Katalog

Yürek sogutan samimiyetsizlik Ceçen yıl Calatasayar Üniversitesinin boğaza bakan kampüsünde yapılan torende bir çok kişi Bülent Tanör'u, yaşamının son zamanlarında uğradığı "zulmü" düşünerek uğurladı. Çok yakın arkadaşları ve onunla hâlâ aynı geçmişi paylaşan az sayıda kişi dışında Bülent Tanör'ün başına gerçekten neyin geldiğini, onun nasıl bir "trajedi" yaşadığını kimse anlamadı. ysa o gucu yettıgmce "Tuıkıye'nm erı buyuk fıkıı değerı olan Ata turkçuluk ya da Kemalızmm kışısel keyfüık ve despotızm heveslücrmın ehnde bıı kalkan olmasma da her zaman karşı çıktığın bundan sonra da karşı çıka cağuu" anlatmaya çalışmış ona bu "zulnıu reva gorenler" ıse "Duygu somurusu yapacak Hasta Ne munasebet Hastaysa hastalığmm gıdeıleıuu kaışüıyoruz Ikı yılda bu devlet 48 5 mılyar odemış Ozel olarak ıslekte bulundu, devletm odeyemedığı rakamlaıı odedık Hâlâ odenıyor" qıbı çığ sozlerı kamuoyu onuııde soyleyebümıştı TJtbm (bSmin) 'altematifi'olur mu? S O Olguları çarpıtmak Aslında butun bunlar, ulkenıız yeru bir çatışma surecme gırerken yaşamımız ve algüanmız uzennde "polıtıkanın" olurn suz etkısı de gıderek arttıgını gosterıyor Taııhın vc coğrafyanın rotasının kendı on gorulerme (ve hesaplatına) goro bukul rnesı ıçın canhıraş ugraşanlar ellerındekı butun ımkarüarla ınsanlaıın hem bıyolojık vaılıklaıma ama esas onemlısı ınaan ulına ya dayanan ortak algı sıstemıne saldırıyoıkı Istanbul'dakı saldırüarm Islam dınıyle heıhangı bıı şekılde üışküendırürneme sı ıçın uğtaşan ve ABD'nın Ortadogu polıtıkalcuını one surerek altan alta eylemlerı haklı çıkaımaya çalışan en uçtakı ıslamcı gazete üe bu saldırıları vaı olan hukurnetı yıkacak bıı kampanyaya ıvme kazandırnıak ıçın kullanan bıı dergınm CIA ve MOSSAD'ı soıumlu gostetmesı bunun bu omegıbence Heı ıkı taıaftakr polıtık aktorler de qeıçegı anlamak ıçın degü, hepımızı bu çatışma suıecmuı müıtanı halıne getırerek ^eküde olgıüan ayıklayıp çarpıtarak yaym yapmayı seçıyorlar Butun bu polıtık kışılıkleı kelunenın gerçek arüammda "aktoı" olarak davraruyorlar ve ıçınde hemen hıç humanızma barındırmayan pohtıkaıım o her şeyı araçlaştıran düıyle konuşuyotlar Bu çok kıçı "gunrel pozısyorılat" nedenıyle Bülent Tanör un terrısü etmeye çalıştığı evıensel değerlerı hafıfserneyı seçtı ayın DoğanYücel ırı CBTSayı 875'tekı (27 12 2003) yazısını ügıyle okudum Gerçekten de, sadece ükel veya gerı kalmıs ulkelerde yaygın oldugunu sandıgı mız "kocakarı üaçlari'mn (otçuluk) "geuşmış" ulkelerde de kullanüdıgını gormekteyız Konu sadece ınsan saglıgı ve ekono mık boyutla sınırlı degü, felsefı boyutu da ıçermesı açısmdan son derece onerrüı Tıbbı boyuttdiı haıeketle, büım karşıtı bır felsefeye dayanak oluşturmaya çalışılıyor Her şeyden once belırtmelıyun kı, bu tıp uzmanı degüım ve Sayın Yucel'ın yazısı bana olayın tıbbı boyutu hakkında çok şey katmasına ragmen, bu yazıda uzerınde dur mak ve dıkkatı çekrnek ıstedığım nokta tıbbı degü olayın metodolojık yanıdır. Bilimsel bilgi, (bagımsız) gozlem ve deneye dayanan bu bümıscl sureçle ortaya çücarümış guvenüır, geçerlı ve dolayısıyla nesnel bügıdu bu nedenle taşüerden ve ulkelerden bagımsızdır evrenseldır Bu bügı tım en onemlı yanı ıse, K. Popper m dedıgı güDi "kendı kenduu yanlışlayabılır" olmasıdır Büım, bu ozellıklerıyle msanlık tdiüıuıde onca bedeller odenmesıne karşın bugun dırndık ayaktadır Bunu aıüamak ve bılımın yaşantımıza neler kattıgını gorebümek ıçın kışmın çev resme bu: goz atması yeterlıdır olarak metakn genleşmesı de artar Ancak bu ılışkı, "X üacı depresyonu tedavı eder" oneı mesmde "sadece belıılı bır doz ve koşuldd depresyonu tedavı edeı'e kaışüü> gclır Zamanda önceliksonralık Boratav'ın yazısı Onun olumunde sonra en kayda değer yazıyı ıse eskı aıkadaşı Pıof Korkut Boratav yazdı Boratav, onunla 1970'lerm sarramıyet dolu yrllarına uzanan tanışıklıgını anlatıyor ve ozcllıkle son yıllannda onunla karşüaşmamış olmamasına hayıflanarak "Bulen Tanor, 12 Eylul faşızmıne yaslanan Kemalızm anlayışlarının gerçek ıutelığıru arüamamızı sagladı" dıyerek onu gonendırıyordu Eska bir daı bocıyı şımdıkı YOK başkanı Prof Dr.Erdoğan Teziç'e ve Bülent Tanor'e yegleyon zıhnıyet ulkemızırı dumanlı havasında despotıznuıu surdurdu ve bu zıhmyetm anmasızlıgı en sonunda bir ogrencmm ıntıhan üe ıiışkılı habeıleıe konu oldu Hemen butun gazeteler Turk Solu Dergısı Genel YayınYonetmenı ErkinYurdakuluı tıajık uıtıhan ıle Istanbul Uruveısıtpsı'nden 12 oğıencuun uıuveısıtedon atüı şı arasında üışkı kuran haberler yazdılaı ve bu bügıler kımse taıafından yalanlanmadı Heı smavda ogrencüerme duşuk ııot vererek uzmenıek ıçııı kılı kuk yaran bir oğretım uycaı olaıak bir unıversıte rektoıununun "yuksek/deıın polıtık senaryolar" ıçın oğıencüeıım yüdırım hızıyla ımıversıteden atmasmı ve savunma yapmayaıak hukuk yollaıını tıkamasmı anlamam rnurnkun değü Anlayabüdığrm tek şey Bulenl Ta nor'e yukarıdakı cınnleler üe saldııan bir kışüığm genç kalplerı ne kadar acımasızca kırabüeceğı ve ne yazik kı bunun hesabıluııhıçbıı zaman sorulmayacağı EıkınYur dakul'un terrısü ettıgı çızgıye yakmlık duymasam da onu mtıhara surukleyen acıma sızlığı anlayabüıyot ve bundan buyuk bıı acı duydugumu soylemek ıstıyoı urrı Haksızlığa karşı çıkmak Butun bu manzaıa ıçuıde uiban bıze gerçe^ı butuıüuQu ıçuıde arüatarak "akla vurulan kelepçelerı" çozecek, adalet ve hakıkat kavrarnlarınm polıtıkanın basıt araçları halıne getırılmesme karşı çıkacak "Humanızrıidnuı nıeıkezuıde ınsanın bıreysellıgı ve şahsı sezgüeıı vardıı, kabul edü mış tıkuler ve dışardan gelen otorıte degü" dıyecck Edward Said gıbı yalaıısız dolciu sız msdnldiuı besı ne zaman yukselecek dıye hayıflanıyor Beıtolt Brect'm sozlenyle ŞaırleIUI yazarlaıın neden suskuıı oldugunu merak edıyoı Oysa polıtücanın ezdığı ınsan degerlerıru samımı bir düle bu toplu ma anldtdcdk uısanlara o kadar ıhtıyacımız var kı Zaman tam da "Ben uıuveısıte olayldiuım ük başladığı gun olarak büuıen 28 Nısan çocuguyum Haksızlığa ve kanunsuzlukldia kaışı çıkmakian vazqeçmem" dıyen Bülent 'Iknor güjüeıuı seslerı ru yukseltecegı zaman yoksa yurek sogutan samimiyetsizlik ortamında hepımız Er kuıYurdakulgÜDi bogulmak uzereyız Şukru Hatun shatun@ısbdiık net tı Bıılıkte degışme koşulu ııoden sonuç üışkısı ıçın gerekü olmasına karşm, yeteıh koşul degüdu', bu başka koşulun da gerçekleşmesı gerekmektedu "Zamanda oncelık sonralık" Bu koşula gore, neden olan değışken, sonuç olan değışkenden daıma zaman boyutunda once gelmelıdu Isı metalın genleşmesınden X üacı depresyonun ıyüeşBılımın başvurdugu pek mesuıdeu once gelmelıdır çok gozlem ve deney desem ça Ancak bu da yeterh degü Çaresiz ve lısma alaruna baglı olarak kullan dır bır uçuncu koşul olan "X ve Y dıgı pek çok yontem ve teknık cahil insanlar arasındakı üışkıyı açüdayabılecek bulunmaktadu' En basıt deneysel bır uçuncu degışkenın bulunma desen ontestsontestlı ve kontrol olduğu sürece, ması" koşulunun da sağlanması gruplu desendır Olçulecek de gerekmektedu ğıskeıu etküeyebüecek potansı birileri duygu Çok sü; verılen bır mızdhı yel karıştırıcı degışkenleı açısın ornekle açüdayacak olursak "yeve para ddiı bırbırıne denk duruma getınılen dondıuma mıktaıı üe boğu rümış üo gıuptan bıııne bagımsız sömürüsü lan ınsan sayısı arasında yuksek degışkenı (ornegın X üacı) uygu ve pozıtıf bu koıelasyon bulunmayapacak lamak ve üa grubun bagımlı de sı", yaz ayldiı ve sıcakük (Z) değış flışkendekı (ornegm depresyon) ^ ^ ^ ^ ^ ^ kenı goz ardı edüerek "donduıma durumunu karşüaştumak ortaya •••••• yemeıun (X) boğulmaya (Y) yol çıkan farklüıgı da bagımsız degışaçtığı" şekunde yorunÜLmamaz kene atfetmek bu çalışmanın ozunu oluşturur Bu koşullaıın sağlanması ıse değışımleme (nidnıpuldsyon) ve kontrol yoluyla gerçekleşır Değışımleme araştırmacunn denetı "Birlikte değişim" nunde, bagımsız değışkene değışık değerleı Herhangı bu deneysel desende (pek vermek kontrol ıse, X veY arasındakı üışkıyı çok deneysel olmayan araştırma desenı de ctçıklayabüecek ıkıncıl degışkenlerı çeşıtlı vardır), sorıucu (bagımlı değışken) etkıleyetekruklerle deneüm altında tutmaktır Butur büecek pek çok karıştırıcı değışken (denek bunları kuşkusuz büınıt>el foımasyoıid sahıp lerm geçmış yaşantüarmdan getırdıklerı fark uısaıüaı bümcktedıı lüıklar deneklerm çalışma sırasında başka etküerle yaşantüarınrn degışrnesı, daha once olçulmuş oknaıun etkısı olçme araçgereçleıının kalıbrasyonlarmdakı bozukluklar, denek kaybı vb) ve bu karıştırıcı degışkenlerı kontrol ıçın de pek çok deneysel ve ıstatıstıksel kontrol teknıgı bulunmaktddır Neden sonuç üışkısı kurmaya elverışlı desenler olan deneysel desenlerde bu üışkıyı oıtaya çıkarmak ıçın bazı koşullar ve bu koşullan geıçekleştırnnek ıçın de başvurulan bazı yollar vdrdu Bu koşullarm başında "bırlıkte degışme" gelır Birlikte degışme koşulu, neden oldn degışkenın (X) mıktarındakı degışıme baglı olarak sonucun da (Y) degışme sını, ücı değışken arasında bır korelasyonu ongorur Ornegm "ısıtılan metaller genleşır" oneımesınde oldugu gıbı, ısı mü<tanna baglı "Bir tutam zencefil..." Buıada bıraz süacı da olsa kısaca ek dlmaya çalışmdnun nedenı, konuyla ügüeneı bazı "büım" msanlaruun geıçekten sandığunı zm aksme bu surecı bümemelerı (veyd bü memekte duenmeii) ve bu bügıleım neyu "alternatıf olup olrriddığmı belırlemede yaı duncı olacak olmasıdır "Bır tutdm zencefil bu fıncan guvei otu bır bardak sutle kaynatüıp gunde uç ke. ıçılmce " dıye devam eden bır "reçeteyı" bı oncekı paragidlta sozu edüen bılgıleı ışıgın da ele almaya çalışalım Kımyacı veya eczacı değılım ama bu gıuıe kadarki bügüeıımden hareketle dıyebı lınm kı boyle bır büeşenden, çok çeşıtlı yo ğunluk ve ıçeııkte kımyasal maddeler eldı 877/12