Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Erken yaşta yaşama veda eden jeoloji profesörü Doğuştan meme ucu yokluğu Üstü örtülü olarak anlatma. 2. Fransa’da bir ırmak Taş devrinin son çağı ile ilgili Zayıf, çelimsiz, etsiz. 3. Butros Gali’nin genel sekreterliğini yaptığı örgütü simgeleyen harfler Yeri ya da herhangi bir gök cismini saran gaz tabakası, gazyuvarı Balı alınmış petek. 4. Mahsul Akdeniz’de, hapishanesi ile tanınan küçük bir Fransız adası Eski Türklerde çocukları koruduğuna inanılan tanrıça Lütesyumun simgesi Mısırlıların Menfis’te tapındıkları öküz şeklinde güneş tanrısı. 5. Soğurma, emme Ülkü, mefkure Boccaccio’nun erotik öyküler kitabı. 6. Hint Okyanusu’nda bir ada ülkesi Tapınaklarda ya da mezarlarda ölünün heykelinin konduğu mihrap Eşyaya ya da hayvanlara vurulan damga. 7. Neonun simgesi Başa giyilen metal koruyucu Habeş soylusu Yok etme, giderme Ödünç alınan ya da verilen şey, 8. Çin ve Moğol hükümdarlarına verilen san Kuzey mitolojisinde, Odin’in omzuna konan iki kargadan biri Radonun simgesi Almancanın kısa yazılışı. 9. Romanya’da bir ırmak Doğa seslerine benzer seslerle yapılan sözcük, ses, yansıma Hasan Sabbah’ın kalesi. 10. Bir yapım eki Bir onay sözcüğü Osmanlı’da ilmiyenin giydiği bir tür üstlük Her kovanda bir tane bulunan anaarı. 11. Afrika’nın en güney ucundaki burun Meşe ağacının meyvesi, palamut Voleybolda, servis toplarında topun ağa çarparak rakip oyun alanına düşmesi. 12. “Olmaz ilaç sinei... pareme” (şarkı) Letonya’nın para birimi Eskiden yıldız anlamına gelen sözcük. 13. Eskiden bazı devlet dairelerine verilen ad Bulaşıcı hastalıklara yol açan mikrop Taraf, yan. 14. Yüz, çehre Mihrak Filistin’in eski adı İsveç’teki işçi sendikası. 15. Maldiv Takımadaları’nın başlıca adası Eski Mısır’da güneş tanrısı Metanın iki hidrojen atomunu yitirmesiyle türeyen bir kök. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Bitkilerin, hayvanların doku ve sıvılarında bulunan, bileşimi karbon, oksijen, azot, hidrojen ve kükürt olan, suda eriyen, beyaza yakın renkte, yapışkan madde Optik aletlerinde objektiften aldığı ışınları göze veren mercek sistemi. 2. Trabzon’un bir ilçesi Mafsal Işık şiddeti birimi. 3. Bir bağlaç Bir şeyin yukarı bakan yanı Astatin simgesi Bir peygamber. 4. Sanayi, endüstri Japon halk türkülerine verilen ad Alkol. 5. Vietnam takviminde yılbaşı Anton Çehov’un ilk oyunu Mevlevi tarikatında çile doldurmuş dervişlere verilen ad. 6. Uzun kulaklarıyla ve dokunduğu her şeyi altına çevirmesiyle tanınan, efsanevi Frigya kralı SSCB’nin ilk yıllarında uygulanan Yeni Ekonomi Politikası’nı simgeleyen harfler Tantalın simgesi. 7. Sıtma aşılayan sivrisinek türü Karayolları üzerindeki otellere verilen ad Kriptonun simgesi. 8. Hastalığın bedene yerleşmesi Altının Latince adı Yanardağ püskürtüsü. 9. Bitki hücreleri yaşlandıkça plazmalarında oluşan ve içi hücre suyu ile dolu bulunan boşluk Çözümlemeli. 10. Yeryüzü ve gökyüzündeki nesnelerin oluşturduğu bütün, evren Asetik asidin tuzu ya da esteri, saydam Radyasyon dozu birimi, 11. İstenç Kısa anımsama yazısı Yumurtalarını ekin yapraklarına bırakan, esmer renkli, zararlı böcek, 12. Satrançta bir taş Bir sayı Özümleme işini yapan yaprakların üst yüzündeki dokunun adı. 13. Herhangi bir kas kümesinin irade dışı hareketi Şırnak’ın bir ilçesi Spielberg’in bir filmi Nikelin simgesi. 14. İlave 1936’dan sonra psikanalize önemli katkısı olan Fransız ruh hekimi “Oğuz ...” (resimdeki Bir Bilim Adamının Romanı adlı romanı da olan yazar), 15. Çöllerde ya da deniz kıyılarında rüzgârların yığdığı kum tepesi Bir yüzey ölçüsü birimi Bir cismin ya da bir gücün biçimini değiştirmeye yarayan değiştirgeç. 16. Erkek eşin karısına yanaşmamak için yemin etmesi Paradokslarıyla tanınan eski Yunanlı filozof, 17. Bir geminin başka bir gemiden ya da kıyıdan açılması Deterjanlara belirli oranda katılan bir madde. 18. Amazon’daki bataklık, sık ormanlar Kamu. 19. Amerikalılar tarafından fırlatılan bir dizi uzay aracının adı Genellikle Doğu Karadenizlilerin kullandığı bir ünlem. 20. Doğu Anadolu’da bir ırmak Siyaha yakın koyu yeşil. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1M A R İ E C U R İ E R E OM ÜR F B 2A R A R A L AMO G O R D O EM İ R 3R E S İ F U T S R Z A L İ MA N E 4C O S A RMA L İ RA EN NAZ 5OMA AU NEOL İ T İ K S İ L İ 6N E S İ L OYAN NZ ÜFUL L 7 İ T A P OK A AMA G L OB A L 8 R L A L A OTO A L BA İ O 9M E G A H E R T Z RE V AK İ Y E Z 10 A AR İ F A İ KEN SA 11 L A Z A İ M GAN İ ME T 12 A U L KN İ DOS RA A 13 K L A P E TU T E RA L 14 İ ROBER T KOCH NP 15 T M T EMA T ROP İ K A a ilginç SORULAR Koloidal dağılım Soru: Homojen karışımlarda kolaidal dağılım nedir? Yanıt: Koloidal kelimesi aslında İngilizce bir terim olan "colloid" lerden geliyor. Homojen karışımlara bir örnektir koloidaller. Koloidleri, süspansiyon ve çözelti arasında bir yerde düşünmek yanlış olmaz. Çözeltiler gibi homojen dağılım göstermekle beraber, süspansiyon gibi parçacıklardan oluşur ve sıvı içerisinde asılı dururlar. Çözeltiler gibi çözücü sıvı molekülleri ile iyi bir bağ oluşturmazlar. Moleküllerden daha büyük yapılıdırlar. Yine de iyi bir mikroskop olmadan (çıplak gözle) görülemeyecek kadar da küçüktürler. Boyları yaklaşık 1 ile 100 nanometre arasında değişir. Örneğin güneş ışımasını bazen kırmızı, turuncu gibi renklerde görürüz değil mi? Bunun sebebi havadaki koloidal parçacıklardır. Güneşten gelen ışınlar, koloid parçacıklara çarparak yansımaya ya da kırılmaya uğrarlar. Dolayısıyla ışının dalga boyu değişir ve bu gözümüze değişik renkler olarak ulaşır. Oluşan bu etkiye Tindal efekti denilmektedir. Koloidal yapılara verilecek çok fazla örnek bulabiliriz. Mesela, havada oluşan sis, bulutlar, sigara dumanı, egzozlardan çıkan gaz, sprey kutularındaki parfümler, margarin, mayonez, jöle, süt, mayonez, çeşitli losyonlar, yüz kremleri gibi birçok koloidal yapı örneği bulmak mümkün. Kaynak: www.biltek.tubitak.gov.tr Metin Çakır Kuartz saatler Soru: Kuartz saatlerin bu kadar hassas olmasının nedeni nedir? Yanıt: Modern saatlerin içindeki karışık dişli çarklar büyük ölçüde tarihe karıştı. Modern saatler, kuartzların piezo elektrik denilen ilginç bir özelliği sayesinde artık çok daha basit bir hale gelmiştir. Bu özelliğe bağlı olarak bir kuartz kristale elektrik akımı verildiği zaman kristal spesifik bir frekansta titreşir. Kuartzlar, daha büyük boyuttaki laboratuvar saatlerinde 1927 yılından sonra kullanılmaya başlamıştı, ancak ticari olarak yaygın bir şekilde kullanılmaya başlaması 20.Yüzyıl’ın ikinci yarısından sonradır. Washington DC’deki Smithsonian Amerikan Tarihi Müzesi Çalışma ve Sanayi Bölümü küratörü Carlene Stephens, "2. Dünya Savaşı’ndan sonra saat üreticileri, mekanik saatlerde doğruluk sınırına dayandıklarını düşünüyorlardı. Bu durumda saat üreticileri kendilerine yeni bir hedef bellemek zorunda kaldılar" diye konuşuyor. Bu hedef, görece olarak düşük frekansta titreşebilen küçük kuartz kristaller üretebilmekti, çünkü yüksek frekanstaki titreşimleri yorumlamak pillerin ömrünü çok çabuk tüketiyordu. Bilim adamları frekans olarak 32.768 hertzi seçtiler, çünkü bu, saniyede 2 üzeri 15 titreşime eşittir. Bu sayı dijital bir sayaç kullanarak kolayca dönüştürülebilir. Tüm sisteme işlerlik kazandırmak için saat pilinden gelen elektrik akımı ile kuartzın titreşimi sağlanır. Bu düzenli titreşimler daha sonra bir iç devre tarafından "sayılır" ve sinyale dönüştürülür. Bu sinyal, saatin cinsine göre analog saatlerde saniye kolunu veya dijital saatlerde sayma devresini harekete geçirir. d ü ş ü n BUL REFİK FAHİRE FERSAN Türk Sanat Müziği’ne çalışmalarıyla eşsiz eserler kazandırmış olan üstat Refik Fersan ve eşi Fahire Fersan Hanımefendi için düzenlemiş olduğum aşağıdaki bulmacada 10 değişik harf bulunmaktadır. REFİK VE FAHİRE FERSAN 1025.sayıdaki "Koni ile Küre" isimli bilmecenin yanıtı: v/V = 288 / 625 veya 0.4608 Bilmeceyi doğru çözenler: Güngör Bingölİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Ender Aktulgaİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Perihan GülyurduAnkara, Yücel GünDenizli, Özen Gün Uralİstanbul, Zeki Murat Uralİstanbul, Ulaş AtmacaKonya + REFİK adı ile FERSAN soyadının simgelediği sayılar, birer asal sayı olduğuna göre, SORU: Asal sayı olmayan F A H İ R E adının simgelediği sayı kaçtır? Düzenleyen: Süleyman Çeviker CBT 1027/ 23 24 Kasım 2006