı ile ilgili. 9. Seryumun simgesi – Budizmin kurucusu – Özenli, düzgün – Bizmutun simgesi. 10. Küba’nın başkenti – Astatin simgesi – Kötü, korkulan. 11. Parlayan, parlak – Dirsekten orta parmak ucuna kadar olan bir uzunluk ölçüsü – “… Reis” (Kitabı Bahriye’nin yazarı). 12. Çoğul 2. kişiyi gösteren adıl – Kobaltın simgesi – Taneli ya da tanesiz saman yığını – Bir mastar eki. 13. Sürekli itme – Vücutça özümlenebilecek duruma gelmiş albüminli besin. 14. Kitap yazma – Mısır turnası – Basit şekerlerin ortak dı. 15. İnce urgan – Sınır nişanı – İstanbul’un Anadolu yakasında bir baraj. 16. Hücre çekirdeğinde bulunan ve kromatin tanelerine taşıyan ağ biçimindeki ipliksi yapıya verilen ad – Arapçada ben. 17. Bir sayı – Küçük köy – Türkiye’nin plaka işareti. 18. “… Garbarek” (Norveçli caz saksofoncusu) – İçinde hiçbir cisim bulunmayan uzay. 19. İri taneli, siyah bir üzüm cinsi. 20. Çin ve Kazakistan’da akan bir ırmak – Tütün kurutma sergisi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 E R N E S T R U T H E R F O R D GUT 2 D N A HA FO NAR AABAM 3 MA R C E L L OMA L P İ G H İ M İ A 4 O I R KG AN İ J E L T AAM 5 N E B İ L OKKA L İ NEER KA 6 D EC İ NN İ GRADO KE T B 7 H E Y K E L NÇRE EMR İ VAK İ 8 A R Z D CEVAH İ R AL İ OL 9 L İ A N NA T AMAM AH İ AT E 10 L T E T AM İ N VAH İ M 11 E R İ Y İ K KO LERA A 12 Y O Z L İ F VE T ERAN 13 SAHAL İ N M T E T 14 N İ F A K L EGA L KOV 15 İ T İ L A F F EN KE L E ilginç SORULAR Ku larda yavru ile anne aras ndaki ili ki Soru: Bir ördek ailesine d ar dan kat lan iki yavrunun anne örnek taraf ndan d land na tan k oldum. Anne ördek yabanc ördek yavrular n kendi yavrular ndan nas l ay rt etmi olabilir? D ar dan bak nca bizim fark etmedi imiz baz özelliklere göre mi yavrular n tan rlar? (Samsun’dan Mümtaz Da deviren soruyor) Yan t: Kendi soyundan gelmeyen yavruları dışlamaya “akraba ayırımı” denir. Bu yeteneğin kuşlarda diğer hayvanlara oranla daha az gelişmiş olduğu düşünülse de, yetişkin ördeklerin dışarıdan karışan bireyleri ayırt ettiği biliniyor. Su tavuklarında da benzer davranış şekli görülüyor. Ancak bu iki türün de aile bireylerini ayırt ederken dış görünüşten yararlanmadıkları kesin. Kuşların pek çoğu birbirlerini seslerinden tanır. Serçeler, kırlangıçlar, martılar, flamingolar, penguenler, ispinozlar, balıkçıllar ve sürüler halinde yaşayan diğer kuşlar, birbirlerini seslerinden ayırt eder. Kuşların birbirlerini tanımada kokunun de önemli bir rol oynadığı belirtiliyor. Ördeklerde sesin temel tanıma aracı olduğu biliniyor. Bilim insanları ördekler üzerinde yaptıkları deneylerde, yavruların sesini kasetlere kaydederek anne ördeği kandırıp, yanlış yuvaya yönlendirebiliyorlar. DO AL SEÇ L M AYIRIM YAPAB LENDEN YANA Yavruları tanımak, koloni halinde yaşayan kuşların, başkasının yavrusunu yetiştirmek için çaba harcamasını engeller. Ayrıca bu yetenek, yavru ördek yavrularının yanlış yetişkin ördeğe yanaşarak, kendisini beslemesini beklemesi durumunda, dayak yemesini önler. Doğal seçilim tercihini, ebeveynini doğru saptayan bireylerden yana kullanır. Bugüne dek su kuşlarının yavrularının izini süremedikleri düşünülürdü. Bunların kendi yavrularını başka anne babaya kaptırdıkları ve kendi soylarından gelmeyen yavruları yanlışlıkla besledikleri sanılırdı. Bu davranışların, kuşların genel olarak merkezi bir aile yapısına sahip olmamalarından kaynaklandığı yanılgısı yaygındı. Ancak ördekler kendi yavrularına karşı farklı bir strateji uygular. Ebeveynler bazen yabancı ördek yavrularını, soruya konu olan ördek ailesi gibi, yabancılayabilirken, bazen de yabancı bir yavruyu bağırlarına bastığı görülür. Sonuç olarak bazı ebeveynlerinin bir nevi evlatlık alma stratejisini benimsedikleri söylenebilir. Bu strateji, kendi yavrularının hayatta kalma şansını artıracağı için evlatlık kabul eden yetişkinlerde yaygındır. Örnek vermek gerekirse, sürünün düşman saldırısına uğrama riskinin yüksek olduğu durumlarda bu strateji yarar yağlar, çünkü dışarıdan sürüye dahil edilen yavrular aile bireylerinin sayısını artıracağı için, düşmanların kendi yavrularını yeme şansı azalır. Bu avantajı biraz daha güçlendirmek için, evlatlık olarak benimsenen yabancı yavrular, genellikle aile çemberinin dışına doğru konuşlandırılır. Bu davranış şekli özellikle Kanada kazlarında belirgindir. Bu kazların oluşturduğu sürülerde, evlatlık alınan kaz yavruları ebeveynlerin genellikle uzağında tutulurlar ve ilk saldırıda onlar yaşamlarını yitirir. d ü ş ü n SORULAR ELDEN GELEN ÖĞÜN Düzenleyen: Necah Büyükdura (necah26@gmail.com) Patlak veren global finans krizi konusunu tartışırken, Bankacı emeklisi dostum Cavit bey, "Ne demek kriz bizi etkilemez?!.. Kaç yıldır varımızı yoğumuzu satıp döviz elde ettiysek, etkilenmeyecek miyiz, yani? Onu da geri çekerlerse ne olacak halimiz?" deyip duruyordu. Remzi bey hemen ekledi: "'Elden Gelen Öğün Olmaz; o da vaktinde bulunmaz!.' demiş atalarımız. Şimdi elin öğünü kendine yetmiyorken, biz düğün yapıyoruz!.." Aşağıdaki toplama işleminde "G" ve "Ö" harfleri, 1'den 9'a kadar olan rakamların ikisini simgelerken diğer 10 harf, 0'dan 9'a kadar olan rakamları simgeliyor. ELDEN + GELEN + Ö ÜN = OLMAZ SORU: Toplama işlemindeki sözcüklerin her biri birer asal sayı olduğuna göre, "DÜĞÜN" sözcüğünün simgelediği sayı kaçtır? 1131.sayıdaki “Tek ve Çift Rakamlar” isimli bilmecenin yanıtı: Beş basamaklı çarpım sayısı 11115’tir Bilmeceyi doğru çözenler: Süleyman Çevikerİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Tacit TığlıMuğla, Güngör Bingölİstanbul, Sevil AvşaroğluAnkara, Duygu MermerkayaAnkara, Ahmet AvşaroğluAnkara, Naim Uygunİstanbul, Aydın BingölAnkara, Ömer GemiciAnkara, Ender Aktulgaİstanbul, Nesrin Gönülİstanbul, Hüseyin ErgönülEdirne, Mesut AşarGaziantep