Katalog

EVRİM ile ilgili 5 soru 5 Darvvin'in ünlü "Türlerin Kökeni" isimli yapıtının yaymlanmasının üzerinden 144 yıl geçti. Bu süre içinde evrim kuramı sürekli sorgulandı. Darwin genetik ve moleküler biyoloji konusunda hiçbir şey bilmemesine karşın modern biyoloji bu büyük bilim adamının şaşırtıa fikirlerini hep doğruladı. Ne var ki bugün evrim biyolojisinin hâlâ yanıtlayamadığı sorular var. Saygın bilim dergisi New Scientist bunlann içinden onemli bulduğu 5 tanesini seçerek, son bulguların ışığı altında uzmanlardan bunları yanıtlamasını istedi. Aşağıda bu sorulara S bilim adamının verdiği yanıtları kısaltılmış şekliyle bulacaksınız. labıhı bu sıcakhk olan 75 derecedu Oysa asıdık pınarlarda sıcakhk 350 dereceye kadar çü<ar ve burada organık molekuller yaşayamaz Aynca alkaun sızuıülar orgaruk molekulleıuıenyebüırlıklenneuygunduı Vealka lm sızmtüann asıdık okyanus sulanyla buleştıgı noktada daha fazla enerjı bulunur Çunku denızden gelen protorüar sızuıtıdakı elektrorüan guçlenduır Sonuçta toplamda ortaya yarım voltluk akım çıkar Bu da metabolızma ıçın yeterlıdır Yaşam e s h alkalın sızmhlarda başla9 dıysa neye benzıyor olabüu Bana kaursa bu ük şekü hareketsız derrur sulfıd bolmelerı şekhndeydı Bunlar yan geçurgen yanıletken olmakla buhkte reaksıyorüan katalıze edebılecek ozellıkteydı Ayrıca derrur sulfıd zarlar orgaruk zarlann oncusu atası olabüu Dahd da onemusı burüaı moleküler yapı bloklanra buaya getumış olabüır Dolayısıyla yaşamın kımyasal reaksıyordanrun olması ıçın ıdeal bu oı tam oluşturuyordu Bu derrur sulfid bolmelerının ıçuıde hıdrojen amonyak ve sıyanuı kaynayıp du rur Burüarmbıidradareaksıyonagırmesnçın gereklı olan enerjı derece derece degışen elektıonlaıdan sağlarur Sonuçta şekeı ı üoo nukleık asıtler ve amıno asıtler oluşur Eger demu: sulfıd bolmeler Dunyada yaşamı başlatacak yapı taşlannın buaya gel mesı ıçın yeterh ortamı ?agladıysa evıende kı herhangı bu gezegende nerrüı kayalık ve guneşın aydınlattıgı ortamlarda aym rolu oy namışnr Dolayısıyla sıvı suyun bulundugu heı yerde yaşam oluşabüu l.Soru Yaşam nasıl başladı? Bu soruyu Glaskowdakı Scottısh Unı versıtıes Çevre Aıaştumaları Merkezı nden Michael Russell yanıtladı 4 mılyar yıl once nukleer ve yeıçekun sel ener]i Dunya nın ıçını kavururken dışı asteıoıd darbelen altında dehk deşık olmuştu Dogal olaıak bu ortamda canhlann yaşarnası mumkun degüdı Herşeyekdişın yaşam baş ladı Pek çok büını adamı vıvosentrık bu yaklaşımla bu olacjanustu olaya açıkuk getır ınek ısledücr Bu yaklaşımın amacı bugunun yaşam şekıllerınden başldyıp aşama aşama genye dogru gıderek organık yapı malzeme lerının kokenıru bulmaktı Bana kalırsa bu ydklaşım baş însızla sonuçlanmayd mahkum du çunku bu bakış açısı ük Dunya nın ]e okımyasını dıkkate almaz ve yaşamm oıtaya çıkış nedenım gozardı edeı Şıkago Unıversıtesı nden Stanley Miller m proteınleıın yapı taşı olarak büınen amıno asıtlen yaratmasının uzermden 50 yü geçtı Metan hıdrojen ve amonyagı kapalı bu cam gereç ıçınde ısıtan Müler daha son ra kaıışımı elektrık kıvücımı üe hareketlen dırdı Bu deneysel çalışrna kavurucu bır Dunya da yaşamın bır yıldınm duşmesı ve morote.sı radyasyonla başlamış olabüecegı ıddıasmı dogrulayan bır kanıt olarak ele alın dı Ancak bugun ınbarüaı pıoteınlenn ük baş ta varolduguna ınanmıyor Bugun geçerlı olan duşunceye goıe yaşam bır RNA dunyasında başladı Ve bu dunyada RNAlann yalnızca bılgı taşıyıcı olarak degıl ük denızlerdekı or ganık büeşımlerden yaıaılanarak yaşamın reaksıyonlannı katalıze eden ükel enzırrüeı olaıak davrandıgı duşunuluyoı Ne var kı okyanuslann yaşam ıçın ge reklı olan organık molekul konsantrasyonunu saglamış olma olasüıgı çok duşuk Kuramu lar bu soruna çozum oluşturabüecek farklı duşunceler ortaya atiyor Bazılan yaşamın kuru bır kara parçaiinda donemsel olarak buharlaşan bır golette başlamış olabüecegı nı üerı surerken başkalan okyanuslann do nup gereklı molekul konsantrasyonurıun ar takalan sıvıda buıkmış olabüecegını üen suıuyoı Dığer büım adalan metabolızmanın bır kü veya pmt yuzeyınde üo boyutlu başlama olasüığından soz edıyor ve bu üa boyutlu lugun hpıdlenn hucre zan olarak kendüennı orgutleyınoeye kadar surdugune manüıyor Iddıalar bunlarla sınırlı degü Uzayın dort bır yanında yaşayan organık molekuller yaşamı başlatmış olabüır Bunlar goktaşlannm uzennde Dunya ya ınrruş okyanus yuzeylennde buıkerek oıgaruk leaksıyonlann meydana geldıgı kuçuk kesecıkler oluşturmuş olabüır İnandırıcı değil Ben bu kuramlann hıçbırını ınandıncı bulmuyorum Benım goruşume gore yaşamın kokenı bıyolojık degıl jeolojık Evı un agacım koklerıne doo^u udelemek yerınp kokten başlayarak yukan dogru çüaıidkta fayda var Bu arada ük Dunya nın jeolojık yapısırıı hesa ba katmak gerekıyoı Evıenımızde yapüar eldekı malzeme üe ınşa edılır Bu sureçte eneıjı bıı duzeyden dığeııne geçış sırasuıda azalırken entıopı (herhangı bır sıstemın evıenle bnlıkte du zensızlık ve Ptkısızlıge doöju olan egüunı) çogalır Dolayısıyla yaşamın kokenlerını ortaya çıkaıtma çabalanmızda ük Dunya yı oluş turan malzemenm ve eneı^ının yaşam benzeıı bu yapıyı oluşturmak ıçın nasü bıraıaya geldiĞfim sormamız gerebr hangı termodınaıruk ve kımyasal reaksıyonlaıın soz konusu oldugunu atık ve aşın ısıdan nasü kurtuldugumuzu ogrenmemız geıeku Ozetle yanıt bulmamız gereken soru şu Kendı kendını duzenleyen elektrokımyasal bu aıacın bır kaç müıvoltluk bu enerjıyle redoks reaksı yorüanndan yararlanaıak aynı anda çoğalarak ve dışkı atarak nasü varoldugunu vozme mız gereku 2.Soru Mutasyonlar evrimi nasıl gerçekleştirdi? Bu soruyu Uruversıty College Lon donddiı Andrew Pomiankovrski yanıtladı Genetik mutasyonlar evrırrun ham maddesıdu Ancak hangı tıp mutasyonlann onemü oldugunu behrtmek geıeku Eskıden Başlangıç noktası Dk Dunya yaşamın başlangıç noktası olarak ıkı adet saha adayı sunuyor Buı okya nus sutlanndakı asıdüs puıarlann ıçındekı mı neral tortul buıkımlen dıgerı denız tabanuı dakı alkalın sızıntüan Bu üa tıp puıaı daha so guk karbonık okyanus tabanına suıeklı ola rak malzeme ve eneıjı taşu Ayrıca bu üo or tam da bugun büe ranlı organızmalaıuı ya şamasuıa uygun alanlardu Ancak bana gore pek çok nedene bağh olarak okyanus sızıntı ları yaşamuı başlarıgıç noktası olmaya daha yatkuı Bır kere bu okyanus sızıntüaıı dayam berı bıyologlar genlerdekı degışıkhkler uze nnde durmayı tercüı edeı Bu da proteın kod laıırun DNA dızüımıdır Son yülarda kabul goren goruş şuduı Mutasyon sonucunda amıno asıt dızüımı buaz farklı proteuüeı olu şur Proteırüer oıganızmaya hayatta kalma avantajı sağlar Ne var kı pek çok gen dızüı mırun degışuru müyonlarca yüda anrak ger çekleşır Bu yavaşukta seyreden bu degışım morfolojık ve davranışsal pvrımı yaratmış ola büırmı? Ben ve benun gıbı gelışım bıyologlaıı son yülarda buna alternaüf oluşturan bır go ruş ortaya attı Bu goruşe gore evrun konu sunda en onemli rolu oynayan unsuı DNA nın gen ıfadesını duzenleyen bolgesuıdekı mu tasyonlardır Aykırı yollar var Son 10 yüda bu konuda gerçekleştuı len en onemli keşıf farkb hayvan gruplaıı arasuıdakı ortak geuşun geneük yollandu Klasüc oınek "Hox" genlendu Hox gerüerı sorumludur Bunlar once meyve sıneklennde 850/8